Bài 5 : Trung Quốc thời phong kiến - Phần 2

3. Trung Quốc Thời Minh, Thanh

- Cuối thế kỷ XIII, triều Nguyên (1271-1368) được thành lập bởi vua Mông Cổ (Hốt Tất Liệt): thực hiện chính sách  áp bức, chia rẽ các dân tộc, nhân dân Trung Quốc đứng lên lật đổ nhà Nguyên.

- Năm 1368 Chu Nguyên Chương lên ngôi Hoàng đế ở Nam Kinh lập ra nhà Minh (1368-1644).

- Sự phát triển kinh tế:

+ Thủ công nghiệp: xuất hiện công trường thủ công, quan hệ chủ - người làm thuê.

+ Thương nghiệp phát triển, thành thị mở rộng và phồn thịnh.

+ Mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện (có những công trường thủ công lớn, nhà buôn lớn; thành thị nhiều như Bắc Kinh, Nam kinh).

- Về chính trị:

 + Năm 1380 bỏ chức Thừa tướng, Thái úy thay vào đó là các Thượng Thư phụ trách các bộ (6 bộ: Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công), hoàn chỉnh bộ máy quan lại.

 + Hoàng đế tập trung mọi quyền hành, trực tiếp nắm quân đội.

+ Mở rộng bành trướng ra bên ngoài, trong đó có sang xâm lược Đại Việt, cuối cùng thất bại nặng nề.

- Cuối thời Minh mâu thuẫn xã hội gay gắt. Nông dân khởi nghĩa, cuộc nổi dậy của Lí Tự Thành khiến triều Minh sụp đổ.

- Giữa lúc đó một bộ tộc ở phương Bắc Trung Quốc là Mãn Thanh kéo vào đánh bại Lý Tự Thành lập ra nhà Thanh (1644 - 1911).

- Chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Thanh:

+ Đối nội: áp bức dân tộc, mua chuộc địa chủ người Hán.

+ Đối ngoại: Thi hành chính sách “bế quan tỏa cảng”.

- Cuối thời nhà Thanh, các cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi đã làm cho nhà Thanh suy yếu dần.

- Các nước phương Tây xâu xé Trung Quốc, dẫn đến sự suy sụp của chế độ phong kiến nhà Thanh vào năm 1911.

4. Văn hóa Trung Quốc thời phong kiến

- Tư tưởng Nho giáo giữ vai trò quan trọng, là công cụ sắc bén  phục vụ cho nhà nươc phong kiến tập quyền .

- Phật giáo thịnh hành nhất vào thời Đường, Bắc Tống cho xây nhiều chùa, tạc tượng in kinh …

- Bộ Sử ký của Tư Mã Thiên  rất nổi tiếng, thời Đường có cơ quan chép sử là Sử quán ..

- Thơ Đường đạt đến đỉnh cao  của nghệ thuật  Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị .

- Tiểu thuyết phát triển dưới thời Minh,Thanh, nhiều tác phẩm nổi tiếng như:

+ Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung.

+ Thủy Hử của Thị Nại Am.

+ Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân.

+ Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần.

- Toán học: Cửu chương toán thuật (Hán) tính diện tích và khối lượng khác nhau .

- Thiên văn học: Nông lịch phục vụ cho sản xuất; địa động nghi để đo động đất .

- Y dược: đạt nhiều thành tựu  quan trọng: thầy thuốc Hoa Đà (Hán) dùng phẫu thuật để chữa bệnh; sách thuốc Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân .

- Kỹ thuật: giấy, kỹ thuật in, la bàn, thuốc súng .

- Kiến trúc đặc sắc : Vạn lý trường thành, Tử cấm Thành, Tượng phật bằng ngọc thạch … còn được lưu giữ đến ngày nay.