Bài 8. Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật thế kỉ XVII - XIX

I. Những thành tựu chủ yếu về kĩ thuật

a. Công nghiệp

- Từ nửa sau thế kỉ XVIII sản xuất máy mọc được tiến hành đầu tiên ở Anh, sau đó lan tràn ở các Âu - Mĩ, tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp:

+ Kĩ thuật luyện kim được cải tiến.

+ Phát minh ra phương pháp sản xuất nhôm nhanh và rẻ.

+ Nhiều máy móc chế tạo công cụ ra đời.

+ Sắt trở thành nguyên liệu chủ yếu để sản xuất máy móc.

+ Máy hơi nước được sử dụng rộng rãi.

b. Giao thông, liên lạc

- Năm 1807, kĩ sư người Mĩ đóng tàu thủy chạy bằng hơi nước.

- Năm 1802, đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước được chế tạo ở Anh.

- Năm 1814, xe lửa chạy trên đường sắt.

- Phát minh máy điện tín, sáng chế bảng chữ cái cho điện tín.

c. Nông nghiệp

- Kĩ thuật và phương pháp canh tác có nhiều tiến bộ:

+ Phân hóa học được sử dụng.

+ Máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt được sử dụng.

d. Quân sự

-  Nhiều vũ khí mới được sản xuất: đại bác, sung trường bắn nhanh và xa, chiến hạm vỏ thép chạy bằng chân vịt có trọng tải lớn,…

=> Thế kỉ XIX được xem là thế kỉ của sắt, máy móc và động cơ hơi nước.

II. Những tiến bộ về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội

1. Khoa học tự nhiên

Thế kỉ XVIII - XIX đã chứng kiến những tiến bộ vượt bậc của khoa học tự nhiên với những phát minh lớn của các nhà khoa học.

- Niu-tơn tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn.

- Lô-mô-nô-xốp với định luật bảo toàn vật chất và năng lượng.

- Puốc-kin-giơ khám phá sự phát triển của thực vật và mô động vật

- Đác-uyn nêu lên thuyết tiến hóa và di truyền.

2. Khoa học xã hội 

- Ở Đức, chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng được hoàn thành với các đại biểu là Phoi-ơ-bách, Hê-ghen.

- Ở Anh, chính trị kinh tế học tư sản ra đời với các đại biểu là Xmít và Ri-các-đô.

- Chủ nghĩa xã hội không tưởng của Xanh Xi-môn, Phu-ri-ê (Pháp), Ô-oen (Anh).

- Tiêu biểu nhất là chủ nghĩa xã hội khoa học do Mác và Ăng-ghen đề xướng.

3. Sự phát triển của văn học và nghệ thuật

Văn học và nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX đạt những thành tựu to lớn, phục vụ cuộc đấu tranh chống chế độ phong kiến, giải phóng nhân dân bị áp bức.

- Văn học: nhiều nhà văn nổi tiếng như Si-lơ, Gớt (Đức); Bai-rơn (Anh); Ban-dắc (Pháp); Gô-gôn, Lép Tôn-xtôi ở Nga...

- Nghệ thuật:

+ Trong âm nhạc xuất hiện nhiều thiên tài như Mô-da (Áo), Bách và Bét-tô-ven (Đức), Sô-panh (Ba Lan), Trai-cốp-xki (Nga)...

+ Trong hội họa đã xuất hiện nhiều danh họa gắn bó với cách mạng và quần chúng: Đa-vít, Đơ-la-croa (Pháp), Cuốc-bê (Nga)...