BÀI 33: Đa dạng sinh học

Những con tắc kè ở trên có kiểu ngụy trang khác nhau do sống ở những môi trường khác nhau.

 Đa dạng sinh học là sự phong phú về số lượng loài, số cá thể trong loài và môi trường sống. Dựa vào điều kiện khí hậu, đa dạng sinh học được phân chia theo các khu vực như: đa đạng sinh học ở hoang mạc, đa dạng sinh học vùng đài nguyên, đa dạng sinh học rừng mưa nhiệt đới, đa dạng sinh học vùng ôn đới, đa dạng sinh học rừng lá kim, …

Sinh vật trong các môi trường sống khác nhau trong tự nhiên rất phong phú, đa dạng về số lượng loài.

Ví dụ: Ở hoang mạc: xương rồng, lạc đà, cây lê gai,…

Ở rừng nhiệt đới: thỏ, khỉ, chim, sóc, rùa, chuột, rêu,….

Quan sát hình ảnh ta thấy:

- Đảm bảo sự tồn tại của các lưới thức ăn trong tự nhiên → Sự đa dạng sinh học đảm bảo sự tồn tại của các loài trong tự nhiên.

- Rừng ngập mặn giúp chắn sóng, chống sạt đất lở ven biển.

- Thực vật giúp điều hòa khí hậu, điều hòa không khí.

→ Trong tự nhiên, đa dạng sinh học góp phần bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước, chắn sóng, chắn gió, điều hòa khí hậu, duy trì sự ổn định của hệ sinh thái.

Giá trị đa dạng sinh học với con người:

- Làm lương thực, thực phẩm

- Làm dược liệu

- Làm đồ dùng, vật dụng

- Có giá trị bảo tồn, du lịch và nghiên cứu.

- Những hoạt động làm suy giảm đa dạng sinh học:

+ Khí thải từ các nhà máy, xí nghiệp, phương tiện đi lại → Gây ô nhiễm môi trường không khí ảnh hưởng đến sự sống của các loài sinh vật.

+ Các hoạt động khai thác rừng quá mức → Mất rừng khiến các loài động vật không có thức ăn, nơi sinh sống nên số lượng các loài động vật cũng sẽ suy giảm.

+ Săn bắt động vật hoang dã → Gây suy giảm các loài động vật hoang dã, ảnh hưởng đến các lưới thức ăn.

+ Xả rác bừa bãi → Gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sự sống của các loài sinh vật.

- Ngoài những hoạt động trên, còn có một số hoạt động gây suy giảm đa dạng sinh học như: đốt rừng làm rẫy, xây dựng đập thủy điện, sự di nhập các loài ngoại lai xâm lấn, chuyển đổi các phương thức sử dụng đất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật,…

Hoạt động góp phần bảo vệ đa dạng sinh học:

- Bảo vệ môi trường sống cho các loài động vật hoang dã

- Bảo tồn động vật hoang dã

- Trồng cây gây rừng

- Xử lí rác thải

- Nhân giống các loài cây quý hiếm

Ví dụ thể hiện vai trò của đa dạng sinh học ở địa phương:

Nếu như trước những năm 1970, rừng còn rất phong phú, đa dạng với các loài thú, chim, bò sát như Voi, Tê giác, Hổ, Báo, các loài bò rừng, rắn,... thì nay ngay cả ở nhiều khu bảo tồn thiên nhiên, thậm chí vườn quốc gia, khó mà quan sát được các loài trên. Một số loài động vật lớn trên thực tế hầu như đã bị diệt vong như: Tê giác Hai sừng (Dicerorhynus sumatrensis), Heo vòi (Tapia indicus), Trâu rừng (Bubalus bubalis), Vượn tay trắng (Hylobates lar),…

- Trong tự nhiên, đa dạng sinh học góp phần bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước, chắn sóng, chắn gió, điều hòa khí hậu, duy trì sự ổn định của hệ sinh thái.

- Trong thực tiễn, đa dạng sinh học cung cấp các sản phẩm sinh học cho con người như: lương thực, thực phẩm, dược liệu,…

→ Đa dạng sinh học là nguồn tài nguyên quý giá đối với tự nhiên và con người. Vì vậy, chúng ta cần bảo vệ đa dạng sinh học.

 Các khu bảo tồn là vùng đất hay vùng biển đặc biệt dành để bảo vệ và duy trì tính đa dạng sinh học, các nguồn tài nguyên thiên nhiên kết hợp với việc bảo vệ các tài nguyên văn hóa và được quản lí bằng pháp luật.

Các khu bảo tồn này cho phép gìn giữ các quần thể của các loài cũng như các quá trình của hệ sinh thái không hoặc ít bị nhiễu loạn:

+ Bảo vệ sinh vật khỏi các hoạt động khai thác, săn bắn.

+ Được tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của các loài quý hiếm.