Đây là phiên bản do Đức Minh
đóng góp và sửa đổi vào 2 tháng 8 2021 lúc 16:18. Xem phiên bản hiện hành
Nội dung lý thuyết
Các phiên bản khácAn – đéc – xen
I. Tìm hiểu chú thích
a. Tác giả: An-đéc-xen (1805 -1875)
- Là nhà văn vĩ đại của Đan Mạch, nổi tiếng thế giới về những truyện viễn tưởng và truyện cổ tích viết cho trẻ em.
- Truyện cổ tích của ông nhẹ nhàng, tươi mát, giàu chất nhân văn, đem đến cho người đọc cảm nhận về niềm tin và lòng yêu thương đối với con người.
b. Văn bản:
II.Đọc-Tìm hiểu văn bản
1. Tìm hiểu khái quát
- Thể loại: truyện cổ tích
- PTBĐ: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
- Ngôi kể: ngôi thứ ba
- Hình thức kể xen kẽ hiện thực và huyền ảo
- Nhân vật chính: cô bé bán diêm
- Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: Từ đầu->cứng đờ ra =>Hoàn cảnh sống của em bé.
+ Phần 2:Tiếp theo->Thượng đế =>Những mộng tưởng của cô bé bán diêm.
+ Phần 3: Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé
* Phần 2 có thể chia thành 5 đoạn nhỏ (căn cứ vào các lần quẹt diêm của em bé).
- Hiện thực: khi kể, tả, biểu cảm về cuộc sống thật hàng ngày
- Huyền ảo: khi kể, tả, biểu cảm về những mộng tưởng của cô bé trong đêm giao thừa
2. Tìm hiểu chi tiết
a. Hoàn cảnh của em bé.
- Bà và mẹ mất, gia tài tiêu tán, nơi ở là một xã tối tăm.
- Luôn bị nghe những lời mắng nhiếc, chửi rủa của người cha, phải đi bán diêm kiếm sống
-> Bất hạnh, thiếu thốn tình thương yêu
- Bối cảnh: Đêm giao thừa giá rét, mọi nhà đều sáng rực ánh đèn, trong phố sực nức mùi ngỗng quay.
->Đây là thời điểm mọi người trở về đoàn tụ gia đình, sum họp đầm ấm trong không khí tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.
- Em bé: ngồi nép trong một góc tường, thu đôi chân vào người, mỗi lúc càng thấy rét buốt hơn, em không thể về nhà vì ...nhất định sẽ bị cha đánh.
* Nghệ thuật: tương phản đối lập
- Thời tiết gió rét >< Sự nghèo khổ thiếu thốn.
- Cảnh đón giao thừa ấm áp trong nhà >< em bé đầu
- Việc bán diêm >< sự hờ hững của người qua lại.
- Ngôi nhà có dây trường xuân bao quanh >< Cái xã tối tăm.
->làm nổi bật cảnh đời bi thảm, đáng thương của em
->Nghèo khổ, cô đơn, bất hạnh thiếu tình thương yêu, thật đáng thương.
Có thể nói, sự đói rét, nỗi cô đơn, buồn tủi, bất hạnh như đang bủa vây lấy em, bám riết lấy em khiến em hoàn toàn cô độc trên cõi đời này. Em không chỉ thiếu thốn về vật chất mà còn mất mát cả chỗ dựa tinh thần, tình cảnh thật ái ngại, đáng thương. Trong đêm giao thừa ấy, gia đình không còn là tổ ấm của em, tình thương của cha mẹ không còn là thiên đường của tuổi thơ nữa, chỉ còn đường phố là nơi nương thân cho em trong đêm giao thừa. Trong cô đơn, tuyệt vọng; trong đói khát, tối tăm giá lạnh, em thèm một nguồn sáng, một chút hơi ấm. Em chỉ còn biết tìm ở những que diêm nhỏ bé, mỏng manh hơi ấm sự sống cho mình.
b.Những mộng tưởng của em bé
- Quẹt diêm lần 1: Tưởng như đang ngồi trước một lũ sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng, lửa cháy nom đến vui mắt và toả ra hơi nóng dịu dàng
->Mong ước được sưởi ấm, vì em rất rét
- Quẹt diêm lần 2: Bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn trắng tinh, toàn bát đĩa bằng sứ quý giá, có cả một con ngỗng quay.
