THam Khảo :

Trong xã hội Êđê truyền thống, nghề thủ công được phân biệt theo giới tính, nếu như công việc của đàn ông là đan gùi và làm rèn thì dệt vải và làm gốm là công việc của người phụ nữ. Trong đó dệt vải là công việc rất được xem trọng và lấy làm tiêu chí để đánh giá người phụ nữ. Trước đây, đã thành truyền thống, bất cứ cô gái Êđê nào khi lớn lên đều được mẹ bày cho cách dệt thổ cẩm, để dệt cho mình những bộ váy và cho cả gia đình của mình sau này. Vì thế, nghề dệt thổ cẩm truyền thống được giữ gìn, lưu truyền qua bàn tay khéo léo của những người phụ nữ trong gia đình và góp phần tạo nên nét văn hóa truyền thống của người Êđê.

Để tạo ra được một sản phẩm (Áo, váy, khố, mền đắp...) phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau và mất khá nhiều thời gian, công sức. Quá trình tạo ra sản phẩm dệt được tiến hành theo từng bước, để bắt tay vào công việc người phụ nữ phải chuẩn bị đủ sợi bông đã nhuộm màu và phơi khô, màu nền và các màu để tạo ra hoa văn và 2 bộ công cụ chính là khung giăng sợi và khung dệt. Với nghề dệt vải truyền thống, người phụ nữ Êđê thường sử dụng nguyên liệu chỉ dệt bằng sợi bông, sợi lanh trên rừng. Họ lấy vỏ hoặc lá của những loại cây rừng khác nhau, mang về đâm nhuyễn, sau đó cho sợi bông đã quay vào khuấy đều để sợi lên màu, mang phơi khô rồi dệt. Về nền vải, người Ê Đê thường chọn màu đen, tượng trưng cho đất; màu đỏ tượng trưng cho sự dũng cảm, sức mạnh siêu nhiên, khát vọng tình yêu; màu xanh tượng trưng cho màu của trời, sông, núi; màu vàng tượng trưng cho sự hài hòa, mơ ước, khát vọng trong cuộc sống của người Êđê. Hoa văn trang trí đường viền ở chân váy, cổ áo, tay áo có dạng hình thoi, tam giác được kết lồng vào nhau bằng nhiều hình ảnh chiêng, ché, hoa, chim, thú… thể hiện mối quan hệ cộng đồng giữa con người với con người và con người với thiên nhiên.

Điều đặc biệt ở nghề dệt truyền thống của người Êđê chính là khung dệt, đó chỉ là những bộ phận chuyên dùng đơn giản, tách rời nhau, được sử dụng trong quá trình tạo ra sản phẩm. Đầu tiên, họ phải giăng sợi dọc tạo thành thảm dài theo đường khép kín, khi giăng sợi xong, toàn bộ số sợi trên thảm dọc được xếp theo thứ tự hàng và nằm sát vào nhau, ở đầu trên cao của thảm sợi là cây păđ buộc chặt vào sàn nhà hoặc song cửa sổ. Còn cây msa ở đầu dưới thấp tạo thành mặt phẳng nghiêng có độ chênh 45º, được buộc dây (klei), vòng ra sau lưng của người thợ dệt, dựa vào một tấm gỗ có bề mặt cong (kđŭk). Trong khi dệt, người dệt ngồi ngay trên nền nhà hay ghế thấp hai chân duỗi thẳng về trước, đạp vào một thanh gỗ cố định nằm ngang, việc làm này giúp người dệt tự điều chỉnh độ căng của thảm sợi.

Hoa văn trên nền vải của các sản phẩm dệt được bố cục chặt chẽ theo chiều dọc tấm vải, với những mô típ hoa văn truyền thống về động vật, thực vật (kđêˇč mnga wăt – dải cánh hoa, boh rui – quả rui, čim ruôi – chim dang cánh,...), về sinh hoạt nghệ thuật, tôn giáo, tín ngưỡng (kwak čing – dây treo chiêng, knuak – móc xích treo nhạc cụ, gơng kút – cột nhà mồ,... ), về sinh hoạt kinh tế (mnga ktơr - hình hoa ngô, boh dêh – co chỉ, kưi hna – bẫy nỏ... Hoa văn không chỉ có tác dụng trang trí, mà còn giúp chúng ta nhận biết được vị thế của người mặc trang phục đó trong xã hội người Êđê như trang phục của tù trưởng, thầy cúng.... Người phụ nữ Êđê dệt thổ cẩm không chỉ phục vụ cho nhu cầu may mặc trong gia đình mà còn làm tặng phẩm cho người thân; những sản phẩm đẹp, độc đáo có thể trao đổi với giá trị bằng một con heo, thậm chí là trâu, bò. Ngày nay, nghề dệt vải đang dần bị mai một, số lượng các nghệ nhân, phụ nữ người Êđê biết dệt ngày càng ít dần bởi sự tác động của sự giao thoa văn hóa, hòa nhập với xu thế hiện đại nên giới trẻ Êđê không còn mặn mà với văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Tham Khảo :

