Hoa hồng (Rose) có tên khoa học là Rosa sp. có nguồn gốc ôn đới và á nhiệt đới vùng Bắc bán cầu, được xếp vào lớp Song tử diệp (Dicotyledones), bộ Hồng (Rosales), họ Hồng (Rosaceae).
Hoa hồng đã có mặt trên Trái đất cách đây 35 triệu năm. Vào khoảng 3000 năm trước công nguyên, người Sumerian, nay thuộc Irap, đã có những ghi nhận đầu tiên về hoa hồng. Trung Quốc có thể là nơi đầu tiên thuần hóa hoa hồng, cách đây khoảng 5000 năm. Nhưng mãi đến thế kỷ XVIII thì những giống hồng từ Trung Quốc mới được giới thiệu ở châu Âu, sau đó du nhập qua Hà Lan, Pháp, Đức, Bungari và chính người Châu Âu mới có công lai tạo ra nhiều giống mới hiện đại như ngày nay, hầu hết những giống hồng ngày nay đều có nguồn gốc từ nó. Kể từ đây, bắt đầu một thời kỳ lịch sử mới của hoa hồng, với ngày càng nhiều giống hoa hồng lai tạo đã được ra đời.
Trong tự nhiên, giống hoa hồng có khoảng 150 loài, phân bố khắp bán cầu bắc, từ Alaska cho đến Mexico và ở cả Bắc Phi. Hoa hồng thuộc nhóm thân gỗ cây bụi thấp, thẳng, có nhiều cành và gai cong. Lá hoa hồng là lá kép lông chim mọc cách, ở cuống có lá kèm nhẵn, mỗi lá có 3-5 hoặc 7-9 lá con, xung quanh lá con có nhiều răng cưa nhỏ. Tùy mỗi giống cây mà lá có màu xanh đậm hay xanh nhạt, răng cưa nông hay sâu hoặc có dạng lá khác. Cánh hoa hồng cuộn tròn xếp thành nhiều vòng quanh một hình nón nhọn có hình dạng giọt nước mắt tròn. Hồng có mùi thơm nhẹ, cánh hoa mềm dễ bị dập nát. Hồng có nhiều màu sắc đa dạng, từ trắng, vàng, đỏ, cam, … cho đến các loại có 2 màu trên cùng một hoa (bi-color). Hoa hồng thuộc loại hoa lưỡng tính, nhị đực và nhị cái trên cùng một cành hoa, các nhị đực dính vào nhau bao xung quanh vòi nhụy, khi phấn chín rơi trên đầu nhụy nên có thể tự thụ phấn.
Ở Việt Nam hoa hồng được nhập trồng từ lâu trên khắp mọi miền Nam Bắc. Hoa hồng là loại hoa chủ lực chiếm 30% - 35% diện tích trồng hoa cắt cành của nước ta. Những vùng trồng hoa tập trung là Lâm Đồng, Lào Cai, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh…
Ý nghĩa
Với vẻ đẹp, hình dáng và hương thơm nổi bật, hoa hồng là hoa biểu trưng hay được dùng nhất ở phương Tây, tương ứng trong tổng thể với hình tượng hoa sen ở châu Á, cả hai đều gần gũi với biểu tượng bánh xe. Trong văn hóa Ấn Độ, bông hồng vũ trụ Triparasundari được dùng làm vật đối chiếu với vẻ đẹp của người Mẹ thánh thần, biểu thị một sự hoàn mĩ trọn vẹn và không có thiếu sót. Bên cạnh đó, hoa hồng còn tượng trưng cho phần thưởng cuộc sống, tâm hồn, trái tim, tình yêu, và có thể được chiêm ngưỡng như một Mandala.
Trong hệ tranh tượng Kitô giáo, hoa hồng hoặc là cái chén hứng máu của Chúa Kitô, hoặc là sự hóa thân của những giọt máu này và thậm chí, là chính vết thương của Chúa.
Trong văn hóa phương Tây, hoa hồng thường xuất hiện như là biểu tượng của sự phục sinh huyền bí. Abd Ul Kadir Gilani so sánh hoa hồng với những vết sẹo trên cơ thể sống. Với người Hy Lạp hoa hồng vốn là một loài hoa màu trắng, nhưng khi Adonis bị tử thương, nữ thần Aphorodite chạy đến cứu chàng đã bị đâm phải một cái gai và máu đã nhuộm thẫm những bông hồng cung tiến nàng. Chính ý nghĩa biểu trưng về sự tái sinh đã khiến con người, từ thời cổ đại, đặt những bông hồng lên các nấm mộ, và Hecate, nữ thần âm phủ đôi khi được thể hiện với hình ảnh đầu quấn một vòng hoa hồng có 5 lá.
