Bài 38: Cân bằng hóa học

I. PHẢN ỨNG MỘT CHIỀU, PHẢN ỨNG THUẬN NGHỊCH VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC

1. Phản ứng một chiều

Khái niệm: Phản ứng một chiều là phản ứng xảy ra theo chiều xác định từ trái sang phải và không xảy ra phản ứng theo chiều ngược lại.

Ví dụ:

2KClO₃   \(\xrightarrow[t^o]{MnO_2}\)   2KCl   +  3O₂ 

Khi đun nóng các tinh thể KClO₃ có mặt chất xúc tác MnO₂, KClO₃ phân hủy thành KCl và O₂. Cũng trong điều kiện đó, KCl và O₂ không phản ứng được với nhau để tạo thành KClO₃, nghĩa là phản ứng chỉ xảy ra một chiều từ trái sang phải.

Trong phương trình hóa học của phản ứng một chiều, người ta dùng một mũi tên để chỉ chiều của phản ứng.

2. Phản ứng thuận nghịch

Khái niệm: Là phản ứng xảy ra theo hai chiều trái ngược nhau trong cùng một điều kiện.

Ví dụ:

Cl₂   +   H₂O    ⇌   HCl   +   HClO

Trong phương trình hóa học của phản ứng thuận nghịch, người ta dùng hai mũi tên ngược chiều nhau thay cho một mũi tên đối với phản ứng một chiều.

3. Cân bằng hóa học

Xét phản ứng:

H_{2 (k)}   +   I_{2  (k)}   ⇌  2HI _(k)