Bài 28. Tiêu hóa ở ruột non

Nhờ các enzim có trong dịch ruột

Ruột non đóng vai trò hấp thụ chất dinh dưỡng vì: Đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng

– Diện tích bề mặt trong của ruột non rất lớn là điều kiện cho sự hấp thụ các chất dinh dưỡng với hiệu quả cao (cho phép một số lượng lớn chất dinh dưỡng thấm qua các tế bào niêm mạc ruột trên dơn vị thời gian…).

– Hệ mao mạch máu và mạch bạch huyết phân bố dày đặc tới từng lông ruột cũng sẽ là điều kiện cho sự hấp thụ các chất dinh dưỡng với hiệu quả cao (cho phép một số lượng lớn chất dinh dưỡng sau khi thấm qua niêm mạc ruột vào được mao mạch máu và mạch bạch huyết).

1: Với một khẩu phần ăn đầy đủ chất và sự tiêu hóa có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng được hấp thụ ở ruột non là gì?

- Đường đơn, axit béo và glixêrin, các axit amin, các vitamin, các muối khoáng và nước.

2. Ở ruột non đã có những enzim gì để tiêu hóa những chất đó?

- Enzim của dịch tiêu hóa (dịch tụy, dịch mật, dịch ruột)

Câu 3:

Sản phẩm cuối cùng là: đường đơn, axit amin, axit béo, glixerin, các thành phần cấu tạo axit nucleic

1 người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non có thể

+Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên thức ăn sẽ qua môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp

Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên thức ãn sẽ qua vị môn xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không dủ thời gian ngấm dều dịch tiêu hoá của ruột non nên hiệu quả tiêu hoá sẽ thấp.

Những đặc điểm cấu tạo của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ các chất dinh dưỡng là:

- Lớp niêm mạc ruột non có các nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong của nó tăng gấp khoảng 600 lần so với diện tích mặt ngoài.

- Ruột non rất dài (tới 2,8 - 3m ở người trưởng thành), dài nhất trong các cơ quan của ống tiêu hóa.

- Mạng mao mạch máu và mạng bạch huyết phân bố dày đặc tới từng lông ruột. 

- Vị trí: nối tiếp môn vị dạ dày.

- Chiều dài: 2,8 – 3m.

- Cấu tạo:

+ Tá tràng là đoạn đầu của ruột non có ống dẫn chung của dịch mật và dịch tụy đổ vào.

+ Thành ruột non có cấu tạo 4 lớp như dạ dày nhưng mỏng hơn, lớp cơ chỉ có cơ dọc và cơ vòng.

+ Lớp niêm mạc của ruột non có nhiều tuyến ruột tiết ra dịch ruột và các tế bào tiết ra chất nhày.

- Trong dịch tụy và dịch ruột có đủ các loại enzim xúc tác phản ứng phân cắt các loại phân tử của thức ăn.

- Trong dịch mật có các muối mật và muối kiềm cũng tham gia tiêu hóa thức ăn.

-niêm mạc ruột non có nhiều nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ tăng diện tích bề mặt lên gấp 600 lần so với dt mặt ngoài

-mậng mao mạch máu và mạng mao mạch bạch huyết đc phân bố dày đặc đến từng lông ruột

-ruột non dài khoảng 2-3m ở người lớn, tổng diện tích bề mặt là 400-500m2

Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là

Sự biến đổi hóa học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong các dịch tiêu hóa ( dịch mật, dịch tụy ,dịch ruột ).

Những loại chất trong thức ăn còn cần được tiêu hóa ở ruột non là :

+ ) Gluxit ( tinh bột , đường đôi ).

+ ) Prôtêin

+ ) Lipit

- Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là sự biến đổi hóa học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong các dịch tiêu hóa (dịch mật, dịch tụy, dịch ruột).
-Những loại chất trong thức ăn còn cần được tiêu hóa tiếp ở ruột non là gluxit (tinh bột, đường đôi), prôtêin, lipit.

- Bởi ruột non thực hiện hai hoạt động sau:

1. Ruột non là nơi xảy ra quá trình tiêu hóa thức ăn triệt để nhất Về mặt hóa học, sự tiêu hóa thức ăn tại miệng và dạ dày rất yếu và nhất là không tạo ra các sản phẩm đơn giản nhất

Sang đến ruột non, toàn bộ các chất dinh dưỡng đều được các enzim tiêu hóa của dịch tụy, dịch ruột và dịch mật biến đổi mạnh và tạo ra các chát đơn giản nhất:

- Gluxit tạo thành đường đơn

- Prôtêin tạo thành axit amin 

- Lipit tạo thành axit béo và glixêrin

2. Ruột non là nơi xảy ra hấp thụ chất dinh dưỡng

Do trong cấu tạo có lớp niêm mạc rất nhiều nếp gấp chứa hệ thống các lông ruột dày đặc, cùng kích thước rất dài của ruột non, ruột non còn có hoạt đoọng hấp thụ dưỡng chất sau khi tiêu hóa để nuôi cơ thể

Ruột có cấu tạo  thích nghi giúp tiêu hóa :

Tuyến dịch ruột góp phần tiêu hóa và biến đổi thức ăn thành các chất dễ hấp thụ.

Lớp niêm mạc ruột non có các nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tich bề mặt bên trong của nó tăng gấp khoảng 600 lần so với diện tích mặt ngoài.400-->500m2--> tăng diện tích tiếp xúc với chất dinh dưỡng.

Ruột non rất dái là phần dài nhất trong ống tiêu hóa (2,8-->3m)-->tăng thời gian tiếp xúc với chất dinh dưỡng.

Ruột non có mạng mạch máu và mạch bạch huyết dày đặc, phân bố tới từng lông ruột--> thuận lợi cho việc chuyể chất dinh dưỡng từ ruột tới các tế bào trong cơ thể.

Khi thức ăn được nghiền nhỏ và trộn đều với dịch mật 

Khi người đó bị chứng thừa axit lm thức ăn tăng cao nồng độ axit➞ môn vị luôn luôn mở➝ thức ăn xuống ruột non 1 cách liên tục

Hoạt động cơ học của ruột nonCó tác dụng chia nhũ trấp thành từng mẩu ngắn để dễ ngấm dịch tiêu hóa. Có tác dụng trộn đều nhũ trấp với dịch tiêu hóa để tăng tốc độ tiêu hóa. Là những làn sóng co bóp lan từ đoạn đầu đến cuối ruột non, có tác dụng đẩy thức ăn di chuyển trong ruột.

Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non:

Tiêu hoá lí học: Là quá trình nhào trộn thức ăn thấm đều dịch tiêu hoá và quá trình đẩy thức ăn di chuyển trong ruột.

 Tiêu hoá hoá học: (Ở ruột non tiêu hoá hoá học là chủ yếu) gồm quá trình biến đổi hoàn toàn thức ăn thành chất dinh dưỡng:Tinh bột Đường đôi Đường đơnPrôtêin Peptit Axit amin Lipit Các giọt mỡ nhỏ Glixerin và Axitbéo Axitnucleic Nucleôtit.