A, phần văn bản
1. ca dao dân ca
-thế nào là ca dao, dân ca?
-các chủ đề của ca dao dân ca?
-nội dung nghệ thuật của các bài ca dao dân ca đã học?tìm các bài ca dao cùng chủ đề?
-cảm nhận bài ca dao
2.văn bản nhật dụng
-nội dung , nghệ thuật của văn bản nhật dụng đã học?
-viết đoạn văn có vai trò của nhà trường , của gia đình.
3. các văn bản
-sông núi nước nam
-phò giá về kinh
-bánh trôi nước
-bạn đến chơi nhà
-qua đèo ngang
-cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
-ngẫu nhiên viết nhân buổi ms về quê
- cảnh khuya
-rằm tháng giêng
-tiếng gà trưa
*học thuộc bài thơ
*nội dung nghệ thuật của các văn bản
*so sánh cách thể hiện lòng yêu nước cua 2 vb:sông núi nước nam và phò giá về kinh
*cách thể hiện tình yêu quê hương của lý bạch và hạ tri chương qua 2 bài thơ "cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" và "ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê" có j khác nhau "?
*chất thép và chất tình đc thể hiện trong bài thơ "cảnh khuya và rằm tháng giêng" ntn
B, phần tiếng việt
1. -từ láy , từ ghép(khái niệm, phân loại)
-cách phân biệt từ láy và từ ghép đẳng lập
2, từ hán việt
- các lại từ ghép hán việt
-cách sử dụng từ ghép hán việt
3. từ đồng âm(khái niệm, cách sử dụng)
4. từ trái nghĩa, từ đồng nghĩa(khái niệm, phân loại, tác dụng)
5, quan hệ từ(khái niệm, các lỗi thường gặp)
6. điệp ngữ(khái niệm , các loại điệp ngữ, tác dụng)
7.chơi chữ(khái niệm, các lối chơi chữ)
-xem lại hệ thống bài tập trong sgk.
c. tập làm văn
văn biểu cảm(khái niệm, các bước làm, dàn bài)
lập dàn ý cho 1 số đề bài:
1. cảm nghĩ về người bạn em
2.cảm nghĩ về thầy cô mà em yêu quý nhất
3. cảm nghĩ bài thơ bánh trối nước
4. cảm nghĩ bài thơ cảnh khuya
5. cảm nghĩ bài thơ phò giá về kinh
xem lại các đề bài trong sgk
Bài thơ Cảnh khuya được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào năm 1947, khi quân và dân ta đang thắng lớn trên chiến trường Việt Bắc. Sông Lô, Đoan Hùng đã đi vào lịch sử bằng những nét vàng chói lọi đầu tiên của ta trong chín năm kháng chiến chống Pháp. Bài thơ thể hiện cảm hứng yêu nước mãnh liệt dạt dào ánh sáng và âm thanh. Đó là ánh sáng của trăng Việt Bắc, của lòng yêu nước sâu sắc:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Cùng với các bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc, Đi thuyền trên sông Đáy, Cảnh khuya thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu nước sâu sắc của Bác trong một đêm trăng nơi núi rừng Việt Bắc.
Hai câu thơ đầu trong bài thơ tả cảnh đêm khuya nơi núi rừng Việt Bắc. Trăng càng về đêm càng sáng. Ánh trăng lan toả bao phủ khắp mặt đất. Đêm vắng, tiếng suối nghe càng rõ. Tiếng suối chảy êm đềm nghe rất trong rì rầm từ xa vọng đến. Cảm nhận của Bác thật tinh tế, nghe suối chảy mà cảm nhận được mức độ xanh trong của dòng nước. Tiếng suối trong đêm khuya như tiếng hát xa dịu êm vang vọng, khoan nhạt như nhịp điệu của bài hát trữ tình sâu lắng. Đó là nghệ thuật lấy động tả tĩnh, tiếng suối rì rầm êm ả, vắng lặng trong đêm chiến khu. Tiếng suối và tiếng hát là nét vẽ tinh tế gợi tả núi rừng chiến khu thời máu lửa mang sức sống và hơi ấm của con người:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Sáu trăm năm trước trong bài thơ Bài ca Côn Sơn Ức Trai đã có cảm nhận cực kỳ tinh tế về dòng suối Côn Sơn:
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bền tai
Tiếng suối nghe sao mà êm đềm thơ mộng đến thế. Nó như những giọt của cây đàn cầm vang vọng bên tay. Đầu thế kỉ XX Nguyễn Khuyến đã từng viết về dòng suối như sau:
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo...
