Gia- ve được khắc họa thông qua một loạt chi tiết quy chiếu về một ẩn dụ: hình tượng con ác thú Gia- ve

- Bộ dạng, ngôn ngữ, hành động như con ác thú chuẩn bị vồ mồi

   + Những tiếng “thú gầm”

   + Phóng vào Giăng Van- giăng cặp mắt nhìn như cái móc sắt

   + Túm lấy cổ áo

   + Phá lên cười, cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng

- Hắn mang dã tâm của loài thú (quát tháo, dọa dẫm, nói những lời kích động mạnh khiến Phăng- tin đột tử)

- Ở Giăng Van-giăng ta không tìm thấy một hệ thống hình ảnh so sánh quy về ẩn dụ như Gia-ve

   + Giăng Van- giăng được quy chiếu về hình ảnh: Con người chân chính, con người của tình yêu thương

- Để cứu một nạn nhân bị Gia-ve bắt oan, Giăng Van- giăng buộc phải tự thú

BPTT ẩn dụ: máu lửa, rũ bùn, sáng lòa.

Tác dụng: 

- Tăng giá trị diễn đạt sâu sắc, nghệ thuật đức tính mạnh mẽ dũng cảm không sợ hãi của người Việt ta.

- Nổi bật nên việc dân tộc ta luôn không ngừng cố gắng vươn lên, phát triển để đất nước được tốt đẹp văn minh hơn.

- Đồng thời ý thơ có sự gắn kết giữa những hình ảnh cùng trường từ vựng, lời diễn đạt thêm mạch lạc ý nghĩa.

- Qua đó câu thơ giàu sức gợi hình, gợi cảm của nhà thơ với người Việt, ấn tượng và hấp dẫn đọc giả.

Em tham khảo:

Có 4 kiểu ẩn dụ thường gặp là

a) Ẩn dụ hình thức

VD:                                        Về thăm quê Bác làng Sen

                                        Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng.

b) Ẩn dụ cách thức

VD: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

c) Ẩn dụ phẩm chất

VD:                                       Người Cha mái tóc bạc 

                                            Đốt lửa cho anh nằm.

d) Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác

VD: Nhìn thấy ớn, nghe mệt, nói ngọt, giọng chua lè, thơm điếng cả mũi,...

đầu đâu rớt não rùi

- Ẩn dụ phẩm chất: 

+ Người cha mái tóc bạc

   Đốt lửa cho anh nằm

+ Thuyền về có nhớ bến chăng? 

   Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền

- Ẩn dụ hình thức: 

+Về thăm nhà Bác làng sen
  Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng (trong ví dụ này, còn có cả ẩn dụ cách thức “thắp”: nở hoa)

- Ẩn dụ cách thức: 

+ Vì lợi ích mười năm trồng cây
   Vì lợi ích trăm năm trồng người

+ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây (trong ví dụ này còn có cả ẩn dụ phẩm chất "kẻ trồng cây" : người lao động, người tao ra thành quả)

- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:

+ Một tiếng chim kêu sáng cả rừng

+ Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng.

- Ẩn dụ phẩm chất: 

+ Người cha mái tóc bạc

   Đốt lửa cho anh nằm

+ Thuyền về có nhớ bến chăng? 

   Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền

- Ẩn dụ hình thức: 

+Về thăm nhà Bác làng sen
  Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng (trong ví dụ này, còn có cả ẩn dụ cách thức “thắp”: nở hoa)

- Ẩn dụ cách thức: 

+ Vì lợi ích mười năm trồng cây
   Vì lợi ích trăm năm trồng người

+ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây (trong ví dụ này còn có cả ẩn dụ phẩm chất "kẻ trồng cây" : người lao động, người tao ra thành quả)

- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:

+ Một tiếng chim kêu sáng cả rừng

+ Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng.

BPTT ẩn dụ: "khô cằn sỏi đá" và "bão bùng sóng cả"

Tác dụng: tăng ý tứ diễn đạt những chiều cao chiều sâu nhiều của nỗi vất vả, khó khăn, gian nan đến với cuộc đời người Mẹ trong hành trình nuôi dạy đứa con mình. Đồng thời câu thơ thêm giàu giá trị gợi hình gợi cảm, nhà thơ bộc lộ rõ tình cảm của bản thân mình hấp dẫn người đọc hơn.

Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong các câu văn, câu thơ dưới đây và nên lên tác dụng của những ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự vật, hiện tượng.

a)        Cha lại dắt con đi trên cát mịn

           Ánh nắng chảy đầy vai.

  (Hoàng Trung Thông) 

b)           Ngoài thềm rơi chiếc lá đa

       Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.

(Trần Đăng Khoa) 

d)          Em thấy cả trời sao

             Xuyên qua từng kẽ lá

             Em thấy cơn mưa rào

             Ướt tiếng cười của bố.

                     (Phan Thế Cải)

Bài làm:

Các từ ngữ ẩn dụ:

=>  thể hiện được cụ thể hơn, rõ ràng hơn cái đắm say, ngây ngất của mọi người khi ngửi thấy mùi hồi chín.

=> sự chuyển đổi này giúp gợi tả sinh động hình ảnh của nắng, nắng không còn đơn thuần là "ánh sáng" mà còn hiện ra như là một "thực thể" có thể cầm nắm, sờ thấy.

=> cái nhẹ của tiếng lá rơi được gợi tả tinh tế, trở nên có hình khối cụ thể (mỏng - vốn là hình ảnh của xúc giác) và có dáng vẻ (rơi nghiêng - vốn là hình ảnh của thị giác).

=> gợi tả được tiếng cười của người bố qua sự cảm nhận của tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên.

Các hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác ở trên cho thấy: với kiểu ẩn dụ này, không những đối tượng được miêu tả hiện ra cụ thể (ngay cả đối với những đối tượng trừu tượng) mà còn thể hiện được nét độc đáo, tinh tế trong sự cảm nhận của người viết, những liên tưởng, bất ngờ, thú vị là sản phẩm của những rung động sâu sắc, sự nhạy cảm, tài hoa.

Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong các câu văn, câu thơ dưới đây và nên lên tác dụng của những ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự vật, hiện tượng.

a)        Cha lại dắt con đi trên cát mịn

           Ánh nắng chảy đầy vai.

  (Hoàng Trung Thông) 

b)           Ngoài thềm rơi chiếc lá đa

       Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.

(Trần Đăng Khoa) 

d)          Em thấy cả trời sao

             Xuyên qua từng kẽ lá

             Em thấy cơn mưa rào

             Ướt tiếng cười của bố.

                     (Phan Thế Cải)

Bài làm:

Các từ ngữ ẩn dụ:

=>  thể hiện được cụ thể hơn, rõ ràng hơn cái đắm say, ngây ngất của mọi người khi ngửi thấy mùi hồi chín.

=> sự chuyển đổi này giúp gợi tả sinh động hình ảnh của nắng, nắng không còn đơn thuần là "ánh sáng" mà còn hiện ra như là một "thực thể" có thể cầm nắm, sờ thấy.

=> cái nhẹ của tiếng lá rơi được gợi tả tinh tế, trở nên có hình khối cụ thể (mỏng - vốn là hình ảnh của xúc giác) và có dáng vẻ (rơi nghiêng - vốn là hình ảnh của thị giác).

=> gợi tả được tiếng cười của người bố qua sự cảm nhận của tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên.

Các hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác ở trên cho thấy: với kiểu ẩn dụ này, không những đối tượng được miêu tả hiện ra cụ thể (ngay cả đối với những đối tượng trừu tượng) mà còn thể hiện được nét độc đáo, tinh tế trong sự cảm nhận của người viết, những liên tưởng, bất ngờ, thú vị là sản phẩm của những rung động sâu sắc, sự nhạy cảm, tài hoa.

Bài làm

" Em thấy cả trời sao

xuyên qua từng khẽ lá

em thấy cơn mưa rào

ướt tiếng cười của bố. "

=> Ẩn dụ: Chuyển đổi cảm giác: " Ướt tiếng cười "

=> Tác dụng: Tiếng cười là một loại âm thanh, ta nghe được. Ở đây, người ta như còn nhìn thấy tiếng cười và cảm nhận được tiếng cười qua xúc giác: ướt tiếng cười. Sự chuyển đổi cảm giác trong hình ảnh ẩn dụ này gợi tả được tiếng cười của người bố qua sự cảm nhận của tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên.

# Học tốt #