Một thứ quà của lúa non: Cốm

I.Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- (1910-1942)
- Nhà văn nổi tiếng, thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn
- Sở trường: truyện ngắn
- Phong cách: tinh tế, nhạy cảm, nhẹ nhàng, giàu chất thơ
2. Tác phẩm
- Thể loại: tùy bút
+ Gần với bút kí, kí sự (ghi lại hình ảnh, hoạt động mà nhà văn quan sát được, trải nghiệm)
+ Thiên về bộc lộ cảm xúc
+ Ngôn ngữ: biểu cảm, trữ tình
-Xuất xứ: trích từ tập “Hà Nội băm sáu phố phường” (1943)
- Nội dung: Cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về cốm
- Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: từ đầu … chiếc thuyền rồng (giới thiệu cốm và sự hình thành của cốm)
+ Phần 2: Ca ngợi giá trị của cốm
+ Phần 3: Bàn về cách thưởng thức cốm
II. Tìmhiểu chi tiết
1.Giới thiệu cốm và sự hình thành của cốm
- Cơn gió:
+ Lướt qua vừng sen trên hồ làm con người cảm nhận hương thơm của lá
+ Cánh đồng xanh – mùi thơm mát của bong lúa non
-Giọt sữa:
+ Trắng thơm
+ Hương vị ngàn hoa cỏ
+ Chất quý trong sạch của trời
⇒ Sự thanh nhã và tinh khiết
-Chế biến
+ Có chuyên môn, khe khắt
+ Công thức: truyền từ đời nọ sang đời kia.

+ Ẩn chứa, mang theo vẻ đẹp của con người
*Nghệ thuật:
- Giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng
- Hình ảnh giàu sức gợi, nên thơ
- So sánh độc đáo
* Nội dung:
- Sự thanh nhã, tinh khiết của cốm
- Sự khéo léo cúa người làm cốm
- Sự trân trọng, tinh tế trong cảm nhận của tác giả
2.Ca ngợi giá trị của cốm
Giá trị của cốm được cảm nhận trên hai phương diện:
-Cốm là một thức quà riêng biệt
+ Thức dâng của cánh đồng lúa bát ngát xanh
+ Hương vị mộc mạc, giản dị, thanh khiết
+ Tượng trưng cho đồng quê, nội cỏ An Nam
-Đồ sêu Tết
+ Hòa hợp màu sắc
+ Nâng đỡ hương vị
+ Tượng trưng cho hạnh phúc lâu bền
*Nội dung:
- Phê phán thói bắt chước, học đòi của những kẻ vô học
- Khẳng định giá trị, bày tỏ niềm trân trọng với cốm
3. Bàn về cách thưởng thức cốm
- Cách thưởng thức bằng cảm nhận: tinh tế
+ Ăn từng chút ít, thong thả, ngẫm nghĩ
+ Hương vị:
_ mùi thơm phức của lúa mới
_ màu xanh của cốm, sự tươi mát của lúa non
_ chất ngọt thanh đạm
-Thưởng thức bằng suy nghĩ: sâu sắc
+ Nhẹ nhàng, chắt chiu
+ Kính trọng:
_ Lộc của trời
_ Khéo léo của người làm cốm
_ Cố sức, nhẫn nại của Thần Lúa
III. Tổng kết

1.Nghệ thuật
- Từ ngữ: sử dụng nhiều tính từ, từ láy
- Ngôn ngữ: giàu cảm xúc, gợi hình, gợi cảm
- Nhiều so sánh, liên tưởng độc đáo
- Sử dụng nhiều phương thức biểu đạt
2. Nội dung
- Viết về cốm, một thức quà vừa giản dị, mộc mạc, vừa giàu giá trị văn hóa
- Tác giả thể hiện ngòi bút tài hoa của mình, sự trân trọng và gìn giữ nền văn hóa truyền thống.