Bài 11. Khu vực Đông Nam Á - Tự nhiên, dân cư và xã hội (Tiết 1)

BÀI 11. KHU VỰC ĐÔNG NAM Á

TỰ NHIÊN, DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI (TIẾT 1)

I. Tự nhiên

1. Vị trí địa lí và lãnh thổ

- Nằm ở đông nam châu Á, tiếp giáp Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, cầu nối giữa lục địa Á - Âu với lục địa Úc.
- ĐNÁ bao gồm hệ thống bán đảo, đảo, quần đảo xen giữa biển rất phức tạp.
- ĐNÁ có vị trí quan trọng, nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa lớn, nơi các cường quốc cạnh tranh ảnh hưởng.
- Diện tích: 4,5 triệu km².
Gồm 11 quốc gia: Việt Nam, Lào, Campuchia, Singapo, Thái Lan, Mianma, Malaysia, Indonexia, Philippin, Brunay, Đông Timo.

2. Điều kiện tự nhiên

a. Đông Nam Á lục địa
- Địa hình
       + Gồm các dãy núi chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam hoặc Bắc – Nam.
       + Ven biển có các đồng bằng châu thổ màu mỡ.
- Khí hậu, sinh vật
       + Nhiệt đới, gió mùa.
       + Đa dạng: Rừng nhiệt đới ẩm, rừng xavan, xavan cây bụi.
- Sông ngòi, biển
       + Dày đặc sông lớn.
       + Đường bờ biển dài.
- Đất đai, khoáng sản
       + Đất màu mỡ: feralit, phù sa…
       + Đa dạng: than, sắt, dầu khí…
b. Đông Nam Á biển đảo 
- Địa hình
       + ít đồng bằng nhưng màu mỡ, nhiều đồi núi, núi lửa.
       + nhiều đảo và quần đảo..
- Khí hậu, sinh vật
       + Nhiệt đới gió mùa, xích đạo.
       + Rừng xích đạo ẩm thấp.
- Sông ngòi
       + Sông ngắn và dốc, ít.
       + Vùng biển rộng lớn: Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương.
- Đất đai, khoáng sản
       + Đất đai màu mỡ: phù sa, Feralit…
       + Khoáng sản phong phú: than, thiếc, đồng, dầu mỏ…

3. Đánh giá điều kiện tự nhiên của Đông Nam Á

a. Thuận lợi
- Phát triển nông nghiệp nhiệt đới.
- Phát triển kinh tế biển (trừ Lào).
- Nhiều khoáng sản → Phát triển công nghiệp.
- Nhiều rừng → Phát triển lâm nghiệp.
- Phát triển du lịch.
b. Khó khăn
- Thiên tai: Động đất, núi lửa, bão, lũ lụt…
- Suy giảm rừng, xói mòn đất…
c. Biện pháp
- Khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên.
- Phòng chống, khắc phục thiên tai.

II. Dân cư và xã hội

1. Dân cư

- Dân số đông, mật độ cao.
- Tỉ suất gia tăng tự nhiên còn cao nhưng đang suy giảm.
- Dân số trẻ.
- Nguồn lao động tuy dồi dào nhưng trình độ còn hạn chế => ảnh hưởng tới vấn đề việc làm và nâng cao chất lượng 
cuộc sống.
- Phân bố dân cư không đều: tập trung ở đồng bằng, ven biển, vùng đất đỏ.

2. Xã hội

- Các quốc gia có nhiều dân tộc.
- Một số dân tộc phân bố rộng → ảnh hưởng quản lí, xã hội, chính trị.
- Là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa và tôn giáo lớn.
- Phong tục, tập quán, sinh hoạt văn hóa có nhiều nét tương đồng.