Các thành tựu khoa học - kĩ thuật ở các thế kỉ XVI - XVIII :
|
Lĩnh vực |
Thành tựu tiêu biểu |
|
Sử học |
Bên cạnh các bộ sử cửa nhà nước, xuất hiện nhiểu bộ sử của tư nhân như Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục... |
|
Địa lí |
Có tập bản đồ Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư |
|
Quân sự |
Có tập Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ |
|
Triết học |
Có mội số bài thơ, tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn |
|
Y học |
Có bộ sách y dược của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác |
|
Kĩ thuật |
Biết dùng súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành lũy |
— Nhận xét :
+ Những thành tựu khoa học đã diễn ra trên nhiều lĩnh vực hơn các thế kỉ trước, có nhiều tác phẩm có giá trị.
+ Do những hạn chế về quan niệm và giáo dục đương thời đã làm cho khoa học tự nhiên không có điều kiện phát triển. Trong lĩnh vực kĩ thuật, việc ứng dụng những thành tựu từ bên ngoài cũng chủ yếu dừng lại ở việc chế tạo thử chứ chưa phát triển.
Về một số thành tựu văn học, nghệ thuật, khoa học, kĩ thuật ở nước ta cuối thế kỉ XVIII — nửa đầu thế kỉ XIX, lập bảng thống kê theo thứ tự các lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học, kĩ thuật và những thành tựu của mỗi lĩnh vực đó.
Các thành tựu khoa học - kĩ thuật ở các thế kỉ XVI - XVIII :
|
Lĩnh vực |
Thành tựu tiêu biểu |
|
Sử học |
Bên cạnh các bộ sử cửa nhà nước, xuất hiện nhiểu bộ sử của tư nhân như Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục... |
|
Địa lí |
Có tập bản đồ Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư |
|
Quân sự |
Có tập Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ |
|
Triết học |
Có mội số bài thơ, tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn |
|
Y học |
Có bộ sách y dược của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác |
|
Kĩ thuật |
Biết dùng súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành lũy |
— Nhận xét :
+ Những thành tựu khoa học đã diễn ra trên nhiều lĩnh vực hơn các thế kỉ trước, có nhiều tác phẩm có giá trị.
+ Do những hạn chế về quan niệm và giáo dục đương thời đã làm cho khoa học tự nhiên không có điều kiện phát triển. Trong lĩnh vực kĩ thuật, việc ứng dụng những thành tựu từ bên ngoài cũng chủ yếu dừng lại ở việc chế tạo thử chứ chưa phát triển.
Từ thế kỉ XVIII, một số kĩ thuật tiên tiến của phương Tây đã ảnh hưởng vào nước ta. Thợ thủ công Nguyễn Văn Tú (người Đàng Trong) học được nghề làm đồng hồ và kính thiên lí sau hai năm sống ở Hà Lan. Thợ thủ công của nhà nước (thời Nguyễn) chế tạo được máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước và thí nghiệm thành công tàu chạy bằng máy hơi nước.
Trên cơ sở nghiên cứu tàu thuỷ của phương Tây, năm 1839 các thợ thủ công đã đóng xong một chiếc tàu thuỷ chạy bằng máy hơi nước. Khi cho tàu chạy thử trên sông Hương, "máy chuyển động linh hoạt, đi lại nhanh chóng" (Đại Nam thực lục).
Những thành tựu kĩ thuật nói trên chứng tỏ tài năng sáng tạo của người thợ thủ công nước ta bấy giờ. Tiếc rằng những thành tựu như vậy chưa được nhà nước khuyến khích và đưa vào ứng dụng hiệu quả hơn.
* Văn học :
- Phát triển rực rỡ, với nhiều hình thức như : tục ngữ, ca dao, truyện Nôm, truyện tiếu lâm,...
- Văn học chữ Nôm phát triển đến đỉnh cao, Tiêu biểu là tác phẩm Truyện Kiều của Ng. Du.
- Xuất hiện nhiều phẩm văn học nổi tiếng như : Chinh phụ ngâm khúc, Cung oán ngâm khúc,... đi cùng vs những nhà thơ nổi tiếng như : Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan, Đoán Thị Điểm,...
* Nghệ thuật :
- Văn nghệ dân gian phát triển phong phú như tuồng, chèo, dân ca quan họ, hát trống quân, hát ví, cò lả,...