Trong xã hội Êđê truyền thống, nghề thủ công được phân biệt theo giới tính, nếu như công việc của đàn ông là đan gùi và làm rèn thì dệt vải và làm gốm là công việc của người phụ nữ. Trong đó dệt vải là công việc rất được xem trọng và lấy làm tiêu chí để đánh giá người phụ nữ. Trước đây, đã thành truyền thống, bất cứ cô gái Êđê nào khi lớn lên đều được mẹ bày cho cách dệt thổ cẩm, để dệt cho mình những bộ váy và cho cả gia đình của mình sau này. Vì thế, nghề dệt thổ cẩm truyền thống được giữ gìn, lưu truyền qua bàn tay khéo léo của những người phụ nữ trong gia đình và góp phần tạo nên nét văn hóa truyền thống của người Êđê.

Để tạo ra được một sản phẩm (Áo, váy, khố, mền đắp...) phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau và mất khá nhiều thời gian, công sức. Quá trình tạo ra sản phẩm dệt được tiến hành theo từng bước, để bắt tay vào công việc người phụ nữ phải chuẩn bị đủ sợi bông đã nhuộm màu và phơi khô, màu nền và các màu để tạo ra hoa văn và 2 bộ công cụ chính là khung giăng sợi và khung dệt. Với nghề dệt vải truyền thống, người phụ nữ Êđê thường sử dụng nguyên liệu chỉ dệt bằng sợi bông, sợi lanh trên rừng. Họ lấy vỏ hoặc lá của những loại cây rừng khác nhau, mang về đâm nhuyễn, sau đó cho sợi bông đã quay vào khuấy đều để sợi lên màu, mang phơi khô rồi dệt. Về nền vải, người Ê Đê thường chọn màu đen, tượng trưng cho đất; màu đỏ tượng trưng cho sự dũng cảm, sức mạnh siêu nhiên, khát vọng tình yêu; màu xanh tượng trưng cho màu của trời, sông, núi; màu vàng tượng trưng cho sự hài hòa, mơ ước, khát vọng trong cuộc sống của người Êđê. Hoa văn trang trí đường viền ở chân váy, cổ áo, tay áo có dạng hình thoi, tam giác được kết lồng vào nhau bằng nhiều hình ảnh chiêng, ché, hoa, chim, thú… thể hiện mối quan hệ cộng đồng giữa con người với con người và con người với thiên nhiên.

Điều đặc biệt ở nghề dệt truyền thống của người Êđê chính là khung dệt, đó chỉ là những bộ phận chuyên dùng đơn giản, tách rời nhau, được sử dụng trong quá trình tạo ra sản phẩm. Đầu tiên, họ phải giăng sợi dọc tạo thành thảm dài theo đường khép kín, khi giăng sợi xong, toàn bộ số sợi trên thảm dọc được xếp theo thứ tự hàng và nằm sát vào nhau, ở đầu trên cao của thảm sợi là cây păđ buộc chặt vào sàn nhà hoặc song cửa sổ. Còn cây msa ở đầu dưới thấp tạo thành mặt phẳng nghiêng có độ chênh 45º, được buộc dây (klei), vòng ra sau lưng của người thợ dệt, dựa vào một tấm gỗ có bề mặt cong (kđŭk). Trong khi dệt, người dệt ngồi ngay trên nền nhà hay ghế thấp hai chân duỗi thẳng về trước, đạp vào một thanh gỗ cố định nằm ngang, việc làm này giúp người dệt tự điều chỉnh độ căng của thảm sợi.

