Bài 10. Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) - Tự nhiên và dân cư (Tiết 1)

Điều kiện tự nhiên

Miền Đông Tây

Miền Đông

Địa hình, đất đai

Khí hậu

Sông ngòi

Khoáng sản

Hoạt động của HS và GV

Nội dung chính

Hoạt động 1: Tìm hiểu về vị trí địa lí

Hình thức: Cá nhân

GV cho HS quan sát Bản đồ các nước trên thế giới và bảng số liệu về diện tích 4 quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới nhằm làm nổi bật vị trí và lãnh thổ của Trung Quốc :

Quốc gia             Diện tích( Triệu km²)

LB Nga               17.1

Ca-na-da            9.97

Hoa Kì                9.63

Trung Quốc         9.57

CH: Dựa vào hình 10.1,các thông tin trong SGK và vốn hiểu biết của bản thân, hãy nêu một số nét chính về vị trí địa lí, lãnh thổ của Trung Quốc.

Hãy nêu tên các quốc gia có đường biên giới với Trung Quốc.

CH: Vị trí địa lí của Trung Quốc có thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế – xã hội?

Hoạt động 2: Tìm hiểu về điều kiện tự nhiên

Hình thức: Nhóm

 - Gv hướng dẫn HS xác định kinh tuyến

 105 ⁰Đ và yêu cầu HS lấy bút chì kẻ kinh tuyến 105⁰Đ vào lược đồ H10.1 SGK.

- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ và giao nhiệm vụ cho HS  so sánh đặc điểm tự nhiên hai miền Đông và Tây theo nội dung phiếu học tập sau:

- Hãy so sánh đặc điểm tự nhiên hai miền Đông, Tây và rút ra những thuận lợi và khó khăn của các đặc điểm đó tới sự phát triển kinh tế- xã hội Trung Quốc.

- HS thảo luận và trình bày nội dung

- GV nhận xét và đánh giá đưa thông tin phản hồi.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về dân cư và xã hội

Hình thức: Cả lớp

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc các thông tin trong SGK, quan sát biểu đồ dân số Trung Quốc giai đoạn (1949-2005), lược đồ phân bố dân cư và các hình ảnh dân cư, dân tộc của Trung Quốc. Hãy nêu những đặc điểm chính của dân cư  Trung Quốc. Đặc điểm đó có những thuận lợi và khó khăn gì đến phát triển KT-XH? Biện pháp khắc phục?

- GV cho HS xem các hình ảnh các công trình kiến trúc cổ của Trung Quốc, kể một mẩu truyện về văn minh chữ viết củaTrung  Quốc .

CH: Dựa vào các thông tin trong SGK kết hợp với vốn hiểu biết của bản thân, hãy chứng minh Trung Quốc có nền văn minh lâu đời và nền giáo dục phát triển.

HS trả lời GV bổ sung, tổng kết.

I. Vị trí địa lí:

- Lãnh thổ rộng lớn: 9.57 triệu km²

(thứ 4 thế giới)

-Vị trí địa lí:

+ Nằm ở khu vực Trung và Đông á kéo dài từ khoảng 20⁰- 53⁰B và 73⁰-135⁰Đ, giáp 14 quốc gia.

+ Gần Nhật Bản, các quốc gia và khu vực có nền kinh tế đang diễn ra năng động như Hàn Quốc, Đông Nam á

+ Phía đông giáp biển  mở rộng ra Thái Bình Dương.

+ Đường biên giới chủ yếu núi cao.

=> Thuận lợi: Cảnh quan đa dạng, có điều kiện mở rộng giao lưu kinh tế với châu á và thế giới.

=> Khó khăn: Quản lí đất nước, thiên tai…

II. Điều kiện tự nhiên:

( Thông tin phản hồi phiếu học tập)

III. Dân cư và xã hội:

1. Dân cư:

- Dân số đông nhất thế giới

- Tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên giảm.

- Có trên 50 dân tộc, đông nhất là người Hán.

- Tỉ lệ dân thành thị thấp, nhưng ngày càng tăng.

* Phân bố:

- Không đồng đều, tập trung chủ yếu ở phía Đông

* Thuận lợi:

Nguồn lao động dồi đào, thị trường rộng lớn, bản sắc văn hoá dân tộc truyền thống, đa dạng => tạo tiềm năng to lớn để phát triển kinh tế xã hội.

*Khó khăn:

Dân số đông là gánh nặng cho sự phát triển kinh tế, việc làm, môi trường ô nhiễm

* Biện pháp:

Vận động nhân dân thực  hiện chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình, xuất khẩu lao động, đa dạng hoá các hoạt động kinh tế, phát triển các ngành thủ công truyền thống kết hợp với công nghiệp hoá đất nước.

2. Xã hội:

- Giáo dục được ưu tiên phát triển, 90% dân số từ 15 tuổi trở lên biết chữ (2005)

=> Đội ngũ lao động có chất lượng cao

- Một quốc gia có nền văn minh lâu đời

+ Có nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng.

+ Có nhiều phát minh quan trọng: Chữ viết, giấy, la bàn…..

=> Thuận lợi phát triển du lịch, dịch vụ

Điều kiện tự nhiên

Miền Đông Tây

Miền Đông

Địa hình, đất đai

Chủ yếu núi, cao nguyên cao xen lẫn bồn địa rộng lớn, nhiều đồng cỏ tự nhiên, nhiều hoang mạc: Côn Luân, Thiên Sơn, Hi-ma-lay-a, Cao nguyên Gô-bi, Tây Tạng, lòng chảo Tân cương.

Địa hình thấp, có nhiều đồng bằng, bồn địa rộng, đất đai màu mỡ: Đông bắc, Hoa Bắc, Hoa Trung, Hoa Nam…

Khí hậu

Ôn đới lục địa khô hạn khắc nghiệt

Gió mùa cận nhiệt, ôn đới thay đổi từ N lên B => Cơ cấu nông nghiệp đa dạng.

Sông ngòi

Chủ yếu là thượng lưu của các con sông lớn chảy về phía đông, có trữ năng thuỷ điện lớn.

Nhiều sông, là trung và hạ lưu của các sông lớn: Trường Giang, Hoàng Hà… có giá trị về nhiều mặt, nhưng hay gây lũ lụt

Khoáng sản

Phong phú với nhiều loại như: dầu khí, kim loại màu

Phong phú với nhiều chủng loại như dầu mỏ, than, sắt, kẽm, mangan…