Bàn luận về phép học

BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC

(Luận học pháp)

  Nguyễn Thiếp 

I. Tìm hiểu chú thích

a.Tác giả:

- Nguyễn Thiếp: (1723- 1804)

- Quê: Hà Tĩnh.

- Là người thiên tư sáng suốt, học rộng, hiểu sâu.

- Nhiều lần được Quang Trung mời cộng tác, nên ông ra giúp triều Tây Sơn.

- Khi Quang Trung mất, ông ở ẩn, bất hợp tác với nhà Nguyễn.

- Ông là một người hết lòng vì dân vì nước.

b. Tác phẩm:

- Là phần đầu bài tấu mà Nguyễn Thiếp dâng vua Quang Trung.

- Tấu: Là loại văn bản mà bề tôi dâng lên cho vua chúa để trình bày ý kiến hay đề nghị , được viết bằng văn xuôi, văn biền ngẫu, văn vần.

- Bố cục : 4 phần.

+ Đ1: từ đầu đến “điều ấy”  mục đích chân chính của việc học.

Đ2: tiếp theo  đến “tệ hại ấy”  Phê phán biểu hiện lệch lạc của việc học.

Đ3: tiếp theo đến “chớ bỏ qua”  quan điểm và phương pháp học đúng đắn.

Đ4: phần còn lại  tác dụng của phép học

II. Tìm hiểu văn bản

1. Mục đích chân chính của việc học

- Mục đích của việc học là học đạo, học lẽ đối xử hằng ngày, học để làm người.

“Ngọc không mài không thành đồ vật; người không học không biết rõ đạo. Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người”.

- Khái niệm học là khái niệm trừu tượng, những với cách dùng những câu châm ngôn , bằng những hình ảnh so sánh cụ thể nên khái niệm ấy trở nên gần gũi, dễ hiểu hơn.

NT: cách lí giải bằng châm ngôn dễ hiểu.

=> Mục đích của việc học là học để làm người.

2. Phê phán biểu hiện lệch lạc trong việc học

- Đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi , không còn biết đến tam cương ngũ thường.

 Lối học lệch lạc sai trái

- Tác hại: chúa tầm thường, thần nịnh hót, nước mất nhà tan.

 Cần phê phán.

3. Quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn :

- Quan điểm: ban chiếu thư cho các trường, con cháu các nhà văn võ... tùy đâu tiện đấy mà đi học...

 Mở rộng trường lớp, mở rộng thành phần người học, tạo điều kiện thuận lợi cho người đi học.

- Phương pháp :

 + Học tuần tự từ thấp đến cao

+ Học rộng, nghĩ sâu, biết tóm lược kiến thức cơ bản .

+ Học đi đôi với hành.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật:

- Lập luận ngắn gọn nhưng chặt chẽ , giàu sức thuyết phục.

2. Nội dung : Ghi nhớ/ SGK