->Mong ước được ăn vì em rất đói
- Qụet diêm lần 3. Thấy hiện ra cây thông Nô-en lớn, trang trí lộng lẫy với hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh.
->Mong ước được vui chơi của tuổi thơ
- Quẹt diêm lần 4: Thấy bà đang mỉm cười với mình, xin được về với bà.
->Mong ước được che chở, yêu thương
- Quẹt diêm lần 5: Thấy bà to lớn và đẹp lão, bà cầm lấy tay em rồi hai bà cháu bay lên cao, cao mãi
->Mong muốn thoát khái cô đơn. đói rét đau buồn của cuộc sống trần gian ->Mong ước giản dị, ngây thơ, trong sáng, chính đáng
=>Luôn khao khát cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đầy tình thương yêu.
* Mỗi lần quẹt diêm, đốt lửa là một lần cô bé đau khổ ước mơ, khát vọng. Những ước mơ của em thật giản dị, ngây thơ, trong sáng và nhân hậu. Em khao khát có cuộc sống vật chất đầy đủ, được hưởng thú vui tinh thần, được sống trong hạnh phúc gia đình êm ấm, được bà (người thân yêu nhất) chăm sóc, chiều chuộng. Đó cũng là những ước mơ, khát vọng chính đáng, muôn đời của em bé nói riêng và mọi người nói chung.
->Những mộng tưởng hợp lí, chân thành, chính đáng:
- trời rét -> lũ sưởi,
- đang đói -> bàn ăn
-đón giao thừa ->cây thông
- Nhớ đến một thời hạnh phúc -> bà xuất hiện, bay lên trời
->Ý nghĩa: chỉ có cái chết mới giải thoát được nỗi bất hạnh của họ. Cái chết sẽ đưa linh hồn của họ đến nơi hạnh phúc vĩnh hằng theo tín ngưỡng Thiên chúa.
*Khi lửa diêm tắt:
- Lần1: lũ sưởi biến mất, niềm vui cũng vụt tắt, em bần thần nghĩ đến nhiệm vụ bán diêm và lời cha quở mắng
- Lần 2: chỉ còn lại bức tường dày đặc, lạnh lẽo, phố xá vắng teo và lạnh buốt...khách qua đường vội vã, hoàn toàn lãnh đạm với em
- Lần3: tất cả những ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên bầu trời
- Lần 4,5: diêm tắt, ảo ảnh rực sáng trên khuôn mặt em cũng biến mất
-> thực tế đen tối , đau xót đó dập tắt sự sống leo lột của em bé
c. Cái chết của em bé
*Em bé: chết nhưng đôi má vẫn hồng và đôi môi đang mỉm cười ->Cái chết không bi luỵ mà được miêu tả rất đẹp, cái chết của một người toại nguyện
* Nguyên nhân cái chết của cụ bé: Vì:
- giá rét trong đêm giao thừa
- sự độc ác của người cha
- sự lạnh lựng, vô tình của mọi người
=>Là sự giải thoát cho em khỏi cảnh đói rét, cô độc, tố cáo sự độc ác của người cha và lên án sự thờ ơ, vô nhân đạo của người đời trước một em bé khốn khổ.
*Tình cảm của tác giả: Tình yêu thương; nỗi xót xa, đau đớn; niềm cảm thông sâu sắc đối với những em bé bất hạnh . Tác giả nhìn thấy và trân trọng những ước mơ của các em
->Tư tưởng nhân đạo và nhân văn sâu sắc
III. Tổng kết
+ Miêu tả rõ nột cảnh ngộ và nỗi khổ cực của em bé bằng những chi tiết, hình ảnh đối lập
+ Sắp xếp trình tự sự việc nhằm khắc họa tôi lí em bé trong cảnh ngộ bất hạnh
+ Sáng tạo trong cách kể chuyện
2. Nội dung:
Số phận em bé bán diêm và lòng thương cảm sâu sắc của tác giả đối với em bé bất hạnh
3. Ý nghĩa:
Truyện thể hiện lòng thương cảm sâu sắc của nhà văn đối với những số phận bất hạnh
* Ghi nhớ