Bài 9. Nguyên phân

Khi các bạn đã nắm chắc lý thuyết phần Nguyên Phân , mik xin đóng góp 1 vài cách giải nhằm hỗ trợ các bạn hiểu sâu hơn và dễ dàng giải các dạng bài tập Nguyên phân.

               Phương Pháp Giải Bài Tập Nguyên Phân 

Trước khi tìm hiểu cách giải , ta phải nắm vững các kỳ của quá trình phân bào nguyên phân : 

Quá trình phân bào nguyên phân xẩy ra ở hợp tử, tế bào xôma và tế bào mầm sinh dục, xảy ra các kỳ như sau : 

- Kỳ trung gian (Giai đoạn chuẩn bị): 2n NST đơn tự nhân đôi thành 2n NST kép. Trung tử tự nhân đôi.

- Kỳ đầu: 2n NST kép đính vào thoi phân bào, 2n NST kép bắt đầu đóng xoắn.

- Kỳ giữa: 2n NST kép đóng xoắn cực đại, 2n NST kép xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.

- Kỳ sau: 2n NST kép tách thành 4n NST đơn, 4n NST đơn phân ly đồng đều về 2 cực tế bào.

- Kỳ cuối: Tế bào mẹ phân chia thành 2 tế bào con, 2n NST đơn nằm gọn trong nhân mới.

* Cách xác định số NST, số Cromatit, số tâm động trong mỗi tế bào, trong mỗi kỳ nguyên phân.

- Cromatit chỉ tồn tại ở NST kép, mỗi NST kép gồm 2 Cromatit gắn nhau ở tâm động.

- Mỗi NST (dù đơn hay kép) cũng đều có duy nhất 1 tâm động.

- Dựa vò bảng dưới ta có thể xác định được số NST, cromatit, tâm động :

VD :    Đậu Hà Lan 2n = 14. Xác định số NST , số Cromatit, số tâm động trong 1 tế bào ở các kỳ nguyên phân.

* Khi thấy dạng bài tập này, ta phải ghi nhớ bảng trên hoặc dùng một số phương pháp khác nhau để nhớ 

- TRẢ LỜI : Đậu hà lan 2n = 14 nên :

Kỳ trung gian : Số NST = 14 kép  /   Số cromatit = 14.2 = 28 /  Tâm động : 14

Kỳ đầu :           Số NST = 14 kép  /   Số cromatit = 14.2 = 28 /  Tâm động : 14

Kỳ giữa :          Số NST = 14 kép  /   Số cromatit = 14.2 = 28 /  Tâm động : 14 

Kỳ sau :           Số NST = 28 đơn  /   Số cromatit = 0             /  Tâm động : 14.2 = 28

Kỳ cuối :          Số NST = 14 đơn  /   Số cromatit = 0              /  Tâm động : 14

* Các công thức để giải bài tập nguyên phân :

+ a tế bào nguyên phân x lần, số TB con tạo ra là: a. 2^x

+ Số NST môi trường cung cấp mới tương đương(môi trường cung cấp): 

  a.2n.(2^x – 1)

+ Số NST môi trường cung cấp mới hoàn toàn: a.2n.(2^x – 2)

+ Số thoi phân bào xuất hiện (phân hủy): a.(2^x – 1)

VD :   Bắp cải 2n = 18. Một tế bào bắp cải nguyên phân liên tiếp 9 lần. Xác định:

- Số tế bào con hình thành = 2⁹  = 512 (tb)

- Số NST ở các tế bào con =  512 . 18 = 9216 (NST)

- Số NST môi trường cung cấp = 1. 18 . (2⁹ - 1) = 9198 (NST)

- Số thoi phân bào xuất hiện, biến mất = 1. (2⁹ - 1) = 511 (thoi)

Như trên là các công thức và cách giải bài tập cớ bản của Nguyên Phân, chúc các bạn có thể nắm chắc các kiến thức này và áp dụng để xử lí các bài toán khó hơn !

Xin cảm ơn !