Mỗi một vần thơ, mỗi một khung cảnh, âm thanh của suối chảy được cảm nhận tinh tế khác nhau. Sau tiếng suối nghe như tiếng hát xa kia là trăng chiến khu. Ánh trăng chiến khu sao mà sáng và đẹp thế. Tầng cao là trăng, tầng giữa là cổ thụ, tầng thấp là hoa - hoa rừng. Cả núi rừng Việt Bắc đang tràn ngập dưới ánh trăng. Ánh trăng bao phủ khắp không trung mát dịu, len lỏi xuyên qua kẽ lá, tán cây, ánh trăng như âu yếm, hoà quyện cùng thiên nhiên cây cỏ. Ánh trăng như xoáy và lồng vào những tán lá. Và trên mặt đất những đoá hoa rừng đang ngậm sương đêm cùng với bóng cổ thụ đan xen trên mặt đất. Đêm thanh, trên không trung dường như chỉ có vầng trăng ngự trị. Đêm vắng, trăng thanh mặt đất cỏ cây như ngừng thở để đón đợi ánh trăng mát lạnh dịu hiền mơn man ôm ấp:
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Chữ lồng điệp lại hai lần đã nhân hoá vầng trăng, cổ thụ và hoa. Trăng như người mẹ hiền đang tiếp cho muôn vật trần gian dòng sữa ngọt ngào. Trăng trở nên thi vị, trữ tình lãng mạn. Chữ lồng gợi cho ta nhớ đến những câu thơ sau trong Chinh phụ ngâm:
Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm
Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,
Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng...
Trong câu có tiểu đối trăng lồng cổ thụ / bóng lồng hoa tạo sự cân xứng trong bức tranh về trăng, ngôn ngữ thơ trang trọng, điêu luyện tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp tràn đầy chất thơ. Cảnh khuya trong sáng, lung linh huyền ảo. Đọc vần thơ ta nghe như có nhạc, có hoạ, bức tranh cảnh núi rừng Việt Bắc thơ mộng biết bao. Người xưa từng nói thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc quả thật không sai. Đối với Bác trăng đã trở nên tri âm tri kỉ nên làm sao có thể hờ hững trước cảnh đẹp đêm nay. Trong ngục tối bị giam cầm, trước ánh trăng tuyệt đẹp Bác Hồ cũng đã có những vần thơ tuyệt diệu:
Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ...
(Ngắm trăng)
Một thi sĩ với tâm hồn thanh cao đang sống những giây phút thần tiên giữa cảnh khuya chiến khu Việt Bắc. Giữa bức tranh thiên nhiên rộng lớn và hữu tình như vậy, tâm trạng thi sĩ bỗng vút cao thả hồn theo cảnh đẹp đêm trăng bởi đêm nay Bác không ngủ. Trước cảnh đẹp đêm trăng: có suối, có hoa lá, núi ngàn, và cả tâm trạng của Bác. Bác không chỉ xúc động trước cảnh đẹp thiên nhiên mà:
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Nước nhà đang bị giặc xâm lăng giày xéo, biết bao đồng chí đang bị gông cùm xiềng xích. Cuộc đời còn lầm than cơ cực, bao năm Bác bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ lầm than. Nay nước nhà còn đang chìm trong khói lửa đạn bom lòng Bác sao có thể ngủ yên giấc được. Chưa ngủ không hẳn chỉ vì cảnh đẹp đêm nay mà chưa ngủ vì nỗi nước nhà.
