Bài 55. Giới thiệu chung hệ nội tiết

- Các tuyến trong cơ thể người có 7 tuyến nội tiết:

1 Tuyến yên.

2 Tuyến giáp và cận giáp.

3 Tuyến tụy

4 Tuyến trên thận ( tuyến thượng thận )

5 Tuyến sinh dục

6 Tuyến tùng

7 Tuyến ức.

- Tuyến quan trọng nhất là tuyến yên. Vì tuyến yên đóng vai trò chỉ huy hoạt động hầu hết các tuyến nội tiết khác.

* giống nhau:
_ Cấu tạo: tế bào tuyến cùng tiết ra chất tiết.
_ Chức năng: tham gia điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể.
* khác nhau
_ Cấu tạo:
+ Ngoại tiết: tế bào tuyến lớn, chất tiết nhiều nhưng đặc tính sinh học không cao, chất tiết đổ vào ống dẫn chất tiết đến cơ quan tác động.
+ Nội tiết: tế bào tuyến nhỏ, chất tiết ít nhưng đặc tính sinh học rất cao, chất tiết ngấm thẳng vào máu đến cơ quan đích.
_ Chức năng:
+ Ngoại tiết: tham gia quá trình biến đổi thức ăn, điều hoà thân nhiệt, ....
+ Nội tiết: tiết hoocmon

+Do di truyền

+Do chế độ ăn uống

Hormone Insulin (Công thức hóa học: C₂₅₇H₃₈₃N₆₅O₇₇S₆; Trọng lượng phân tử: 5808) là một loại hormone do các "tế bào đảo tụy" của tuyến tụy tiết ra với tác dụng chuyển hóa carbohydrate. Ngoài ra, hormone Insulin còn tác dụng đến chuyển hóa mô mỡ và gan thành năng lượng ATP cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể.

* Phân biệt tuyến nội tiết, với tuyến sinh dục, tuyến tuỵ và tuyến pha là

- Tuyến nội tiết : tiết các chất tiết được ngấm thẳng vào máu và vận chuyển trong cơ thể, lượng chất tiết ra (hoocmon ) ít nhưng có hoạt tính sinh học cao . Tham gia vào các quá trình sinh lí của cơ thể có liên quan đến trao đổi chất và chuyển hóa vật chất và năng lượng . Góp phần vào duy trì tính ổn định của môi trường trong cơ thể , đảm bảo các hoạt động sinh lí diễn ra bình thường. Bao gồm các tuyến như tuyến giáp , tuyến tụy , ...

-Tuyến ngoại tiết :Tiết các chất tiết đổ vào ống dẫn và đổ ra ngoài tuyến , lượng chất tiết ra (enzim) nhiều , tham gia vào quá trình tiêu hóa .Bao gồm các tuyến như tuyến nhờn , tuyến lệ ,...

- Tuyến sinh dục bao gồm tinh hoàn (ở nam ) và buồng trứng ( ở nữ ) .Ngoài chức năng sinh sản còn có chức năng tiết các hoocmon testoteron và owsstrogen .

- Tuyến tụy là 1 tuyến pha , vừa có chức năng tiết dịch tiêu hóa ( chức năng ngoại tiết) vừa tiết hoocmon . Có 2 loại hoocmon là insulin và glucagon có tác dụng điều hòa lượng đường trong máu được ổn định .

-Tuyến pha là tuyến vừa có chức năng ngoại tiết , vừa có chức năng nội tiết

người ta dùng insulin của bò(hay insulin của người) để chữa bệnh tiểu đường cho người

Chỉ vài phần nghìn mg Adrenalin đã gây tăng nhịp tim