Bài 11. Trật tự thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai

1. Hoàn cảnh

- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra với các nước Đồng minh. Đó là:

+ Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít.

+ Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.

+ Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.

=> Từ ngày 4 đến 11/2/1945, Hội nghị Ianta được triệu tập, với sự tham gia của nguyên thủ ba cường quốc: Mỹ (Ph. Rudơven), Anh (U. Sớcsin), Liên Xô (Xtalin).

 

2. Nội dung hội nghị

Hội nghị đã đi đến những quyết định quan trọng:

- Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật để nhanh chóng kết thúc chiến tranh.

- Thành lập tổ chức Liên hợp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới.

- Thỏa thuận việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít, phân chia phạm vi ảnh hưởng của các cường quốc thắng trận ở châu Âu và châu Á.

+ Ở châu Âu: Liên Xô chiếm đóng Đông Âu, Đông Đức, Đông Béclin; Mĩ, Anh, Pháp chiếm Tây Âu, Tây Đức, Tây Béclin.

+ Ở châu Á:

Hội nghị chấp nhận những điều kiện để Liên Xô tham chiến ở châu Á: giữ nguyên trạng Mông Cổ, khôi phục quyền lợi của nước Nga đã mất trong chiến tranh Nga – Nhật 1904 – 1905 (bao gồm Nam đảo Xa-kha-lin, 4 đảo thuộc quần đảo Cu-rin).Nhật Bản: do quân đội Mĩ chiến đóng.Bán đảo Triều Tiên: Mĩ chiếm đóng phía Nam, Liên Xô chiếm đóng phía Bắc.Trung Quốc trở thành quốc gia thống nhất và dân chủ.Các vùng còn lại ở châu Á: Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây cũ.

Theo quyết định của Hội nghị Pốtxđam (ở Đức, từ ngày 17/7 đến 2/8/1945) việc giải giáp quân đội Nhật ở Đông Dương được giao cho quân đội Anh vào phía Nam vĩ tuyến 16, quân Trung Hoa Dân quốc ở phía Bắc.

3. Kết quả

Những quyết định của hội nghị Ianta đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới, thường được gọi là “Trật tự hai cực Ianta”.

Anh chính thức rời Liên minh Châu Âu (EU) vì những lý do sau : 

- Sự khủng hoảng dân nhập cư : Việc Anh tham gia vào Cộng đồng kinh tế Châu Âu – EEC (tiền thân của EU) năm 1973 đã khiến cho cuộc nhập cư vào Anh diễn ra một cách mạnh mẽ, mất đi những bản sắc văn hoá của Anh Quốc,  nổi bật nhất vẫn là sự trỗi dậy của các phần tử cực đoan Hồi giáo, làm cho tình hình chính trị tại Xứ sở sương mù dần dần bị mất kiểm soát.

- Tình hình chính trị nội bộ bất ổn : Anh có nhiều Đảng phái. Tại chính trường Anh, có 2 đảng chiếm phần lớn là Đảng Bảo thủ và Đảng Lao động. 

-  EU đã lấy của Anh nhiều tỷ bảng mỗi năm : Theo số liệu thống kê vào năm 2015, Anh đã đóng góp 8,5 tỷ bảng Anh vào Ngân sách của EU. Khoảng đóng góp này tương đương 12,57% ngân sách của tổ chức này, đứng sau Pháp và Đức. Người dân Anh tin rằng việc Anh là thành viên của EU là một gánh nặng của quốc gia

- Các quy định ngặt nghèo của EU : Các quy định được EU đưa ra ngày càng chặt chẽ có phần bất khả thi và điều này sẽ dẫn đến cho nền kinh tế nước Anh bị tổn thất nặng nề

Hoàn cảnh: Sắp kết thức chiến tranh thế giới thứ 2. Ngày 4 đế ngày 11/2/1945, 3 nguyên thủ Anh, Mĩ, Liên Xô gặp nhau tại I-an-ta (Liên Xô)

Nội dung:

-Tiêu diệt phát xít, Liên Xô tham chiến chống Nhật ở châu Á.

-Thành lập Liên Hợp Quốc

-Phân chia khu vực chiếm đóng và phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và Liên Xô