Nỗi nhớ nhà lo cho nước nhà làm cho trái tim Bác luôn thổn thức. Bác thức trong đêm khuya trằn trọc băn khoăn không sao ngủ được. Lòng yêu nước sâu sắc mãnh liệt xiết bao. Đã có biết bao đêm Bác Hồ của chúng ta cũng mất ngủ như vậy:
Một canh, hai canh, lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh
(Không ngủ được)
Hình ảnh sao vàng chính là tự do độc lập, niềm thao thức mơ ngày mai ánh hồng soi đất nước hoà bình. Một tâm hồn nghệ sĩ thanh cao lồng trong cốt cách người chiến sĩ cộng sản kiên trung. Cảm hứng thiên nhiên chan hoà với cảm hứng yêu nước tha thiết của Bác.
Bài thơ Cảnh khuya là bài thơ thất ngôn tứ tuyệt cực hay, là một trong những bài thơ trăng đẹp nhất của Bác. Giữa chốn rừng Việt Bắc tràn ngập ánh trăng, lòng Bác luôn thao thức vì nỗi nước nhà. Đó là nét đẹp riêng của bài thơ, cảm hứng thiên nhiên nhiên chan hoà trong lòng yêu nước sâu sắc. Thương dân, lo cho nước, yêu trăng... như dẫn hồn ta vào giấc mộng đẹp. Đọc thơ Bác giúp ta càng biết ơn, yêu kính Bác Hồ hơn.
A: Phần văn bản
1. Ca dao, dân ca
- thế nào là ca dao, dân ca?
-Ca dao dân ca chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.
-Dân ca là những sáng tạc kết hợp lời và nhạc.
-Ca dao là lời thơ của dân ca.
- các chủ đề của ca dao dân ca?
Chủ đề thường là nói về tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội.
- nội dung nghệ thuật của các bài ca dao dân ca đã học?tìm các bài ca dao cùng chủ đề?
Nghệ thuật: so sánh, từ láy, điệp ngữ, ẩn dụ, câu điều kiện, thành ngữ, tương phản, nói dựa, nói nước đôi.
Các bài ca dao chủ đề:
+ Những câu hát than thân, châm biếm
+ Những câu hát nghĩa tình
- cảm nhận bài ca dao
Ca dao dân ca là sản phẩm tinh thần và trí tuệ của người bình dân. Có thể nói ở kho tàng ca dao nhiều lĩnh vực trong cuộc sống con người, đặc biệt là những tình cảm, những cảnh sinh hoạt thường nhật của người lao động được khắc hoạ một cách chân thực, sắc nét.
2.văn bản nhật dụng
-nội dung , nghệ thuật của văn bản nhật dụng đã học?
+ Cổng trường mở ra
NT: Lựa chọn hình thức tự bạch như những dòng nhật ký của người mẹ đối với con.
ND: Thể hiện tấm lòng của người mẹ với con. Vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi con người.
+ Cuộc chia tay của những con búp bê
NT: Từ ngữ miêu tả, biểu cảm, kể xuất sắc, đầy ý nghĩa nhân văn.
ND: Cuộc chia tay đầy nước mắt của anh em Thành Thủy. Nó cũng là một lời cảnh tỉnh với mỗi con người về việc giữ vững mái ấm của mình.
-viết đoạn văn có vai trò của nhà trường , của gia đình.
Nhà trường có một vai trò quan trọng trong việc truyền thụ kiến thức cho học sinh. Học sinh có thể tiếp thu kiến thức từ nhiều nguồn nhưng kiến thức ở nhà trường vẫn giữ vị trí quan trọng hàng đầu vì đó là kiến thức đã được chuẩn hóa,đạt độ chính xác cao và có định hướng.
3. các văn bản
-sông núi nước nam
NT: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn, hàm xúc. Lập luận chặt chẽ. Giọng điệu hùng hồn đanh thép.
ND: Là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt ta. Nêu cao ý chí bảo vệ chủ quyền dân tộc.
-phò giá về kinh
NT: Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt hàm xúc. Lời thủ thỉ đầy tâm tình.
ND: Khẳng định chiến thắng oanh liệt của nhân dân ta. Gợi sự thất bại của kẻ thù. Khát vọng. mong muốn hòa bình lâu dài. Lời nhắc nhỏ với chính bản thân cũng như nhân dân sau này phải cố gắng bảo vệ non sông đất nước.
