Đề bài : Phân tích bài ca dao " Ơn cha nặng lắm ai ơi"

Đề bài : Phân tích bài ca dao " Ơn cha nặng lắm ai ơi"

Bài làm

                Ca dao dân ca có nhiều bài ca ngợi công cha nghĩa mẹ. Núi cao, biển rộng, trời cao là những hình tượng từng được ví với công cha nghĩa mẹ. Những bài ca ấy đã trở thành lời ru câu hát bay theo cánh võng thấm sâu vào tâm hồn tuổi thơ mỗi chúng ta, mỗi thế hệ con người Việt Nam chúng ta đã bao đời nay :

Công cha như núi ngất trời 
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông 
Núi cao hiển rộng mênh mông 
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi

Hay:

Ơn cha nặng lắm ai ơi,
Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang

Bài ca " Ơn cha nặng lắm ai ơi

Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang"   

        Vẫn là điệu thơ lục bát thiết tha ngọt ngào. Câu trên là lời cảm thán cất lên gieo vào lòng người bao sự đồng cảm : " Ơn cha nặng lắm ai ơi". Nhờ cha sinh mẹ dưỡng ta mới nên người. Cha là trụ cột của gia đình về tinh thần lẫn vật chất. Cha lao động vất vả để nuôi con khôn lớn học hành. Cha dạy baorcon nên người. Tục ngữ có câu : "con có cha như nhà có nóc". Cảnh " mẹ góa con côi" thì bất hạnh vô cùng. Sống trong xã hội nông nghiệp ngày xưa, "bát cơm đổi bát mồ hôi", con cái mới dễ hình dung thấm thía ơn cha vô cùng sâu nặng, không thể nào kể xiết.

       Câu dưới bài ca dao nói về nghĩa mẹ. Nghĩa mẹ được so sánh với trời rộng, trời cao. " Nghĩa mẹ bằng trời" là bằng sự bao la mênh mông. Làm sao có thể đo được, tính được ? Nghĩa mẹ cũng là công ơn sinh thành, nuôi nấng, dạy bảo của mẹ. Mẹ mang nặng đẻ đau. Đứa con là hạt máu cắt đôi của mẹ. Dòng sữa ngọt ngào của mẹ nuôi nấng con khôn lớn từng ngày. Mẹ bú mớm, nâng niu con thơ, trông con khôn lớn từng ngày : "ba tháng biết lẫy, bảy tháng biết bò, chín tháng lò dò biết đi". Nghĩa mẹ đâu chỉ có " chín tháng cưu mang", mà là "bằng trời" vô cùng, vô tận. Vì thế mới có câu ca :

Chim trời đâu dễ đếm lông

Nuôi con ai dám kể công tháng ngày

       Con tập bò, tập nói, tập đi, con khôn lớn từng ngày trong tình thương của mẹ hiền. Khi khôn lớn, con mới thấu hiểu ơn cha nghĩa mẹ và đạo làm con. Bài ca dao nói ít mà gợi nhiều, có tác dụng giáo dục mỗi chúng ta về đạo làm con, biết "giữ tròn chữ hiếu", biết thương mẹ kính cha, biết đền đáp công ơn cha mẹ.

      Bài ca dao được  viết theo thể lục bát biến thể. Chữ "ơi" cuối câu lục không bắt vần với chữ thứ sáu câu bát mà lại bắt vần với chữ thứ tư. Chữ "trời". Sự kết hợp nghệ thuật cảm thán với biện pháp tu từ so sánh tạo nên giọng điệu vừa ngọt ngào vừa gợi lên hình tượng bao la mênh mông, vô cùng thấm thía.