- Hội họa vs sự xuất hiện của hàng loạt tranh dân gian, trong đó nổi tiếng nhất là tranh Đông Hồ, khắc họa đc cuộc sống hiện thực của người nông dân một cách đơn giản, hóm hỉnh, vui tươi như tranh Đánh vật, Chăn trâu thổi sáo, Hứng dừa, Đám cưới chuột,...
- Kiến trúc có Chùa Tây Phương (Thạch Thất, Hà Nội), đình làng Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh), di tích cung điện lăng tẩm các vua Nguyễn ở Huế; mười tám pho tượng Phật ở Chùa Tây Phương, chín đỉnh đồng ở Huế.
* Khoa học :
- Sử học : xuất hiện nhiều nhà sử học nổi tiếng như Lê Qúy Đôn, Phan Huy Chú và những tác phẩm tiêu biểu như Đại nam thực lục, Vân đài loại ngữ, Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Lịch triều hiến chương loại chí,...
- Địa lí : Gia định thành thông chí (Trịnh Hoài Đức), Nhất thống dư địa chí (Lê Quang Định),...
- Y học : Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã thu nhập đc 2854 phương thuốc chữa bệnh và đặc biệt ông đã biện soạn bộ sách Hải Thượng y tông tâm lĩnh (66 quyển),...
* Kĩ Thuật : sáng chế đc máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước, tàu thủy chạy bằng hơi nước.
Từ thế kỉ XVIII, một số kĩ thuật tiên tiến của phương Tây đã ảnh hưởng vào nước ta. Thợ thủ công Nguyễn Văn Tú (người Đàng Trong) học được nghề làm đồng hồ và kính thiên lí sau hai năm sống ở Hà Lan. Thợ thủ công của nhà nước (thời Nguyễn) chế tạo được máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước và thí nghiệm thành công tàu chạy bằng máy hơi nước.
Trên cơ sở nghiên cứu tàu thuỷ của phương Tây, năm 1839 các thợ thủ công đã đóng xong một chiếc tàu thuỷ chạy bằng máy hơi nước. Khi cho tàu chạy thử trên sông Hương, "máy chuyển động linh hoạt, đi lại nhanh chóng" (Đại Nam thực lục).
Những thành tựu kĩ thuật nói trên chứng tỏ tài năng sáng tạo của người thợ thủ công nước ta bấy giờ. Tiếc rằng những thành tựu như vậy chưa được nhà nước khuyến khích và đưa vào ứng dụng hiệu quả hơn.
Từ thế kỉ XVIII, một số kĩ thuật tiên tiến của phương Tây đã ảnh hưởng vào nước ta. Thợ thủ công Nguyễn Văn Tú (người Đàng Trong) học được nghề làm đồng hồ và kính thiên lí sau hai năm sống ở Hà Lan. Thợ thủ công của nhà nước (thời Nguyễn) chế tạo được máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước và thí nghiệm thành công tàu chạy bằng máy hơi nước.
Trên cơ sở nghiên cứu tàu thuỷ của phương Tây, năm 1839 các thợ thủ công đã đóng xong một chiếc tàu thuỷ chạy bằng máy hơi nước. Khi cho tàu chạy thử trên sông Hương, "máy chuyển động linh hoạt, đi lại nhanh chóng" (Đại Nam thực lục).
Những thành tựu kĩ thuật nói trên chứng tỏ tài năng sáng tạo của người thợ thủ công nước ta bấy giờ. Tiếc rằng những thành tựu như vậy chưa được nhà nước khuyến khích và đưa vào ứng dụng hiệu quả hơn.
| Các lĩnh vực | Tình hình phát triển. Các thành tựu |
| Giáo dục – thi cử |
- Ra "Chiếu lập học", mở trường công để con em nhân dân có điều kiện đi học, đưa chữ Nôm vào thi cử. - Quốc Tử Giám đặt tại Huế. Chỉ lấy con em quan lại, thổ hào. - Lập "Tứ dịch quán" dạy tiếng nước ngoài (Pháp, Xiêm). |
|
Sử học Địa lí Y học |
- Đại Việt sử kí tiền biên. - Đại Nam thự lục, Đại Nam liệt truyện. - Đại Việt thông sứ, Phủ biên tạp lục. - Lịch triều hiến chương loại chí. - Gia Định thành thông chí. - Đại Nam nhất thống chí. - Hải Thượng y tông tâm lĩnh. |
| Kĩ thuật |
- Làm đồng hồ và kính thiên lí. - Chế được máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước. - Đóng một chiếc tàu thủy chạy bằng hơi nước. |
cảm ơn các bạn nhiều)