-bánh trôi nước
NT: Quan hệ từ , thành ngữ, ẩn dụ
ND: Người phụ nữ trong thơ Hồ Xuân Hương vừa đẹp về thân thể lẫn tâm hồn nhưng cuộc đời long đong lận đận không thể tự quyết định cuộc đời mình.
-bạn đến chơi nhà
NT: Điệp từ
ND: Tình bạn sâu sắc, đầy ân ái
-qua đèo ngang
NT: thể thơ đường luật điêu luyện, phép nối hiệu quả, bút pháp tả cảnh ngụ tình.
ND: Cảnh đèo ngang hoang sơ vắng lặng. Nỗi buồn, nhớ cô đơn của tác giả.
-cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
NT:Giọng điệu trầm lắng, suy tư, từ ngữ giản dị mà tinh tế, phép đối
ND: Thể hiện tình yêu thiên nhiên và tình yêu quê hương của tác giả Lí Bạch.
-ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
NT: tiểu đối,giọng thơ hóm hỉnh, ngậm ngùi
ND: Tình yêu quê hương sâu nặng và đằm thắm.
- cảnh khuya
NT: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt sáng tạo, hình ảnh gần gũi, thân thuộc. Các BPTT so sánh,điệp từ
ND: Cảnh đẹp đêm trăng nơi núi rừng VB. Tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước sâu lặng.
-rằm tháng giêng
NT:Bút pháp cổ điển+ hiện đại. BPTT điệp ngữ.
ND: Khung cảnh tươi đẹp nơi núi rừng VB.
tình yêu thiên nhiên và tình yêu nước sâu lặng của Bác
-tiếng gà trưa
NT: tự sự chữ tình cới thể thơ ngũ ngôn biến thể...
ND: Tình cảm bà cháu gắn bó. Tình yêu nước, gia đình của người chiến sĩ.
Mình chỉ giúp được đến đây thôi! Xin lỗi bạn nha!
1,
Mở bài: Giới thiệu về người định tả (Có thể thêm vầng thơ, bài thơ vào rồi giới thiệu về người đó...)
Thân bài: Miêu tả khái quát về người bạn của mình. (Về mái tóc, thân hình, nước da, khuôn mặt/ Em đã chơi với bạn bao nhiêu năm....)
+ Miêu tả chung về người bạn đó (Về cử chỉ, nét mặt, điệu bộ...)
+ Tính tình, biểu cảm của bạn ấy khi tiếp xúc với em (Dễ thương, hòa đồng, dễ gần gũi...)
+ Một việc tốt mà bạn đã làm với em, với mọi người (Giúp đỡ các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn hay đơn thuần là giúp em một bài toán khó nào đó....)
* Kể một kỉ niệm giữa em và bạn khi còn nhỏ, đã làm em nhớ mãi đến hôm nay. Có thể kể một câu chuyện buồn giữa em và bạn để giờ đây em phải hối hận…
Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em về bạn (Em quý bạn thế nào? Em mong bạn và em sẽ mãi mãi là bạn của sao? Em mong tình bạn này sẽ mãi mãi bền vững (Có thể đưa vài câu trâm ngôn vào để bài văn hay hơn "Tình bạn là mãi mãi, giữ lấy tình bạn, bạn sẽ sống tốt hơn, sống vui hơn. Đừng để một thứ gì chia cắt tình bạn này vì nó vô giá, sẽ chẳng có thứ gì đền đáp được tình bạn này, một khi nó đã tan biến thì sẽ chẳng thể quay về được...")
a. Phần văn bản
1. Ca dao, dân ca
- thế nào là ca dao, dân ca?
-Ca dao dân ca chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.
-Dân ca là những sáng tạc kết hợp lời và nhạc.
-Ca dao là lời thơ của dân ca.
- các chủ đề của ca dao dân ca?
Chủ đề thường là nói về tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội.
- nội dung nghệ thuật của các bài ca dao dân ca đã học?tìm các bài ca dao cùng chủ đề?
Nghệ thuật: so sánh, từ láy, điệp ngữ, ẩn dụ, câu điều kiện, thành ngữ, tương phản, nói dựa, nói nước đôi.
