Nội dung lý thuyết
Các phiên bản khác1. Tìm hiểu các tình huống sau:
a) Tuần trước do bị ốm, bạn em không được cùng lớp xem bộ phim Chiếc lá cuối cùng (dựa theo truyện ngắn cùng tên của nhà văn Ô. Hen-ri), bạn nhờ em kể lại câu chuyện trong bộ phim đó một cách vắn tắt.
b) Để nắm chắc nội dung Chuyện người con gái Nam Xương, cô giáo yêu cầu em và các bạn phải đọc và tóm tắt được tác phẩm này trước khi học trên lớp.
c) Trong buổi sinh hoạt câu lạc bộ văn học, em được phân công thuyết minh, giới thiệu về một tác phẩm tự sự mà mình yêu thích. Công việc cần làm trước khi phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật là phải tóm tắt tác phẩm.
a) Trong cả ba tình huống trên, người ta đều phải tóm tắt văn bản. Hãy rút ra nhận xét về sự cần thiết phải tóm tắt văn bản tự sự.
b) Hãy tìm hiểu và nêu tình huống khác trong cuộc sống mà em thấy cần phải vận dụng kĩ năng tóm tắt văn bản tự sự.
Trả lời:
a) Tóm tắt văn bản giúp người đọc và người nghe dễ nắm được nội dung chính của một câu chuyện. DO tước bỏ đi những chi tiết, nhân vật và các yếu tố phụ không quan trọng, nên văn bản tóm tắt làm nổi bật được các sự việc và nhân vật chính. Văn bản tóm tắt thường ngắn gọn nên dễ nhớ.
b) Em muốn giới thiệu một quyển truyện hay với bạn; chú bộ đội thuật lại cuộc chiến giữa quân ta và quân địch;....
1. Để tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương, có bạn nêu các nhân vật sự việc chính sau đây:
- Chàng Trương Sinh phải đầu quân đi lính, để lại mẹ già và người vợ trẻ là Vũ Thị Thiết (Vũ Nương).
- Mẹ Trương Sinh ốm chết, Vũ Nương lo ma chay chu tất.
- Giặc tan, Trương Sinh trở về nhà, nghe lời con trai, nghi vợ không chung thuỷ.
- Vũ Nương bị oan, bèn gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự tử.
- Phan Lang là người cùng làng với Vũ Nương, do cứu mạng thần rùa Linh Phi, vợ vua Nam Hải, nên khi chạy nạn, chết đuối ở biển đã được Linh Phi cứu sống để trả ơn.
- Phan Lang gặp Vũ Nương trong động của Linh Phi. Hai người nhận ra nhau. Phan Lang được trở về trần gian, Vũ Nương gửi chiếc hoa vàng cùng lời nhắn Trương Sinh.
- Trương Sinh nghe Phan Lang kể, biết vợ bị oan, bèn lập đàn giải oan trên bờ Hoàng Giang, Vũ Nương trở về “ngồi trên chiếc kiệu hoa đứng giữa dòng… lúc ẩn lúc hiện”.
Hãy cho biết:
a) Các sự việc trên đã đảm bảo đầy đủ các sự việc chính của câu chuyện chưa? Nếu chưa đủ thì sự việc còn thiếu là sự việc nào? Tại sao lại không thể bỏ qua sự việc ấy?
b) Các sự việc nêu trên đã hợp lý chưa? Có cần thay đổi không?
Trả lời:
a) Các sự việc được nêu khá đầy đủ cốt truyện Chuyện người con gái Nam Xương. Tuy vậy vẫn thiếu một sự việc rất quan trọng. Đó là sau khi vợ trẫm mình tự vẫn, một đêm Trương Sinh cùng con trai ngồi bên đèn, đứa con chỉ chiếc bóng trên tường và nói đó chính là người hay tới đêm đêm. Chính sự việc này làm chàng hiểu ra vợ mình bị oan. Nghĩa là chàng hiểu ra ngay sau khi vợ chết chứ không phải đợi đến khi gặp Phan Lang mới biết.
b) Sự việc trên chính là sự việc chưa hợp lý, cần bổ sung điều chỉnh trước khi viết văn bản tóm tắt.
2. Trên cơ sở đã bổ sung đầy đủ và sắp xếp hợp lý các sự vệc, nhân vật, hãy viết một văn bản tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương trong khoảng 20 dòng.
Trả lời :
Tham khảo văn bản tóm tắt sau:
Xưa có chàng Trương Sinh phải đầu quân đi lính, để lại mẹ già và người vợ trẻ mới cưới là Vũ Thị Thiết, còn được gọi là Vũ Nương đang bụng mang dạ chửa. Mẹ Trương Sinh ốm chết, Vũ Nương lo ma chay chu tất. Giặc tan, Trương Sinh trở về nhà, nghe lời con trai thơ dại, nghi vợ không chung thuỷ. Vũ Nương oan ức, bèn gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự tử. Sau khi vợ chết, một đêm hai cha con Trương Sinh ngồi bên đèn, đứa con chỉ cái bóng trên tường và nói đó chính là cha nó vẫn đến đêm đêm. Trương Sinh vỡ lẽ ra rằng vợ mình bị oan. Phan Lang là người cùng làng với Vũ Nương, do cứu mạng thần rùa Linh Phi, vợ vua Nam Hải, nên khi chạy nạn, chết đuối ở biển đã được Linh Phi cứu sống để trả ơn. Phan Lang gặp Vũ Nương trong động của Linh Phi. Hai người nhận ra nhau. Phan Lang được trở về trần gian, Vũ Nương gửi chiếc hoa vàng cùng lời nhắn Trương Sinh. Trương Sinh nghe Phan Lang kể, bèn lập đàn giải oan trên bờ Hoàng Giang, Vũ Nương hiện lên giữa dòng sông nhưng không trở lại trần gian nữa.
3. Nếu phải tóm tắt tác phẩm một cách ngắn gọn hơn, em sẽ tóm tắt như thế nào để với số dòng ít nhất mà người đọc vẫn hiểu nội dung chính của văn bản
Trả lời:
Có thể rút ngắn bản tóm tắt lại nhưng phải đảm bảo giữ được nội dung chính của câu chuyện. Tham khảo văn bản tóm tắt sau:
Xưa có chàng Trương Sinh phải đi lính khi vừa cưới vợ xong. Lúc trở về, chàng nghe lời con dại nghi oan cho vợ không chung thuỷ. Vũ Nương bị oan bèn gieo mình tự vẫn ở sông Hoàng Giang. Một đêm khi ngồi với con trai bên đèn, đứa con chỉ chiếc bóng nói đấy là cha nó vẫn đến đêm đêm. Trương Sinh vỡ lẽ ra là vợ mình bị oan ức. Phan Lang gặp Vũ Nương dưới thuỷ cung. Phan Lang được trở về trần gian, kể lại lời nhắn của Vũ Nương. Trương Sinh lập đàn giải oan cho vợ bên sông Hoàng Giang. Vũ Nương hiện lên nhưng không về trần gian nữa.
Tóm tắt văn bản tự sự là một cách làm giúp người đọc và người nghe nắm được nội dung chính của văn bản đó. Văn bản tóm tắt phải nêu được một cách ngắn gọn nhưng đầy đủ các nhân vật và sự việc chính, phù hợp với văn bản được tóm tắt.