Hoa văn trên nền vải của các sản phẩm dệt được bố cục chặt chẽ theo chiều dọc tấm vải, với những mô típ hoa văn truyền thống về động vật, thực vật (kđêˇč mnga wăt – dải cánh hoa, boh rui – quả rui, čim ruôi – chim dang cánh,...), về sinh hoạt nghệ thuật, tôn giáo, tín ngưỡng (kwak čing – dây treo chiêng, knuak – móc xích treo nhạc cụ, gơng kút – cột nhà mồ,... ), về sinh hoạt kinh tế (mnga ktơr - hình hoa ngô, boh dêh – co chỉ, kưi hna – bẫy nỏ... Hoa văn không chỉ có tác dụng trang trí, mà còn giúp chúng ta nhận biết được vị thế của người mặc trang phục đó trong xã hội người Êđê như trang phục của tù trưởng, thầy cúng.... Người phụ nữ Êđê dệt thổ cẩm không chỉ phục vụ cho nhu cầu may mặc trong gia đình mà còn làm tặng phẩm cho người thân; những sản phẩm đẹp, độc đáo có thể trao đổi với giá trị bằng một con heo, thậm chí là trâu, bò. Ngày nay, nghề dệt vải đang dần bị mai một, số lượng các nghệ nhân, phụ nữ người Êđê biết dệt ngày càng ít dần bởi sự tác động của sự giao thoa văn hóa, hòa nhập với xu thế hiện đại nên giới trẻ Êđê không còn mặn mà với văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

A. Giá rất rẻ

B. Quý hiếm

C. Hàng thổ cẩm tốt hơn các mặt hàng khác

D. Chúng có hoa văn độc đáo, màu sắc sặc sỡ, bền đẹp

Mời bạn tham khảo:

