BÀI 31: Động vật

Nội dung lý thuyết

Các phiên bản khác

I. Đa dạng động vật

Căn cứ vào xương cột sống, động vật được chia thành hai nhóm:

  • Nhóm động vật chưa có xương cột sống được gọi là động vật không xương sống bao gồm: Ruột khoang, Giun, Thân mềm, Chân khớp.
  • Nhóm động vật đã có xương cột sống được gọi là động vật có xương sống bao gồm: Cá, Lưỡng cư, Bò sát, Chim, Thú (Động vật có vú).

Động vật không xương sống - Bạch tuộc

             Động vật có xương sống - Ếch                                        

@1106660@@1106719@

1. Tìm hiểu các nhóm động vật không xương sống trong tự nhiên

Động vật không xương sống gồm các loài động vật mà cơ thể chúng không có xương sống. Dựa vào đặc điểm hình dạng cơ thể, động vật không xương sống được chia thành một số nhóm như: Ruột khoang, Giun, Thân mềm, Chân khớp.

Tên ngànhĐặc điểmĐại diện
Ruột khoangNhóm động vật đa bào bậc thấp, cơ thể hình trụ, có nhiều tua miệng, đối xứng tỏa tròn, sống ở môi trường nước.

GiunCơ thể đa dạng (dẹp, hình ống, phân đốt), cơ thể có đối xứng hai bên, đã phân biệt đầu đuôi - lưng bụng, thường sống trong đất ẩm, môi trường nước hoặc trong cơ thể sinh vật.

Thân mềmCơ thể mềm, không phân đốt thường có vỏ đá vôi bao bọc (hai mảnh vỏ hoặc vỏ xoắn ốc), xuất hiện điểm mắt. Có số lượng loài lớn, khác nhau về hình dạng, kích thước và môi trường sống.

Chân khớpCó cấu tạo cơ thể chia ba phần (đầu, ngực, bụng); cơ quan di chuyển (chân, cánh); cơ thể phân đốt, đối xứng hai bên, bộ xương bằng chitin để nâng đỡ và bảo vệ cơ thể, các đôi chân khớp động. Chân khớp là nhóm có số lượng loài đa dạng nhất, phân bố khắp các dạng môi trường sống.

 

@1106810@@1106909@@1106990@

2. Tìm hiểu nhóm động vật có xương sống trong tự nhiên

Động vật có xương sống gồm các loài động vật mà cơ thể chúng có xương sống. Dựa vào đặc điểm cấu tạo cơ thể, động vật có xương sống được chua thành một số nhóm như: Cá, Lưỡng cư, Bò sát, Chim và Động vật có vú (Thú).

Tên lớpĐặc điểmĐại diện
Lớp Cá

Cá sống ở nước, hô hấp bằng mang, di chuyển bằng vây, hình dạng phổ biến là hình thoi, dẹp hai bên, thích nghi với đời sống bơi lội trong nước.

Lớp Lưỡng cưLà nhóm động vật ở cạn đầu tiên, da trần, mềm, ẩm, chân có màng bơi, một số lưỡng cư có đuôi (cá cóc) hoặc thiếu chân (ếch giun) hoặc không có đuôi (ếch, cóc).

Lớp Bò sátThích nghi với đời sống ở cạn (trừ một số loài mở rộng môi trường sống như cá sấu, rắn nước, rùa biển), da khô, có vảy sừng.

Lớp ChimNhóm động vật ở cạn, cơ thể có lông vũ bao phủ, chi trước biến đổi thành cánh, có mỏ sừng, đặc điểm cơ thể thích nghi với các điều kiện môi trường khác nhau; đại diện thuộc nhóm này có chim bay (chim bồ câu), chim chạy (đà điểu), chim bơi (chim cánh cụt).

Lớp ThúHay còn gọi là lớp Động vật có vú, là nhóm động vật có tổ chức cao nhất trong các lớp động vật có xương sống. Cơ thể phủ lông mao, một số ít loài không phủ lông. Hô hấp bằng phổi, đẻ con và nuôi con bằng sữa mẹ.

@1107044@@1107115@@1107209@@1107274@

II. Tác hại của động vật trong đời sống

Gây bệnh cho con người

Giun kí sinh gây bệnh ở người

Trung gian truyền bệnh

Bọ chét là trung gian truyền bệnh dịch hạch

Gây hại nông nghiệp

Ốc bươu vàng gây hại lúa

Gây hại đến các sinh vật khác

Rận cá và giáp xác chân chèo kí sinh trên cá

Gây hư hại thiết bị, công trình

Con hà bám dưới mạn tàu thuyền gây hư hỏng tàu thuyền

Con mối phá hoại công trình xây dựng                         

Trong đời sống, động vật là tác nhân gây bệnh, trung gian truyền bệnh cho con người, thực vật và động vật khác; gây ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến kinh tế địa phương, phá hoại mùa màng, công trình xây dựng, ...

@1107372@

II. Vai trò của động vật trong tự nhiên và trong đời sống con người

Cung cấp thức ăn

Thịt lợn

Thịt gà

Cung cấp nguyên liệu phục vụ đời sống

Cừu cho lông

Đồ mĩ nghệ, trang sức từ trai

Phục vụ giải trí và an ninh cho con người

Nuôi mèo cảnh

Đào tạo chó nghiệp vụ

Tiêu diệt các sinh vật gây hại bảo vệ mùa màng

Chim bắt sâu

Mèo bắt chuột

Trong tự nhiên, động vật có vai trò là thức ăn cho các động vật khác. Trong đời sống con người, động vật cung cấp nguồn thực phẩm, hỗ trợ con người lao động, giải trí, an ninh, ...

@1107836@@1109062@

❓ Đóng vai trò là nhà khoa học, em hãy điều tra về một số động vật có tầm quan trọng đối với nền kinh tế địa phương theo hướng dẫn sau:

1. Yêu cầu

Tìm hiểu từ các nguồn thông tin sách báo, mạng internet về một số động vật có tầm quan trọng đối với nền kinh tế địa phương.

2. Nội dung 

  • Đối tượng: các loài vật nuôi, gia súc, gia cầm ở địa phương.
  • Nguồn thức ăn cho các đối tượng trên, cách nuôi.
  • Ý nghĩa kinh tế đối với hộ gia đình và địa phương.

3. Phương pháp

  • Tra cứu, thu thập tài liệu từ sách báo và mạng xã hội.
  • Điều tra: chụp ảnh, phỏng vấn từ các hộ nuôi.

4. Viết thu hoạch

  • Báo cáo (bằng Word, PowerPoint, giầy A0).
  • Trình bày thảo luận trước lớp (5 - 10 phút/ nhóm).