Đề 12

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3.0

1

  Những hệ quả của sự tụt hậu đó là: Tụt hậu là bị toàn cầu hóa vượt qua, nhấn chìm, tất yếu khó tránh khởi rơi vào lệ thuộc, trở thành “ sân sau” của người khác, sẽ không thể nào cải thiện, nâng cao được đời sống của nhân dân, nếu tụt hậu thì khó có thể bảo vệ được độc lập, chủ quyền của đất nước, khó có thể có được chỗ đứng trên trường quốc tế, huống chi là vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu.

0,5

2

 Thao tác lập luận chính trong đoạn trích là chứng minh.

0,5

3

Cụm từ “ thực túc, binh cường” có nghĩa là ăn uống có đầy đủ thì quân đội mới mạnh, mới chiến đấu giỏi.

Mối quan hệ 2 vế là mối quan hệ nhân quả, chi phối lẫn nhau, bổ sung cho nhau.

1,0

4

Hs có thể có nhiều cách trình bày khác nhau  thể hiện được sự đồng tình với quan điểm của tác giả bởi “ thực có túc thì binh mới cường

1,0

II

LÀM VĂN

7.0

1

 Từ nội dung văn bản phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vấn đề: trách nhiệm của bản thân trong hiện tại và tương lai để tránh phải rơi vào sự tụt hậu? 

2,0

 Về kĩ năng:

      + Viết 1 đoạn văn dài 200 từ ( khoảng từ 1 đến 1,5 trang giấy thi)

      + Đảm bảo bố cục: mở đoạn thân đoạn, kết đoạn

      + Trình bày đúng thể thức của đoạn văn ( Đầu đoạn viết lùi vào, viết hoa, có đấu chấm hết đoạn, tránh nhầm sang trình bày hình thức bài văn)

0,25

b. Về kiến thức

1,75

  - Giải thích thế nào là sự tụt hậu?

  - Bàn luận:

 +. Hoàn cảnh và thách thức: Dựa vào đoạn văn trên ( Hs tóm lược vài ý cơ bản)

  +. Trách nhiệm trong hiện tại: Học tập tích lũy kiến thức và kĩ năng.

  + Trong tương lai: Cống hiến và phát huy năng lực phục vụ đất nước dân tộc..

  + Biết phê phán, lên án những kẻ sống nhờ sống gởi thiếu ý chí vươn lên

-Bài học nhận thức và hành động.

+ Nhận thức đúng đắn vai trò của sự phấn đấu vươn lên.

+ Nhận thức được vai trò của cá nhân trong sự phát triển chung của cộng đồng và xã hội.

  + Có ước mơ có hoài bão vươn lên để không phải tụt hậu trước thời cuộc

2

Cảm nhận của anh/chị về 2 câu nói của Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của Nam cao và câu nói anh Tràng trong tác phẩm Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân      

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

0,25

  Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Hai câu nói thể hiện khát khao hạnh phúc bình dị của người nông dân lương thiện. Niềm khát khao đó vượt lên mọi hoàn cảnh chết choc, đói nghèo…Nó cũng góp phần thể hiện tâm hồn đẹp đẽ , khát vọng hướng thiện mãnh liệt của con người dù họ đã bị hiện thực đày đọa hủy diệt

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai các luận điểm; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ vàdẫn chứng.

3.5

    + Câu nói thứ 1: “ hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui” ( Chí Phèo Nam Cao, ngữ văn 11).

    ++ Vị trí: Đó là chi tiết xuất hiện sau khi Chí Phèo bất ngờ gặp thị Nở. Một trận say, một trận ốm đã làm cho “ con quỷ dữ” Chí Phèo có sự thay đổi hẳn cả về sinh lí lẫn tâm lí.

    ++ Chí vốn là kẻ sống triền mien trong những cơn say và chuyên nghề rạch mặt ăn vạ. Hắn trở thành tay sai cho Bá Kiến, “ hắn đã phá bao cảnh yên vui”, “ làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện” Nhưng trong đêm say rượu, hắn gặp Thị Nở ở bờ sông, hắn ăn nằm với Thị một đêm. Sáng hôm sau, khi tỉnh dậy, hắn nhận thấy cảnh vật xung quanh thay đổi “ Mặt trời chắc đã lên cao, và nẵng chắc là rực rỡ”. Hắn bắt đầu cảm nhận được âm thanh của tiếng chim hót nghe sao mà vui tai quá, tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá, tiếng của những người đàn bà đi bán vải về… hay chính là tiếng của cuộc sống lương thiện? Sau sự nhận thức về thế giới xung quanh.

