Bài 4. Cacbohidrat và Lipit

I. Cacbohyđrat: ( Đường)

1)Cấu trúc hoá học:

a.Đường đơn:(monosaccarit)

- Gồm các loại đường có từ 3-7 nguyên tử C.

- Đường 5 C (Ribôzơ,đeôxyribôzơ), đường 6 C (Glucôzơ, Fructôzơ, Galactôzơ).

b.Đường đôi: (Disaccarit)

-Gồm 2 phân tử đường đơn liên kết với nhau bằng liên kết glucôzit

. -Mantôzơ(đường mạch nha) gồm 2 phân tử Glucôzơ, Saccarôzơ(đường mía) gồm 1 ptử Glucôzơ và 1 ptử Fructôzơ, Lactôzơ (đường sữa) gồm 1 ptử glucôzơ và 1 ptử galactôzơ.

c. Đường đa: (polisaccarit)

- Gồm nhiều phân tử đường đơn liên kết với nhau bằng liên kết glucôzit.

- Glicôgen, tinh bột, xenlulôzơ, kitin…

2)Chức năng của Cacbohyđrat:

- Là ngồn cung cấp năng lượng cho tế bào.

-Tham gia cấu tạo nên tế bào và các bộ phận của cơ thể…

II. Lipit: ( chất béo)

1) Cấu tạo của lipit:

a. Lipit đơn giản: (mỡ, dầu, sáp)

-Gồm 1 phân tử glyxêrol và 3 axit béo

b.Phôtpholipit:(lipit đơn giản)

- Gồm 1 phân tử glyxêrol liên kết với 2 axit béo và 1 nhóm phôtphat(alcol phức).

c. Stêrôit:

- Là Colesterôn, hoocmôn giới tính ơstrôgen, testostêrôn.

d. Sắc tố và vitamin:

- Carôtenôit, vitamin A, D, E, K… 2) Chức năng:

- Cấu trúc nên hệ thống màng sinh học.

- Nguồn năng lượng dự trữ.

- Tham gia nhiều chức năng sinh học khác.

III. prôtêin 1.Cấu trúc của prôtêin: Phân tử prôtêin có cấu trúc đa phân mà đơn phân là các axit amin.

a) Cấu trúc bậc 1:

- Các axit amin liên kết với nhau tạo nên 1 chuỗi axit amin là chuỗi pôli peptit.

- Chuỗi pôli peptit có dạng mạch thẳng.

b) Cấu trúc bậc 2:

- Chuỗi pôli peptit co xoắn lại(xoắna) hoặc gấp nếp(b

c) cấu trúc bậc 3 và bậc 4:

- Cấu trúc bậc 3: Chuỗi pôli peptit cấu trúc bậc 2 tiếp tục co xoắn tạo không gian 3 chiều đặc trưng được gọi là cấu trúc bậc 3.

- Cấu trúc bậc 4: Các chuỗi cấu trúc bậc 2 liên kết với nhau theo 1 cách nào đó tạo cấu trúc bậc 4

2. Chức năng và các yếu tố ảnh hưởng đến chức năng của prôtêin:

a) Chức năng của prôtêin:

- Tham gia cấu tạo nên tế bào và cơ thể. (nhân, màng sinh học, bào quan…)

- Dự trữ các axit amin.

- Vận chuyển các chất.( Hêmôglôbin)

- Bảo vệ cơ thể.( kháng thể)

- Thu nhận thông tin.(các thụ thể)

- Xúc tác cho các phản ứng.( enzim)

- Tham gia trao đổi chất (hoocmôn)

b) Các yếu tố ảnh hưởng đến chức năng của prôtêin:

- Nhiệt độ cao, độ pH…phá huỷ cấu trúc không gian 3 chiều của prôtêin làm cho chúng mất chức năng( biến tính).