Hoa hồng đã trở thành biểu tượng của tình yêu và còn hơn thế, của sự dâng hiến tình yêu, của tình yêu trong trắng (còn trinh), tương tự ý nghĩa của hoa sen Ai Cập và cây thủy tiên Hy Lạp.
Biểu tượng một số loại hoa hồng
- Hoa hồng phấn: Biểu tượng của vẻ đẹp nhã nhặn, duyên dáng, nữ tính, hoa hồng cũng chở những ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào độ đậm nhạt. Màu hồng đậm thể hiện lòng biết ơn, cảm kích, trong khi màu hoa hồng nhạt lại có ý nghĩa duyên dáng thanh lịch, khâm phục, hạnh phúc.
- Hoa hồng 7 màu: Loại hoa hồng nhiều màu sắc, còn được biết tới với tên gọi hoa hồng hạnh phúc hay hoa hồng bảy sắc cầu vồng. Đó là sự kết hợp tinh tế những điều tưởng như không thể. Tặng hoa hồng 7 màu mang ý nghĩa thể hiện sự quyết tâm đạt được điều mình mong ước.
- Hoa hồng trắng: Mẫu mực, khiêm tốn, trong sáng ngây thơ, hoa hồng trắng – thường là hoa cho cô dâu, là loài hoa của tình yêu tuổi trẻ. Tại Scotland, khi hoa hồng trắng nở vào mùa thu, đó là dấu hiệu của mùa cưới tới sớm. Cũng là biểu tượng của sự chân thật, tôn kính, nó truyền đi thông điệp của lòng trung thành, với lời “anh xứng đáng với em.”
- Hoa hồng vàng: Trong thời đại Victoria, màu vàng là biểu tượng của lòng ghen tuông, ngày nay nó biểu hiện tình bạn, sự quan tâm và niềm vui. Một bó hoa hồng vàng cả nụ sẽ mang tới sự ấm áp, sự say mê, hân hoan.
- Hoa hồng cam: Với sự ấm áp, những âm điệu ngân nga, màu cam biểu thị sự nhiệt tình, mong mỏi. Nếu bạn đang tìm cách biểu lộ lòng hâm mộ và sự lôi cuốn với một thông điệp thầm kín về nỗi đam mê rạo rực, hãy gửi bó hoa với những bông hồng cam đã nở rực rỡ.
- Hoa hồng tím: Hiếm và bí ẩn trong tự nhiên, với biểu tượng niềm say mê thèm khát, bất chấp tất cả, không ngạc nhiên rằng hoa hồng tím là thông điệp cho một tiếng sét ái tình, một loại hoa tuyệt vời cho ngày lễ tình yêu.
- Hoa hồng đen: Hoa hồng đen - loài hoa mang sắc màu thần thoại và bí ẩn. Không rực rỡ và nổi bật như những loài hoa khác nhưng “Hoa hồng đen” luôn luôn là loài hoa đẹp trên bình diện tinh thần - loài hoa tượng trưng cho những đam mê, khát khao. Hoa hồng đen không ồn ào khi xuất hiện, loài hoa này còn tượng trưng cho sự cô đơn và lạnh lùng.
- Hoa hồng song hỷ: Hoa hồng song hỷ một loại hoa hồng có cánh màu trắng ngà nhưng lại có viền màu hồng nhạt. Nó thể hiện sự hòa hợp giữa 2 con tim khác nhau hòa chung nhịp đập với nhau, thể hiện sự hợp nhất.
- Hoa hồng tỉ muội: Hoa hồng tỉ muội mang ý nghĩa như tên của nó. Nếu bạn được ai đó tặng những đóa hoa hồng tỉ muội, như thế bạn nên hiểu rằng người đó coi mình như người thân - anh em hoặc chị em.
- Hoa hồng xanh: Nói đến hoa hồng, người ta thường nghĩ đến màu đỏ thắm – màu tiêu biểu nhất của loài hoa này. Nhưng giờ đây, nhờ vào một nghiên cứu của các nhà khoa học, bạn có thể nghĩ đến việc tặng cho người mình yêu thương những đóa hồng màu… xanh da trời - màu tượng trưng cho sự an bình và hy vọng.
