Bài 56. Ôn tập cuối năm

PHẦN I - HÓA VÔ CƠ

I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

1. Mối liên hệ giữa các loại hợp chất vô cơ

2. Phản ứng hóa học thể hiện mối quan hệ

II. BÀI TẬP

Bài 1. Viết phương trình hóa học hoàn thành sơ đồ chuyển hóa sau( ghi rõ điều kiện nếu có)

Al → Al₂O₃ → Al₂(SO₄)₃ → Al(OH)₃ →AlCl₃

Hướng dẫn giải

4Al      +   3O₂      \(\underrightarrow{t^o}\)    2Al₂O₃

Al₂O₃   +    3H₂SO₄   →    Al₂(SO₄)₃   +   3H₂O

Al₂(SO₄)₃   +   3Ba(OH)₂  →   2Al(OH)₃    +   3BaSO₄

Al(OH)₃    +    3HCl    →     AlCl₃ +   3H₂O

Bài 2. Thả một mảnh Cu vào các ống nghiệm có chứa các dung dịch sau:

a. AgNO₃                 b. H₂SO₄ loãng                    c. H₂SO₄ đăc, nóng               d. MgSO₄

Hướng dẫn giải

a. Có chất rắn màu trắng xám bám vào mảnh đồng dung dịch dần dần chuyển sang màu xanh đó là Cu(NO3)2.

PTHH:    Cu + 2AgNO₃ →  Cu(NO₃)₂ + 2Ag

b. Không có hiện tượng gì xảy ra vì Cu đứng sau H trong dãy hoạt động hóa học nên không phản ứng với dung dịch H₂SO₄ loãng.

c. Khi cho đồng vào H₂SO₄ đặc đun nóng có khí thoát ra, khí này có mùi hắc và dung dịch chuyển thành màu xanh đó là đồng sunfat CuSO₄.

PTHH:     Cu  +  2H₂SO₄(đ,n)  →  CuSO₄  +  2H₂O  +  SO₂

d. Không có hiện tượng gì xảy ra vì Cu đứng sau kim loại Mg trong dãy HĐHH nên không đẩy được Mg ra khỏi dung dịch muối.

Bài 3. Cho một khối lượng mạt sắt dư vào 50 ml dung dịch HCl. Phản ứng xong, thu được 3,36 lít khí (đktc).

a. Viết phương trình hóa học xảy ra.

b. Tính khối lượng mạt sắt đã tham gia phản ứng.

c. Tìm nồng độ mol của dung dịch HCl đã dùng.

Hướng dẫn giải

Số mol khí H₂ = \(\dfrac{3,36}{22,4}\) = 0,15 mol

a. Phương trình phản ứng: Fe     +    2HCl →   FeCl₂   +   H₂

                                           0,15           0,3          0,15         0,15 (mol)     

b. Khối lượng sắt đã phản ứng: mFe = 0,15 x 56 = 8,4 g   

c. Số mol HCl phản ứng: nHCl = 0,3 mol, 50 ml = 0,05 lít

Nồng độ mol của dung dịch HCl: C_M dd HCl  =  \(\dfrac{0,3}{0,05}\) = 6M.

Bài 4. Cho 13,5 gam kim loại M có hoá trị III tác dụng vói Cl2 dư thu được 66,75 gam muối . Hãy xác định kim loại đã dùng.

  Hướng dẫn giải

Ta có PTTQ:             2M   +   3Cl₂    →    2MCl₃

Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có

Khối lượng của Cl2 cần dùng là:  mCl₂ = m_muối - m_{kim loại} = 66,75 - 13,5 = 53,25 (g)

nCl₂ = \(\dfrac{53,25}{71}\) = 0,75 mol => n_{kim loại} = \(\dfrac{0,75.2}{3}\) = 0,5 mol

<=> M_{kim loại} = \(\dfrac{13,5}{0,5}\) = 27 g/mol.

Vậy kim loại M cần tìm là nhôm (Al).

