- “Truyện Kiều” là tiếng nói xót thương, đồng cảm sâu sắc với mọi nỗi đau khổ của con người, đặc biệt là người phụ nữ.
+ Nguyễn Du đã giành cho Thúy Kiều tất cả lòng cảm thương sâu sắc:
“Người sao hiểu nghĩa đủ đường
Kiếp sao rặt những đoạn trương thế thôi”
+ Từ đó, “Truyện Kiều”trở thành tiếng khóc đứt ruột cho phận bạc của người phụ nữ trong xã hội xưa.
“Đau đớn thay phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung”
- “Truyện Kiều” là tiếng nói khám phá, khẳng định, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp, cao quý của con người.
+ Thúy Kiều có vẻ đẹp toàn diện: nhan sắc, trí tuệ, tài hoa, đức hạnh vẹn toàn (hiếu thảo, vị tha, nhân hậu, thủy chung)
+ Kim Trọng hiện thân: chung thủy, cao thượng.
+ Từ Hải: hào hiệp, nghĩa khí của một đấng anh hùng.
- “Truyện Kiều” là tiếng nói đồng tình với những khát vọng chính đáng, táo bạo của con người.
+ Khát vọng tự do trong tình yêu và hôn nhân (Nguyễn Du đã miêu tả mối tình Kim – Kiều vượt khỏi lễ giáo phong kiến mà vẫn thủy chung, trong sáng, bền vững)
+ Khát vọng tự do, công lí. (qua nhân vật Từ Hải)
- “Truyện Kiều” là tiếng nói tố cáo, lên án một xã hội đen tối, bất công, coi trọng đồng tiền, một xã hội mà các thế lực đen tối như quan lại tham lam, tàn ác, lưu manh, côn đồ lại công khai lộng hành, tàn hại người lương thiện.
=> Bộc lộ tư tưởng nhân đạo sâu sắc và giàu tính chiến đấu.
Tài hoa của Nguyễn Du: Nguyễn Du viết "Đoạn trường tân thanh" dựa trên tiểu thuyết "Kim Vân Kiều truyện" nhưng sự sáng tạo của đại thi hào đã làm nên giá trị tác phẩm. Cái tâm và cái tài của người nghệ sĩ làm nên sức sống tác phẩm.
