Bài 8. Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật thế kỉ XVII - XIX

Từ nửa sau thế kỉ XVIII sản xuất máy mọc được tiến hành đầu tiên ở Anh, sau đó lan tràn ở các nước Âu - Mĩ, tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp:

+ Kỹ thuật luyện kim được cải tiến.

+ Phát minh phương pháp sản xuất nhôm nhanh và rẻ.

+ Nhiều máy móc chế tạo công cụ ra đời.

+ Sắt trở thành nguyên liệu chủ yếu để sản xuất máy móc.

+ Máy hơi nước được sử dụng rộng rãi.

Trong lĩnh vực quân sự. nhiều vũ khí mới được sản xuất : đại bác, súng trường bán nhanh và xa : chiến hạm vỏ thép chạy bằng chân vịt có trọng tải lớn ; ngư lôi bắt đầu được sử dụng : khí cầu dùng để trinh sát trận địa đối phương...

Nhiều vũ khí mới được sản xuất: đại bác, súng trường bắn nhanh và xa, chiến hạm vỏ thép chạy bằng chân vịt có trọng tải lớn,…

THAM KHẢO:

 

* Tích cực:

- Mang lại hiệu quả của con người trong sản xuất, năng suất lao động và thành quả tăng đột biến.

- Thể hiện trình độ không giới hạn và khả năng tư duy, khai thác và vận dụng tri thức vô hạn của con người.

- Các thành tựu lớn trong y học giúp con người chữa những bệnh mà hàng ngàn năm lịch sử trước đó không làm được.

- Giúp con người cải thiện cuộc sống của mình.

- Giải phóng về mặt tư tưởng, góp phần giúp triết học duy vật, triết học ánh sánh tiến lên chiến thắng trong cuộc chiến tư tưởng với triết học thần quyền.

* Tiêu cựu:

- Các loại vũ khí hủy diệt được sáng tạo để phục vụ chiến tranh.

- Tình trạng phân biệt giàu nghèo ngày càng lớn.

- Khoa học kỹ thuật rơi vào tay những kẻ cực đoan, bị áp dụng vào những mục đích tiêu cực, ảnh hưởng đến cuộc sống của con người.

 help me

Nói thế kỉ XIX là thế kỉ của sắt, máy móc và động cơ hơi nước, vì:

- Những tiến bộ về kĩ thuật như: kĩ thuật luyện kim, ứng dụng động cơ hơi nước trong sản xuất,…

- Sự chuyển biến mạnh từ công trường thủ công sang nền sản xuất công nghiệp cơ khí: sắt trở thành nguyên liệu chủ yếu để chế tạo máy móc, xây dựng đường sắt. Đặc biệt, máy hơi nước được sử dụng rộng rãi.

với sự tiến bộ về khoa học kĩ thuật vào cuối thế kỉ 19.Máy móc đã được sử dụng phổ biến trong công nghiệp và sản xuất nông nghiệp, sắt trở thành nguyên liệu chủ yếu để chế tạo máy moc, máy hơi nước được sử dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và ngành giao thông vận tải, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa. Do vậy, thế kỉ 19 là thế kỉ của sắt và máy móc có động cơ hơi nước

 

Do nhu cầu vận chuyển nguyên vật liệu, hàng hóa, khách hàng tăng nhanh. Do đường sắt đầu tiên được khánh thành ở Anh. Do Anh là nước khởi đầu cách mạng công nghiệp

* Trong lĩnh vực Vật lí:

- Phát minh về điện của các nhà bác học G.Ôm người Đức, G.Jun người Anh, E.Len-xơ người Nga mở ra khả năng ứng dụng nguồn năng lượng mới.

- Phát hiện về phóng xạ của Hăng-ra Béc-cơ-ren (Pháp), Ma-ri Quy-ri đã đặt nền tảng cho việc tìm ra nguồn năng lượng hạt nhân.

- Rô-dơ-pho có bước tiến vĩ đại trong việc tìm hiểu cấu trúc vật chất và trở thành chiếc chìa khóa thần kì để tìm hiểu thế giới bên trong của nguyên tử.

- Phát minh của Rơn-ghen về tia X vào năm 1895 có ứng dụng quan trọng trong y học.

* Trong lĩnh vực Hóa học:

- Định luật tuần hoàn của Men-đe-lê-ep, đặt cơ sở cho sự phân hạng các nguyên tố hóa học.

* Trong lĩnh vực Sinh học:

- Học thuyết Đác-uyn đề cập đến sự tiến hóa và di truyền.

- Phát minh của nhà bác học Lu-i Pa-xto giúp chế tạo thành công vac-xin phòng bệnh chó dại.

- Pap-lốp nghiên cứu hoạt động của hệ thần kinh cao cấp của động vật và người.

* Trong lĩnh vực kỹ thuật:

- Kĩ thuật luyện kim được cải tiến, với việc sử dụng lò Bét-xme và lò Mác-tanh đã đẩy nhanh quá trình sản xuất thép, tuốc bin phát điện được sử dụng để cung cấp điện năng,...

- Dầu hỏa được khai thác để thắp sáng và cung cấp nguồn nhiên liệu mới cho giao thông vận tải. Công nghiệp hóa học ra đời phục vụ ngành nhuộm, phân bón và thuốc nổ.

- Phát minh ra điện tín giúp cho liên lạc ngày càng xa và nhanh.

- Cuối thế kỉ XIX, xe ô tô được đưa vào sử dụng nhờ phát minh về động cơ đốt trong.

- Tháng 12-1903, hai anh em người Mĩ chế tạo máy bay đầu tiên, ngành hàng không ra đời.

 

Lĩnh vực

Thành tựu tiêu biểu

Sử học

Bên cạnh các bộ sử cửa nhà nước, xuất hiện nhiểu bộ sử của tư nhân như Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục...

Địa lí

Có tập bản đồ Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư

Quân sự

Có tập Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ

Triết học

Có mội số bài thơ, tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn

Y học

Có bộ sách y dược của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

Kĩ thuật

Biết dùng súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành lũy

_{Học thuyết Darwin}

Darwin

Cuộc CM công nghiệp đưa nền kinh tế tư bản các nước phát triển nhanh chóng.Việc phát minh ra máy hơi nước đã thúc đẩy ngành GTVT đường thủy và đường sắt ra đời.1807 Phơn-tơn đóng được tàu thủy chạy bằng động cơ hơi nước.1814 Xti-phen-xơ chế tạo thành công xe lửa chạy trên đường sắt.Máy điện tín được phát minh ở Nga, Mĩ.Nông nghiệp: những tiến bộ về kĩ thuật, về phương pháp canh tác làm nâng cao năng xuất lao động.Quân sự : nhiều nước đã sản xuất ra nhiều loại vũ khí hiện đại như đại bác, súng trường bắn nhanh, ngư lôi, khí cầu,… phục vụ cho chiến tranh.

 

-Công nghiệp:Kĩ thuật luyện kim được cải tiến, máy chế tạo công cụ được ra đời

Sắt thép, than đá, dấu mỏ được sử dụng nhiều.

Động cơ hơi nước được ứng dụng rộng rãi

-Giao thông vận tải:Tàu thủy, xe lữa chạy bằng động cơ hơi nước

-Thông tin liên lạc: máy điện tín được ra đời

-Nông nghiệp:Sử dụng phân hóa học, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập.

-Quân sự: nhiều vũ khí mới được sản xuất: đại bác, súng trường, chiến hạm, ngư lôi, khí cầu,...

Tác hại: gây ra chiến tranh, thiệt hại nhà cửa, của cải, chết chóc, đời sống nhân dân khốn khổ