   ++ Chí bắt đầu nhận thức được bản thân  mình, nhận thức được tuổi tác, rằng hắn đã ở cái dốc bên kia của cuộc đời, nhận thức được hắn cô độc, tương lai của hắn là những chuỗi ngày tăm tối.. tất cả những cảm nhận của Chí trong buổi sáng hôm sau đều là dấu hiệu đánh dấu dần dần sự thức tỉnh của Chí Phèo.

   ++ Quá trình thức tỉnh của Chí có sự tác động của Thị Nở thông qua hành động mang cho Chí bát cháo hành. Bát cháo hành của Thị trước hết là một món ăn giải rượu, sau đó là bát cháo của tình yêu thương, lần đầu hắn được người ta cho, hắn cảm thấy đau đáu trước hiện thực đó, và bất giác hắn nghĩ về cuộc đời mình có ai cho hắn cái gì bao giờ đâu, muốn có cái gì là đều do hắn cướp giật về. Sự nhận thức đó khiến Chí Phèo cảm thấy đau đớn, đau đớn trước sự sa ngã trượt dài của mình…

  ++ Ý nghĩa của câu nói:

  +++ Câu nói Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui giản dị thể hiện niềm mơ ước bình dị, được yêu thương vẫn ẩn sâu trong con quỷ dữ Chí Phèo sau bao nhiêu năm tháng bị vùi lấp bởi rượu, máu và nước mắt. Khát vọng đó không hề biến mất mà nó chỉ bị che lấp trong suốt những năm tháng chìm đắm trong men say và làm tay sai cho Bá Kiến. Bây giờ khát khao đó lại trở về, khát khao có một người ở bên, khát khao có một gia đình nho nhỏ “ chồng cày thuê vợ dệt vải”. Chí không muốn nói cầu hôn thẳng thắn, rõ ràng mà chọn cách nói lấp lửng thể hiện sự lo âu, phấp phỏng của một thân phận bị chối bỏ với một niềm hi vọng mong manh.

+++ Câu nói đó của Chí thốt lên với một niềm phấp phỏng lo lắng, bởi chính hắn cũng cảm thấy đó là một điều ước xa vời và khó khăn với hắn. Lời đề nghị hay là mình sang đây ở chung với tớ một nhà cho vui của Chí Phèo với Thị Nở không chỉ là lời đề nghị của một người yêu đối với một người yêu mà  còn là lời đề nghị của một con người muốn trở về với cuộc sống lương thiện, những chính Chí cũng cảm thấy lời đề nghị đó quá xa vời và mơ hồ. Chỉ với một chi tiết nhỏ này, chúng ta cũng cảm nhận được sâu sắc bi kịch trong số phận của Chí Phèo.

 ++ Về ý nghĩa nghệ thuật: Đây là chi tiết quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của cốt truyện, khắc họa sâu sắc nét tính cách tâm lí và cảnh ngộ của nhân vật, tập trung thể hiện rõ tư tưởng nhân đạo sâu sắc bất ngờ của ngòi bút Nam Cao,

  + Câu nói thứ hai: Này nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân hàng lên xe rồi cùng về ( Vợ Nhặt- Kim Lân)

++ Vị trí câu nói: Sau khi mời thị ăn bốn chặp bánh đúc, với tính hay đùa, Tràng nói: Này, nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân hàng lên xe rồi cùng về. Câu nói đùa nhưng lại thể hiện niềm khát khao hạnh phúc có thật, mãnh liệt cháy bỏng thẳm sâu trong người nông dân nghèo ấy mà ngay cả nạn đói và cái chết cũng không thể dập tắt.

++ Lời nói của Tràng có vẻ như đùa song ngọn lửa hạnh phúc trong Tràng được thắp lên từ câu nói đùa ấy lại thực sự bùng cháy. Tràng trân trọng hạnh phúc của mình cũng như bằng tất cả những gì có thể, anh biến cuộc hôn nhân với thị trở nên đàng hoàng, nghiêm túc. Người nông dân nghèo như Tràng ngày ngày đối diện với cái đói và cái chết như Tràng lại luôn luôn khát khao hạnh phúc đời thường, hạnh phúc có một gia đình nhỏ nhoi. Khát khao cháy bỏng ấy luôn thường trực trong Tràng mà ngay cả cái đói cái chết cũng không thể làm nó dập tắt. Mà chính trong cái đói cái chết, khát khao bình dị ấy trở nên cháy bỏng hơn bao giờ hết.