Các bài ca dao chủ đề:
+ Những câu hát than thân, châm biếm
+ Những câu hát nghĩa tình
- cảm nhận bài ca dao
Ca dao dân ca là sản phẩm tinh thần và trí tuệ của người bình dân. Có thể nói ở kho tàng ca dao nhiều lĩnh vực trong cuộc sống con người, đặc biệt là những tình cảm, những cảnh sinh hoạt thường nhật của người lao động được khắc hoạ một cách chân thực, sắc nét.
2.văn bản nhật dụng
-nội dung , nghệ thuật của văn bản nhật dụng đã học?
+ Cổng trường mở ra
NT: Lựa chọn hình thức tự bạch như những dòng nhật ký của người mẹ đối với con.
ND: Thể hiện tấm lòng của người mẹ với con. Vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi con người.
+ Cuộc chia tay của những con búp bê
NT: Từ ngữ miêu tả, biểu cảm, kể xuất sắc, đầy ý nghĩa nhân văn.
ND: Cuộc chia tay đầy nước mắt của anh em Thành Thủy. Nó cũng là một lời cảnh tỉnh với mỗi con người về việc giữ vững mái ấm của mình.
-viết đoạn văn có vai trò của nhà trường , của gia đình.
Nhà trường có một vai trò quan trọng trong việc truyền thụ kiến thức cho học sinh. Học sinh có thể tiếp thu kiến thức từ nhiều nguồn nhưng kiến thức ở nhà trường vẫn giữ vị trí quan trọng hàng đầu vì đó là kiến thức đã được chuẩn hóa,đạt độ chính xác cao và có định hướng.
3. các văn bản
-sông núi nước nam
NT: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn, hàm xúc. Lập luận chặt chẽ. Giọng điệu hùng hồn đanh thép.
ND: Là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt ta. Nêu cao ý chí bảo vệ chủ quyền dân tộc.
-phò giá về kinh
NT: Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt hàm xúc. Lời thủ thỉ đầy tâm tình.
ND: Khẳng định chiến thắng oanh liệt của nhân dân ta. Gợi sự thất bại của kẻ thù. Khát vọng. mong muốn hòa bình lâu dài. Lời nhắc nhỏ với chính bản thân cũng như nhân dân sau này phải cố gắng bảo vệ non sông đất nước.
-bánh trôi nước
NT: Quan hệ từ , thành ngữ, ẩn dụ
ND: Người phụ nữ trong thơ Hồ Xuân Hương vừa đẹp về thân thể lẫn tâm hồn nhưng cuộc đời long đong lận đận không thể tự quyết định cuộc đời mình.
-bạn đến chơi nhà
NT: Điệp từ
ND: Tình bạn sâu sắc, đầy ân ái
-qua đèo ngang
NT: thể thơ đường luật điêu luyện, phép nối hiệu quả, bút pháp tả cảnh ngụ tình.
ND: Cảnh đèo ngang hoang sơ vắng lặng. Nỗi buồn, nhớ cô đơn của tác giả.
-cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
NT:Giọng điệu trầm lắng, suy tư, từ ngữ giản dị mà tinh tế, phép đối
ND: Thể hiện tình yêu thiên nhiên và tình yêu quê hương của tác giả Lí Bạch.
-ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
NT: tiểu đối,giọng thơ hóm hỉnh, ngậm ngùi
ND: Tình yêu quê hương sâu nặng và đằm thắm.
- cảnh khuya
NT: Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt sáng tạo, hình ảnh gần gũi, thân thuộc. Các biện pháp tu từ so sánh,điệp từ
Nội dung: Cảnh đẹp đêm trăng nơi núi rừng VB. Tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước sâu lặng.
-rằm tháng giêng
Nghệ thật:Bút pháp cổ điển+ hiện đại. BPTT điệp ngữ.
Nội dung: Khung cảnh tươi đẹp nơi núi rừng VB.
tình yêu thiên nhiên và tình yêu nước sâu lặng của Bác
-tiếng gà trưa
Nghệ thuật: tự sự chữ tình cới thể thơ ngũ ngôn biến thể...
Nội dung: Tình cảm bà cháu gắn bó. Tình yêu nước, gia đình của người chiến sĩ.