PHẦN II - HÓA HỮU CƠ

I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

1. Công thức cấu tạo

Metan (CH4)	Etilen (C2H4)	Axetilen (C2H2)	Benzen (C6H6)	Rượu etylic	Axit axetic
				CH3-CH2-OH	CH3-COOH

2. Các phản ứng quan trọng

3. Các ứng dụng

II. BÀI TẬP

Bài 1. Viết các phương trình hóa học thực hiện dãy chuyển hóa sau:

CH₄  →  C₂H₂ → C₂H₄ → CH₃CH₂OH → CH₃COOH→ CH₃COOC₂H₅

Hướng dẫn giải

2CH₄    \(\underrightarrow{1500^oC}\)   C₂H₂  +  3H₂ 

C₂H₂  +  H₂  \(\underrightarrow{t^o,Pd}\)  C₂H₄

C₂H₄  +  H₂O  →  CH₃CH₂OH

CH₃CH₂OH    \(\underrightarrow{mengiam}\)  CH₃COOH

CH₃COOH   +   C₂H₅OH     CH₃COOC₂H₅  +  H₂O

Bài 2. Có 3 lọ không nhãn đựng 3 dung dịch không màu: hồ tinh bột, glucozơ, saccarozo. Hãy nêu cách nhận biết các chất trên bằng phương pháp hóa học.

Hướng dẫn giải

Trích mẫu thử và đánh số thứ tự.

• Bước 1: Cho iot vào 3 dung dịch, dung dịch nào chuyển xanh là hồ tinh bột.
• Bước 2: Lấy 2 dung dịch còn lại cho vào ống nghiệm dung AgNO₃ trong dung dịch amoniac, đun nóng. Ống nghiệm nào xuất hiện lớp Ag trắng sáng bám xung quanh thành ống nghiệm là glucozơ. Chất còn lại là saccarozo.

 C₆H₁₂O₆    +     Ag₂O    →     C₆H₁₂O₇   +    2Ag

Bài 3. Đốt cháy hoàn toàn 16,8 gam hợp chất hữu cơ A thu được 52,8 gam khí CO₂ và 21,6 gam H₂O. Biết khối lượng mol của A là 56 g/mol.

a. Trong hợp chất hữu cơ A có những nguyên tố nào?

b. Tìm công thức phân tử của A.

Hướng dẫn giải

a. Khối lượng của nguyên tố C và H có trong A là

m_C = 52,8 : 44 x 12 = 14,4 (g);  m_H = 21,6 : 18 x 2 = 2,4 (g)

Ta có: m_C + m_H = 14,4 + 2,4 = 16,8 (g) = mA

Vậy A chứa hai nguyên tố: C và H

b.  Đặt công thức tổng quát của A là: C_xH_y

Áp dụng công thức: \(\dfrac{12x}{m_C}=\dfrac{y}{m_H}=\dfrac{M_A}{m_A}\)

<=> \(\dfrac{12x}{14,4}=\dfrac{y}{2,4}=\dfrac{56}{16,8}\)

<=> x = \(\dfrac{14,4.56}{12.16,8}\) = 4

<=> y = \(\dfrac{2,4.56}{16,8}\) = 8

Vậy A có CTPT là C₄H_8.

Bài 4. Cho 12,5 gam hỗn hợp gồm Mg và Cu vào dd axit axetic có dư, sau phản ứng hoàn toàn thu được 10,08 lít khí không màu (đktc). Hãy tính khối lượng và phần trăm theo khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp đầu.

Hướng dẫn giải

Chỉ có Mg phản ứng được với dung dịch axit axetic theo phương trình:

Mg    +   2CH₃COOH   →  (CH₃COO)₂Mg   +   H₂

nH₂ = \(\dfrac{10,08}{22,4}\)= 0,45 mol 

=> nMg = nH₂ = 0,45 mol <=> mMg = 0,45 x 24 = 10,8 gam

=> %m_Mg = \(\dfrac{10,8}{12,5}\).100% = 86,4% <=> %m_Cu = 100 - 86,4 = 13,6%

Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cùng thảo luận và trả lời nhé. Chúc các em học tốt!