Từ xa xưa người Mường đã tự trồng bông, dệt vải, để làm ra vải vóc, quần áo, chăn màn, gối, đệm phục vụ nhu cầu đời sống con người. Với hai chất liệu vải mà người Mường thường dùng đó là: Vải bông và vải lụa tơ tằm (Vải bông thì cho nhà bình dân, còn lụa tơ tằm cho nhà giàu có) mỗi một chất liệu vải có một quy trình sản xuất khác nhau: *Sản xuất vải bông Để sản xuất ra tấm vải bằng sợi bông bên cạnh đức tính siêng năng cần cù và khéo léo của người con gái Mường còn phải qua các bước sau đây: Trồng bông: Khi đã chọn được đất thì sau Tết Nguyên đán người Mường đi phát rẫy trồng bông. Vào khoảng tháng 5, tháng 6 khi hoa nở trắng xóa nương bông thì tiến hành thu hoạch và chỉ thu hoạch bông vào ngày trời nắng, bông trắng, bông khô, đem về phơi nắng và gom lại rồi tiến hành cán bông. Cán bông (Ít bông): Công cụ cán bông làm bằng gỗ (giống như cây kéo mật thu nhỏ) đây là quá trình tách hạt ra khỏi bông. Cung bông (cán bông ): Quá trình làm cho bông mịn và trắng Vò con cúi (con rò): Là người ta dùng một que tre vót nhẵn giống như que đũa, dài khoảng 30 - 40 cm, lấy một nắm bông vừa phải rồi trải ra đặt que tre lên và vò cho nắm bông săn to bằng ngón chân cái và dài chừng 20 - 25 cm. Kéo sợi: Từ con cúi người ta kéo thành sợi chỉ (sợi vải) kéo đến đâu thì cuộn đến đó thành ống chỉ, mỗi ống chỉ dài khoảng 15cm, to bằng cổ tay. Guồng chẳng: Đây là bước để chia cho các tay chỉ đều nhau, đồng thời cũng là bước làm cho sợi chỉ không bị rối trước khi kéo thành từng ống chỉ nhỏ. Ngâm cháo vải: Giai đoạn này người ta ngâm sợi bông vào nước cháo và phân sợi thành 2 loại (nếu cần thiết) một loại dệt thành những tấm vải xô trắng, loại này thì dệt xong mới nhuộm màu tùy theo mục đích sử dụng, nhuộm đen (chàm) làm váy, làm khăn, nhuộm nâu làm quần áo nam giới, làm chăn, làm túi... Nếu làm thổ cẩm thì nhuộm thành các màu xanh, đỏ, tím, vàng… Nhuộm chỉ: Trước kia người Mường thường trồng các cây để lấy lá, lấy vỏ, lấy rễ để làm màu. Muốn đen nhuộm chàm, nhuộm vỏ; muốn đỏ nhuộm vang; muốn vàng nhuộm nghệ… Ngày nay đồng bào Mường đa số nhuộm màu công nghiệp để có được các màu sắc hoa văn thổ cẩm rực rỡ hơn, thậm chí hiện nay người ta còn dùng sợi chỉ, sợi len công nghiệp để dệt khăn, dệt vải, dệt hoa văn thổ cẩm. Nhà ống (Đánh khót): Tùy từng sở thích và điều kiện của mỗi người, có thể mắc cửi trước hoặc đánh ống khót (ống chỉ để đưa vào thêu dệt). Mắc vải (Mắc cửi): Đây là công đoạn khó cần người có kinh nghiệm và thật sự khéo léo. Khi tiến hành mắc cửi (nếu là dệt thổ cẩm) phải có từ 4 - 6 người phụ nữ thành thạo công việc tham gia, trong đó có một người giỏi tay nghề đứng đầu (đứng trụ), người chạy vải (giăng vải), 2 - 3 người chải (dùng lược to để chải cho vải không bị rối), cuối cùng là người đi sau gỡ rối nếu lỗi. Lên Khung cửi (Đan co): Mắc vải xong tiến hành đan co, sỏ khổ. Đặc biệt là dệt hoa văn thổ cẩm phải có người tài giỏi để gài hoa (lấy mẫu hoa văn) và hoa văn thổ cẩm của vải sợi bông đơn giản hơn nhiều so với hoa văn thổ cẩm dệt từ lụa tơ tằm. Dệt vải - dệt thổ cẩm: Cũng là động tác ngồi khung cửi dệt, nhưng dệt vải thô thì gọi là chuông pải (dệt vải) còn dệt thổ cẩm thì gọi là chuông lố (dệt hoa văn thổ cẩm). Dệt thổ cẩm phải nhớ con chỉ, hoa văn để thay ống khót (ống chỉ màu). Nếu dệt bị lỗi thì phải tháo ra dệt lại từ đoạn bị lỗi đó. Nhuộm vải: Nhuộm sau khi dệt thường là nhuộm chàm, nhuộm đen, nhuộm nâu, nhuộm vàng, hay nhuộm đỏ. Còn dệt hoa văn văn thổ cẩm thì phải nhuộm chỉ trước khi mắc cửi, đan co, xỏ khổ và đưa lên khung dệt. *Sản xuất lụa tơ tằm Trồng dâu, nuôi tằm là việc làm không thể thiếu đối với người Mường, nhà nào có con gái thì trồng dâu, nuôi tằm nhiều hơn. Bởi chỉ bằng sợi tơ tằm mới dệt thành vải lụa để may váy (vằn xái), sợi chỉ tơ tằm để dệt nên bộ đầu váy (cạp váy) phong phú về họa tiết hoa văn hình rồng, hình hươu, chim công, chim phượng, hình hoa hình lá... Để có được một tấm vải tơ tằm đẹp người Mường cần phải thực hiện những công đoạn sau: Kéo kén: Khi tằm vàng óng (tằm chín), dùng nồi đồng (nồi ba) cho kén vào rồi đổ nước vừa phải, bắc lên bếp củi giữ cho lửa cháy đều, nước trong nồi sôi nhẹ. Trong nồi có một cái cuồng quay để kéo ra thành những sợi tơ. Sợi tơ kéo ra từ nồi kén được đưa vào một cái mẹt hoặc cái nia, tơ được xếp từng lớp sau mỗi lớp người ta lại có lớp hạt quả trám, hoặc hạt quả bùi rải đều một lớp rồi tiếp đến là lớp sợi tơ làm như vậy để cho sợi tơ không bị rối. Cứ như thế kéo đầy mẹt này thì thay mẹt khác cho đến khi kéo hết kén. Kéo guồng chẳng: Giống như làm vải sợi bông, đây là bước để chia cho các tay chỉ đều nhau và làm cho sợi chỉ không bị rối trước khi ngâm vải để kéo thành từng ống chỉ nhỏ. Ngâm chao vải - nhuộm màu: Đây là công đoạn chỉ tơ tằm được ngâm với rễ đu đủ cho sợi tơ mềm mại hơn. Sau khi ngâm cháo vải người ta cũng chia thành hai loại chỉ, một loại dệt thành vải tấm, một loại nhuộm màu để dệt thổ cẩm để làm chăn, ga, gối, đệm, làm váy hay làm túi đeo, đặc biệt là cạp váy. Từ sợi tơ này người ta có thể dệt những họa tiết hoa văn cách điệu có tính nghệ thuật độc đáo của người Mường . Nhà ống: Cũng giống như quy trình sản xuất vải bông sợi, tùy từng sở thích và điều kiện của mỗi người, có thể mắc cửi trước hoặc đánh ống khót (ống chỉ để đưa vào thoi dệt). Mắc vải (Mắc cửi) - Đan co (lấy hoa văn): Các bước để mắc cửi, đan co (Tan co, sỏ khổ, vởt lố) cần người có kinh nghiệm và thật khéo léo mới làm được. Đặc biệt là hoa văn thổ cẩm phải có người tài giỏi để gài hoa (lấy mẫu hoa văn) theo mục đích sử dụng. Lên Khung cửi - Dệt thổ cẩm - Dệt vải: Cũng như phần dệt vải, dệt thổ cẩm của vải bông. Một điều lưu ý đó là nhận biết khung cửi của khung dệt thổ cẩm khác với dệt vải tấm (kể cả vải bông hay vải lụa tơ tằm). Khung cửi dệt vải tấm có con ác và thoi thường là dài hơn, chỉ thì chỉ một loại, còn khung cửi dệt thổ cẩm thì không có con ác mà ngược lại nhiều co, nhiều chỉ, nhiều màu hơn và quá trình dệt các hình hoa văn không bị lỗi. Cho đến ngày nay người Mường vẫn giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc mà trong đó nghề dệt vải, dệt thổ cẩm vẫn được lưu giữ, truyền dạy trong các làng văn hóa, góp phần làm phong phú về đời sống vật chất, tinh thần của quê hương mà trong đó có sự đóng góp của hoa văn thổ cẩm dân tộc Mường trong kho tàng văn hóa Việt Nam.

