Bài 12: Sâu, bệnh hại cây trồng

I. TÁC HẠI CỦA SÂU, BỆNH

Sâu bệnh có ảnh hưởng xấu đến đời sống cây trồng. Khi bị sâu, bệnh phá hại, thì cây trồng sinh trưởng, phát triển kém, năng suất và chất lượng nông sản giảm, thậm chí không cho thu hoạch.

Tóm lại: Sâu, bệnh ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng và làm giảm năng suất, chất lượng nông sản.

Hình 1. Một số sâu, bệnh gây hại cho cây trồng

II. KHÁI NIỆM VỀ CÔN TRÙNG VÀ BỆNH CÂY

1. Khái niệm về côn trùng

• Côn trùng là lớp động vật thuộc ngành chân khớp, cơ thể chia làm 3 phần: đầu, ngực, bụng
• Cấu tạo của côn trùng: Ngực có 3 đôi chân và thường có 2 đôi cánh, đầu có 1 đôi râu

Hình 2. Một số loại côn trùng

Hình 3. Vòng đời của côn trùng

• Vòng đời của côn trùng là khoảng thời gian tính từ giai đoạn trứng đến côn trùng trưởng thành và lại đẻ trứng
• Biến thái của côn trùng là sự thay đổi cấu tạo, hình thái của côn trùng trong vòng đời

Bảng 1. Đặc điểm biến thái của côn trùng

Chú ý:

• Côn trùng có thể có lợi hoặc có hại cây trồng
• Côn trùng gây hại có kiểu biến thái hoàn toàn, ở giai đoạn sâu non chúng phá hoại mạnh nhất
• Côn trùng gây hại có kiểu biến thái không hoàn toàn, ở giai đoạn sâu trưởng thành chúng phá hoại mạnh nhất

2. Khái niệm về bệnh cây

a. Khái niệm

Bệnh cây là trạng thái không bình thường về chức năng sinh lí, cấu tạo và hình thái của cây dưới tác động của vi sinh vật gây bệnh và điều kiện sống không bình thường.

b. Nguyên nhân

• Do điều kiện sống bất lợi
• Do vi sinh vật gây bệnh (Nấm, vi khuẩn, vi rút…)

3. Một số dấu hiệu khi cây trồng bị sâu, bệnh phá hoại

• Biến dạng lá, quả, gãy cành, thối củ,…
• Lá, quả có đốm đen, vàng,…
• Trạng thái: cây héo rũ

Hình 4. Những dấu hiệu cây bị hại