  ++ Không thể ngờ rằng, chỉ với một câu nói đùa, anh đã có được vợ. Tràng chợt nghĩ, đói thế này, không biết có nuôi được cái thân mình không mà còn đèo bòng. Nhưng cuối cùng Tràng lại chậc lưỡi
“ thôi kệ”. Rõ ràng, người nông dân này có ý thức rất rõ hoàn cảnh đói kém của mình, nhưng Tràng lại giang tay đỡ lấy một người đàn bà xa lạ mới quen, cưu mang và đùm bọc người đàn bà ấy trong những ngày đói kém..Cái đói cái chết luôn hiện diện bên cạnh những con người này nên họ mới cần hạnh phúc gấp gáp thế chăng?

  ++ Ý nghĩa của câu nói:

  +++ Câu nói thể hiện khát khao có một gia đình bình dị của anh cu Tràng. Qua đây chúng ta mới cảm nhận được sâu sắc rằng, số phận con người thật nhỏ bé, rẻ rúng và bèo bọt.

  +++ Thể hiện thái độ chấp nhận đánh cược với số phận của Tràng, chấp nhận buộc cuộc đời mình vào một người đàn  bà xa lạ. Khi Tràng và người vợ nhặt vô danh chấp nhận làm hòa với số phận, họ lại sẵn lòng và tràn đầy niềm tin xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tràng thấy lơ lửng như mới ở trong giấc mơ ra… Tràng thấy dường như mình nên người. Cuối cùng, có một gia đình với người vợ nhặt, Tràng đã trở nên có ý thức, có trách nhiệm vào tương lai, coi cuộc hôn nhân bất ngờ với người đàn bà xa lạ này là nghiêm túc chúng sẽ sinh con đẻ cái ở đấy, hắn cảm thấy có trách nhiệm với cái gia đình này…suy nghĩ đó ở một người nông dân  nghèo như Tràng thật đáng trân trọng…

++ Ý nghĩa nghệ thuật:

Chi tiết Này nói đùa chứ có về với tớ thì ra khuân hàng lên xe rồi cùng về là một chi tiết góp phần tạo nên một tình huống truyện độc đáo và ý nghĩa, tạo bước ngoặt cuộc đời và tâm lí của nhân vật, thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm.Tập trung thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc bất ngờ của ngòi bút Kim Lân.

-Đánh giá chung

+ Cả hai chi tiết đều là những câu nói đặc biệt, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong cuộc đời các nhân vật và có sức tác động diệu kì, tạo nên những khoảnh khắc ngọt ngào hạnh phúc cho họ.

+ Đây cũng chính là những chi tiết đặc sắc góp phần khẳng định giá trị nhân đạo sâu sắc mới mẻ trong hai tác phẩm: Phát hiện và ngợi ca khát vọng yêu thương, khát vọng hạnh phúc ở những người tưởng chừng như đã hoàn toàn lụi tắt cảm xúc tình yêu trong những hoàn cảnh khăc nghiệt của cuộc đời. Nếu ở Chí Phèo, chi tiết thể hiện khát vọng mang bản chất người ẩn sâu trong con quỷ dữ Chí Phèo, sau khi cảm nhận được tình yêu thương giản dị mộc mạc từ thị Nở.Câu nói cho thấy anh nông dân Chí hiền lành, chân chất ngày xưa đã sống lại, thay thế hoàn toàn cho con quỷ dữ Chí Phèo thì ở Vợ Nhặt, chi tiết khẳng định sức mạnh của tình người, của khát vọng mái ấm gia đình, sống trong tình yêu thương chiến thắng sự đe dọa của nạn đói và cái chết.

C  Kết bài:

Khái quát  vấn đề và đánh giá về thành công của tác giả, tác phẩm trong tiến trình văn học Việt Nam.

Hai chi tiết nhỏ đã khẳng định khả năng thấu hiểu, đồng cảm và sự trân trọng của hai nhà văn đốii với vẻ đẹp và sức sống tâm hồn người nông dân nghèo trước cách mạng tháng 8.

 Đó là sự tiếp nối xuất sắc của Nam Cao và Kim Lân trong mạch nguồn nhân đạo của văn học Việt nam

2.0

1.5

d. Sáng tạo

0,5

Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu

0,25

Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

ĐIỂM TOÀN BÀI THI : I + II = 10,00 điểm