TK:

Từ xa xưa người Mường đã tự trồng bông, dệt vải, để làm ra vải vóc, quần áo, chăn màn, gối, đệm phục vụ nhu cầu đời sống con người. Với hai chất liệu vải mà người Mường thường dùng đó là: Vải bông và vải lụa tơ tằm (Vải bông thì cho nhà bình dân, còn lụa tơ tằm cho nhà giàu có) mỗi một chất liệu vải có một quy trình sản xuất khác nhau: *Sản xuất vải bông Để sản xuất ra tấm vải bằng sợi bông bên cạnh đức tính siêng năng cần cù và khéo léo của người con gái Mường còn phải qua các bước sau đây: Trồng bông: Khi đã chọn được đất thì sau Tết Nguyên đán người Mường đi phát rẫy trồng bông. Vào khoảng tháng 5, tháng 6 khi hoa nở trắng xóa nương bông thì tiến hành thu hoạch và chỉ thu hoạch bông vào ngày trời nắng, bông trắng, bông khô, đem về phơi nắng và gom lại rồi tiến hành cán bông. Cán bông (Ít bông): Công cụ cán bông làm bằng gỗ (giống như cây kéo mật thu nhỏ) đây là quá trình tách hạt ra khỏi bông. Cung bông (cán bông ): Quá trình làm cho bông mịn và trắng Vò con cúi (con rò): Là người ta dùng một que tre vót nhẵn giống như que đũa, dài khoảng 30 - 40 cm, lấy một nắm bông vừa phải rồi trải ra đặt que tre lên và vò cho nắm bông săn to bằng ngón chân cái và dài chừng 20 - 25 cm. Kéo sợi: Từ con cúi người ta kéo thành sợi chỉ (sợi vải) kéo đến đâu thì cuộn đến đó thành ống chỉ, mỗi ống chỉ dài khoảng 15cm, to bằng cổ tay. Guồng chẳng: Đây là bước để chia cho các tay chỉ đều nhau, đồng thời cũng là bước làm cho sợi chỉ không bị rối trước khi kéo thành từng ống chỉ nhỏ. Ngâm cháo vải: Giai đoạn này người ta ngâm sợi bông vào nước cháo và phân sợi thành 2 loại (nếu cần thiết) một loại dệt thành những tấm vải xô trắng, loại này thì dệt xong mới nhuộm màu tùy theo mục đích sử dụng, nhuộm đen (chàm) làm váy, làm khăn, nhuộm nâu làm quần áo nam giới, làm chăn, làm túi... Nếu làm thổ cẩm thì nhuộm thành các màu xanh, đỏ, tím, vàng… Nhuộm chỉ: Trước kia người Mường thường trồng các cây để lấy lá, lấy vỏ, lấy rễ để làm màu. Muốn đen nhuộm chàm, nhuộm vỏ; muốn đỏ nhuộm vang; muốn vàng nhuộm nghệ… Ngày nay đồng bào Mường đa số nhuộm màu công nghiệp để có được các màu sắc hoa văn thổ cẩm rực rỡ hơn, thậm chí hiện nay người ta còn dùng sợi chỉ, sợi len công nghiệp để dệt khăn, dệt vải, dệt hoa văn thổ cẩm. Nhà ống (Đánh khót): Tùy từng sở thích và điều kiện của mỗi người, có thể mắc cửi trước hoặc đánh ống khót (ống chỉ để đưa vào thêu dệt). Mắc vải (Mắc cửi): Đây là công đoạn khó cần người có kinh nghiệm và thật sự khéo léo. Khi tiến hành mắc cửi (nếu là dệt thổ cẩm) phải có từ 4 - 6 người phụ nữ thành thạo công việc tham gia, trong đó có một người giỏi tay nghề đứng đầu (đứng trụ), người chạy vải (giăng vải), 2 - 3 người chải (dùng lược to để chải cho vải không bị rối), cuối cùng là người đi sau gỡ rối nếu lỗi. Lên Khung cửi (Đan co): Mắc vải xong tiến hành đan co, sỏ khổ. Đặc biệt là dệt hoa văn thổ cẩm phải có người tài giỏi để gài hoa (lấy mẫu hoa văn) và hoa văn thổ cẩm của vải sợi bông đơn giản hơn nhiều so với hoa văn thổ cẩm dệt từ lụa tơ tằm. Dệt vải - dệt thổ cẩm: Cũng là động tác ngồi khung cửi dệt, nhưng dệt vải thô thì gọi là chuông pải (dệt vải) còn dệt thổ cẩm