Nội dung lý thuyết
Các phiên bản khác- Bình Nguyên tên thật là Nguyễn Đăng Hào (25/1/1959).
- Quê quán: xã Ninh Phúc, TP Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình.
- Ông vừa là nhà thơ vừa là nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam.
- Hiện tại làm chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Ninh Bình.
- Giải thưởng: “Thơ lục bát” Giải A - 2003, Giải ba - 2010.
- Đặc điểm thể thơ lục bát:
+ Dòng thơ: gồm các câu thơ 6 tiếng và 8 tiếng xen kẽ.
+ Bài thơ được gieo vần đặc trưng cho thể lục bát: tiếng thứ 6 của dòng lục gieo vần xuống tiếng sáu của dòng bát (sa-qua, dàng – vàng, tròn - còn); tiếng thứ tám của dòng bát gieo xuống tiếng thứ sáu của dòng lục tiếp theo (ngon-tròn, mòn – còn).
+ Nhịp thơ: ngắt nhịp chẵn 2/2/2 hoặc 4/4.
- Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Từ đầu… vẫn còn hát ru : Hình ảnh đôi bàn tay mẹ.
- Phần 2: Tiếp… một câu ru mình: Lời ru của người mẹ hiền.
* Đôi bàn tay trước giông tố cuộc đời
+ Nhan đề và tranh minh hoạ gợi ra hình ảnh người mẹ âu yếm, ru con ngủ với những câu hát ngọt ngào.
+ Bàn tay mẹ: chắn mưa sa, chắn bão qua mùa màng.
à Mẹ mạnh mẽ, kiên cường trước mọi gian nan, khó khăn để bảo vệ cho con.
* Đôi bàn tay dịu dàng, nuôi nấng con nên người
- Cách gọi đứa con : cái trăng vàng, cái trăng tròn, cái trăng còn nằm nôi, cái Mặt trời bé con.
à Thể hiện tình cảm âu yếm, dịu dàng, yêu thương con của người mẹ.
* Bàn tay mẹ nhiệm màu, hi sinh vì con
Những vất vả, hi sinh của mẹ dành cho con | Biện pháp nghệ thuật |
- Thức một đời - Mai sau bể cạn non mòn - Chắt chiu từ những dãi dầu
| + Điệp từ, điệp cấu trúc : “bàn tay mẹ”,“à ơi” + Ẩn dụ: Bàn tay mẹ - người mẹ Cái trăng, mặt trời – người con
|
=> Thể hiện tình cảm yêu thương vô bờ bến của mẹ dành cho đứa con.
2. Lời ru của người mẹ hiền
Lời ru của mẹ dành cho mọi người | Biện pháp nghệ thuật | Phẩm chất tốt đẹp của người mẹ. |
- Lời ru của mẹ dành cho đứa con: mềm ngọn gió thu, tan đám sương mù lá cây, cái khuyết tròn đầy, sóng lặng bãi bồi. - Cho ngoại: không dột chỗ ngoại ngồi vá khâu. - Cho đời: cho đời nín đau. | - Nghệ thuật điệp từ, điệp cấu trúc “ Ru cho” | - Mẹ vì mọi người mà quên mất bản thân, chẳng một mong ước cho mình à Đức hi sinh cao cả, tình cảm thiêng liêng của người mẹ. |
* Nội dung: Bài thơ bày tỏ tình cảm của mẹ với đứa con nhỏ bé của mình.
* Ý nghĩa: Qua hình ảnh đôi bàn tay và những lời ru, bài thơ đã khắc họa thành công một người mẹ Việt Nam điển hình: vất vả, chắt chiu, yêu thương, hi sinh...đến quên mình.
- Thể thơ lục bát nhịp nhàng như lối hát ru con.
- Phối hợp hài hòa các biện pháp tu từ: ẩn dụ, điệp từ, điệp cấu trúc.