- Hoa hồng đỏ: Không ai là không biết biểu tượng về tình yêu của hoa hồng đỏ. Ngày lễ tình yêu thật khó có thể thiếu những đóa hồng đỏ thắm, biểu tượng cơ bản của tình yêu lãng mạn và niềm đam mê bền bỉ, hoa hồng đỏ cũng có ý nghĩa của sự tôn trọng và tinh thần sáng tạo trong tình yêu. Thể hiện tình yêu đích thực mạnh hơn mọi chông gai, hoa hồng đỏ là đại diện cho loài hoa tình yêu khắp toàn cầu.
Công dụng
Dưới đế chế La Mã, hoa hồng được trồng rộng rãi ở vùng Trung Đông. Chúng được dùng trang trí các buổi tiệc, hay được dùng làm thảo dược và nước hoa.
Hoa hồng là một loại hoa có giá trị kinh tế cao, nhiều chủng loại với màu sắc đa dạng, được sử dụng nhiều dưới dạng hoa cắt cành và hoa chậu, hoa cảnh. Ngoài ra, hoa hồng còn được dùng để chưng chất nước hoa, tinh dầu cũng như được sử dụng khá nhiều để điều chế mỹ phẩm.
Tinh dầu hoa hồng là một trong những tinh dầu thơm nhất và có nhiều công dụng nhất, chất an thần, làm chịu các chứng bệnh về tiêu hóa, trị đau nhức, căng thẳng thần kinh, suy nhược, mất ngủ, rối loạn kinh nguyệt.
Ngày nay, khá nhiều chị em phụ nữ sử dụng hoa hồng để pha chế nước hoa hồng để dưỡng da; dùng để xông hơi hoặc tắm. Nước hoa hồng có tác dụng như một loại sửa làm mát dịu và làm sạch da. Tắm bằng nước hoa hồng là một liệu pháp hoàn hảo chống lại các bệnh ở thần kinh, làm sạch da, làm dịu những lo lắng và mang lại sự thư thái, sảng khoái cho con người. Cánh hoa hồng ngâm dấm chua cũng tạo ra một dung dịch khử mùi hôi và sát trùng.
Trong y học, người ta cũng khám phá ra rất nhiều công dụng của hoa hồng. Trong cánh hoa hồng có chứa rất nhiều các loại chất như vitamin C, carotene, các loại vitamin nhóm B, vitamin K, canxi, kali, … Các chất này rất tốt cho các cơ quan trong cơ thể như tim, hệ tiêu hóa, miễn dịch, … Các nghiên cứu ở khoa Dược, Đại học UM’S Malaysia cho biết có thể phòng ngừa ung thư và làm hạ huyết áp bằng nước ép hoa hồng. Đồng thời, nhiều công trình nghiên cứu đang nghiên cứu chế biến loại trà và nước giải khát từ hoa hồng để điều trị bệnh cao huyết áp.
Các nhà khoa học cũng cho biết, vi khuẩn sẽ chết trong vòng 5 phút sau khi tiếp xúc với cánh hoa hồng tươi. Điều này sẽ làm cho hoa hồng trở thành một loại dược phẩm hoàn hảo để chống lại các bệnh về da. Cánh hoa hồng tươi còn hẹn chế mưng mủ vết thương và vết bỏng. Chúng cũng có thể làm dịu những vết ngứa do dị ứng gây ra.
Theo y học cổ truyền, hoa hồng có vị ngọt, tính ấm, tác dụng hoạt huyết, điều kinh, tiêu viêm, tiêu sung. Hồng đỏ (mai khôi hoa) dùng làm huyết mạch lưu thông, chữa kinh nguyệt không đều, đau ở vùng bụng dưới, vết sung tấy, đinh nhọt và viêm mủ da, bệnh bạch cầu. Hoa hồng trắng chưa nhiều vitamin, đường, tinh dầu, dùng chữa ho trẻ em rất công hiệu, còn có tác dụng nhuận tràng.
Trà hoa hồng vừa là một bài thuốc chữa cảm lạnh, viêm họng, viêm phổi và các chứng loạn thần kinh chức năng, đồng thời cũng là một đồ uống giàu vitamin./.
MK CÓ KÈM HÌNH ẢNH