thì gọi là chuông lố (dệt hoa văn thổ cẩm). Dệt thổ cẩm phải nhớ con chỉ, hoa văn để thay ống khót (ống chỉ màu). Nếu dệt bị lỗi thì phải tháo ra dệt lại từ đoạn bị lỗi đó. Nhuộm vải: Nhuộm sau khi dệt thường là nhuộm chàm, nhuộm đen, nhuộm nâu, nhuộm vàng, hay nhuộm đỏ. Còn dệt hoa văn văn thổ cẩm thì phải nhuộm chỉ trước khi mắc cửi, đan co, xỏ khổ và đưa lên khung dệt. *Sản xuất lụa tơ tằm Trồng dâu, nuôi tằm là việc làm không thể thiếu đối với người Mường, nhà nào có con gái thì trồng dâu, nuôi tằm nhiều hơn. Bởi chỉ bằng sợi tơ tằm mới dệt thành vải lụa để may váy (vằn xái), sợi chỉ tơ tằm để dệt nên bộ đầu váy (cạp váy) phong phú về họa tiết hoa văn hình rồng, hình hươu, chim công, chim phượng, hình hoa hình lá... Để có được một tấm vải tơ tằm đẹp người Mường cần phải thực hiện những công đoạn sau: Kéo kén: Khi tằm vàng óng (tằm chín), dùng nồi đồng (nồi ba) cho kén vào rồi đổ nước vừa phải, bắc lên bếp củi giữ cho lửa cháy đều, nước trong nồi sôi nhẹ. Trong nồi có một cái cuồng quay để kéo ra thành những sợi tơ. Sợi tơ kéo ra từ nồi kén được đưa vào một cái mẹt hoặc cái nia, tơ được xếp từng lớp sau mỗi lớp người ta lại có lớp hạt quả trám, hoặc hạt quả bùi rải đều một lớp rồi tiếp đến là lớp sợi tơ làm như vậy để cho sợi tơ không bị rối. Cứ như thế kéo đầy mẹt này thì thay mẹt khác cho đến khi kéo hết kén. Kéo guồng chẳng: Giống như làm vải sợi bông, đây là bước để chia cho các tay chỉ đều nhau và làm cho sợi chỉ không bị rối trước khi ngâm vải để kéo thành từng ống chỉ nhỏ. Ngâm chao vải - nhuộm màu: Đây là công đoạn chỉ tơ tằm được ngâm với rễ đu đủ cho sợi tơ mềm mại hơn. Sau khi ngâm cháo vải người ta cũng chia thành hai loại chỉ, một loại dệt thành vải tấm, một loại nhuộm màu để dệt thổ cẩm để làm chăn, ga, gối, đệm, làm váy hay làm túi đeo, đặc biệt là cạp váy. Từ sợi tơ này người ta có thể dệt những họa tiết hoa văn cách điệu có tính nghệ thuật độc đáo của người Mường . Nhà ống: Cũng giống như quy trình sản xuất vải bông sợi, tùy từng sở thích và điều kiện của mỗi người, có thể mắc cửi trước hoặc đánh ống khót (ống chỉ để đưa vào thoi dệt). Mắc vải (Mắc cửi) - Đan co (lấy hoa văn): Các bước để mắc cửi, đan co (Tan co, sỏ khổ, vởt lố) cần người có kinh nghiệm và thật khéo léo mới làm được. Đặc biệt là hoa văn thổ cẩm phải có người tài giỏi để gài hoa (lấy mẫu hoa văn) theo mục đích sử dụng. Lên Khung cửi - Dệt thổ cẩm - Dệt vải: Cũng như phần dệt vải, dệt thổ cẩm của vải bông. Một điều lưu ý đó là nhận biết khung cửi của khung dệt thổ cẩm khác với dệt vải tấm (kể cả vải bông hay vải lụa tơ tằm). Khung cửi dệt vải tấm có con ác và thoi thường là dài hơn, chỉ thì chỉ một loại, còn khung cửi dệt thổ cẩm thì không có con ác mà ngược lại nhiều co, nhiều chỉ, nhiều màu hơn và quá trình dệt các hình hoa văn không bị lỗi. Cho đến ngày nay người Mường vẫn giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc mà trong đó nghề dệt vải, dệt thổ cẩm vẫn được lưu giữ, truyền dạy trong các làng văn hóa, góp phần làm phong phú về đời sống vật chất, tinh thần của quê hương mà trong đó có sự đóng góp của hoa văn thổ cẩm dân tộc Mường trong kho tàng văn hóa Việt Nam.

