Bài 36: Thực hành quan sát triệu chứng, bệnh tích của gà mắc bệnh Niu cát xơn và cá trắm cỏ bị bệnh xuất huyết do vi rút

I. Quan sát triệu chứng, bệnh tích của gà bị bệnh Niu-cát xơn

1. Khái niệm bệnh Niu -cát xơn

• Bệnh Niu-cát-xơn (có nơi gọi dịch tả gà, thường gọi bệnh gà rù) là bệnh nguy hiểm có tỷ lệ gà chết cao, số gà sống sót bị thần kinh, lớn chậm, đẻ ít.

4. Triệu chứng

Bệnh diễn biến qua 3 thể: 

a. Thể quá cấp tính:

Bệnh tiến triển nhanh với những biểu hiện triệu chứng chung (không rõ rệt) như: bỏ ăn, suy sụp, xù lông, gục đầu, sốt, khó thở…chết trong vài giờ

1. Tác nhân gây bệnh

• Bệnh do virus Reovius gây ra, bệnh xuất hiện ở cá trắm cỏ, cỡ cá chủ yếu < 1 tuổi.

2. Dấu hiệu bệnh lý

• Da cá có màu tối xẫm, cá nổi lờ đờ trên tầng mặt.

• Cá bệnh nặng có một số dấu hiệu: mắt lồi và xuất huyết, mang nhợt nhạt, nắp mang, vây xuất huyết.

• Xoang miệng, nắp mang, xung quanh mắt, gốc vây và phần bụng đều biểu hiện xuất huyết, nhãn cầu lồi ra, tơ mang màu đỏ tím hoặc trắng nhợt do mất máu.

• Bệnh thường kết hợp với bệnh viêm ruột do vi khuẩn làm cho ruột hoại tử và sinh hơi, đồng thời thấy triệu chứng hậu môn viêm đỏ

Bệnh xuất huyết do vi rút ở cá trắm cỏ

3. Phương thức lan truyền bệnh

• Mầm bệnh virus lây nhiễm vào cá khoẻ chủ yếu từ cá bệnh và cá mang virus. Cá bệnh sau khi chết, virus phát tán ở trong nước, các chất thải và dịch nhớt của cá bệnh đều mang virus.

• Bệnh xuất huyết của cá trắm cỏ là bệnh của vùng nước ấm. Thông thường phát bệnh khi nhiệt độ nước từ 25-32⁰C.

4. Triệu chứng:

• Bệnh có thể xảy ra ở 2 dạng:

  • Dạng cấp tính: bệnh phát triển rất nhanh và trầm trọng, cá bị bệnh sau 3-5 ngày có thể chết, tỷ lệ chết 60-80%; ở nhiều ao, lồng cá chết 100%. Bệnh xuất hiện chủ yếu ở cá giống cỡ 4-25cm, đặc biệt cá giống cỡ 15-25cm .

  • Dạng mãn tính: Bệnh phát triển tương đối chậm, cá chết rải rác trong suốt mùa phát bệnh.

• Bệnh mãn tính thường xuất hiện ở ao cá giống, nuôi ở diện tích lớn và mật độ thưa.

5. Bệnh tích.

• Tróc vẩy và lớp da có hiện tượng xuất huyết trên cơ thân làm cơ dưới da có màu đỏ tím, đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh.

• Trong các cơ quan nội tạng quan sát thấy: ruột xuất huyết cục bộ hoặc toàn bộ xuất huyết màu đỏ thẫm, thành ruột còn chắc chắn, không hoại tử; trong ruột không có thức ăn; gan xuất huyết có đốm màu trắng. Xoang bụng cũng có hiện tượng xuất huyết.

Virus ở gan, thận cá trắm cỏ bị bệnh xuất huyết

• Triệu chứng, bệnh tích của cá trắm cỏ bị mắc bệnh xuất huyết

6. Phòng và trị bệnh

• Áp dụng biện pháp phòng bệnh tổng hợp: vệ sinh lồng, ao nuôi kỹ lưỡng trước khi nuôi,.

• Dùng vôi hoà vào nước và té đều xuống ao với nồng độ 2kg/100m² (2 lần/tháng) để tiêu diệt mầm bệnh.

• Vào mùa bệnh, nên dùng vitamin C bổ sung vào thức ăn cho cá, với liều lượng 30 mg/kg cá/ngày và cho ăn liên tục trong mùa phát bệnh.

• Mùa xuất hiện bệnh nên cho cá ăn thuốc KN-04-12, mỗi đợt cho ăn 3 ngày liên tục; liều lượng: cá giống 4g/kg cá/ngày, cá thịt 2g/kg cá/ngày.