ko biết chị nha

ko bt câu 1vs câu 4  nha 

C2:

B1:Nháy chuột chọn một ô trong cột em cần xắp xếp dữ liệu 

B2:chọn lệnh AZ trong nhóm Sort và Filter của dải lệnh Data để sắp xếp theo thứ tự tăng dần hoặc lệnh ZA theo thứ tự giảm dần 

C3:

B1:Chỉ định miền dữ liệu để biểu diễn bằng biểu đồ 

B2:Chọn dạng biểu đồ 

+ Tên một số mặt hàng thủ công chính của người dân ở Hoàng Liên Sơn: vải, thổ cẩm, giỏ, các công cụ làm nương, dao, mác,…

+ Hàng thổ cẩm thường được phục vụ cho đời sống dân cư, bán cho các khách du lịch trong và ngoài nước.

Ta so sánh hai phân số : 2/9 và 3/4

           Quy đồng mẫu số ta được : 8/36 và  27/36

               Vậy ta thấy 8/36<27/36 nên thợ thứ hai dệt nhanh hơn

Ta so sánh hai phân số 2/9 và 3/4 

Ta thấy 2/9 < 3/4 nên người thứ hai dệt nhanh hơn người thứ nhất 

Vậy người thợ thứ hai dệt nhanh hơn

k mình nha các bạn

Ta so sánh hai phần số:2/9 và 3/4

Khi quy đồng mẫu số ta được:8/36 và 27/36

        vậy 8/36<27/36 nên 2/9<3/4

Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện 5 bước: (Câu này bạn có thể gộp đọc lại bài và sửa chữa thành 1 cũng được) 

+ Tìm hiểu đề và tìm ý 
+ Lập dàn bài 
+ Viết bài 
+ Đọc lại bài  
+ Sửa chữa bài

- Dàn bài:

- Giữa các phần và đoạn văn cần có phương tiện liên kết. 
P/s : k mình nha :)