Hướng dẫn soạn bài So sánh

- phép so sánh:”Non xanh nước biếc như tranh họa đồ’’

- phép so sánh:”Non xanh nước biếc như tranh họa đồ ’’độc đáo ở chỗ gợi tả được vẻ đẹp hòa quyện,gắn bó giữa non và nước tạo nên một cảnh đẹp êm dịu ,tươi xanh,hài hòa.Thiên nhiên như một bức tranh xinh đẹp trữ tình.

Kiểu so sánh: Ko ngang bằng" non xanh nước biếc như tranh họa đồ"

Tác dụng: Chứng tỏ cảnh xứ nghệ rất đẹp như tranh họa đồ

so sanh ngang bằng là so sanh các sự vật ,sự việc này với sự vật sự việc kia có nét gần giống nhau. Ví dụ :

Những ngôi sao thức ngoài kia

chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

trong câu thơ này ta so sánh những ngôi sao thức so sánh với mẹ thức vì chúng con. ta thấy những ngôi sao trên bầu trời thức để soi sáng.còn mẹ thì thức suốt ngày suốt đêm để cho con ngủ. hai hình ảnh này có nét giống nhau tuong đồng với nhau qua từ ngữ"thức".

so sánh không ngang bằng là so sánh sự vật sự việc này với sự vật sự vật sự việc khác một cahs chênh lệch nhau.Vd : các từ chỉ so sanh không ngang bằng : hơn , kém , không bằng, chẳng bằng, chưa bằng, gần bằng

so sanh ngang bằng là so sanh các sự vật ,sự việc này với sự vật sự việc kia có nét gần giống nhau. Ví dụ :

Những ngôi sao thức ngoài kia

chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

trong câu thơ này ta so sánh những ngôi sao thức so sánh với mẹ thức vì chúng con. ta thấy những ngôi sao trên bầu trời thức để soi sáng.còn mẹ thì thức suốt ngày suốt đêm để cho con ngủ. hai hình ảnh này có nét giống nhau tuong đồng với nhau qua từ ngữ"thức".

so sánh không ngang bằng là so sánh sự vật sự việc này với sự vật sự vật sự việc khác một cahs chênh lệch nhau.Vd : các từ chỉ so sanh không ngang bằng : hơn , kém , không bằng, chẳng bằng, chưa bằng, gần bằng.

Các từ ngữ chỉ so sánh ngang bằng : Như, tựa, giống, ...

Các từ ngữ chỉ so sánh hơn kém : Hơn, kém, không bằng, ...

Soạn bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả I. Kiến thức cơ bản

Câu 1 (trang 27 sgk Ngữ văn 6 tập 2): đọc đoạn trích

Câu 2 (trang 27 sgk Ngữ văn 6 tập 2):

a, Đoạn 1: Dế Choắt gầy gò, ốm yếu, đáng thương

Đoạn 2: Cảnh tượng thiên nhiên thơ mộng, hùng vĩ của vùng sông nước Cà Mau

Đoạn 3: Vẻ đẹp và sức sống trỗi dậy của cây gạo

b, Những từ ngữ, hình ảnh nổi bật:

- Đoạn 1: gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn, ngơ ngơ...

- Đoạn 2: bủa giăng chi chít, mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rì rào bất tận, mênh mông, ầm ầm

- Đoạn 3: chim ríu rít, tháp đèn khổng lồ, ngàn ngọn lửa, ngàn ánh nến trong xanh...

=> Người viết cần năng lực quan sát tỉ mỉ, tưởng tượng phong phú, so sánh, nhận xét chính xác, đa dạng...

c, Câu văn có sự liên tưởng, so sánh độc đáo

- “Cái chàng Dế Choắt... như một gã nghiện thuốc phiện”; “Đã thanh niên... như người cởi trần mặc áo gi-lê”

- “...kênh rạch chằng chịt như mạng nhện”; “ cá nước bơi...như người bơi ếch”; “rừng đước...cao ngất như hai dãy trường thành”

- “cây gạo sừng sững như tháp đèn khổng lồ...”, hàng ngàn... ngọn lửa hồng tươi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh”

=> Các hình ảnh tưởng tượng và so sánh đều đặc sắc vì nó thể hiện được chân thực, tinh tế đối tượng được miêu tả. Gợi liên tưởng thú vị, độc đáo.

Tác giả phải quan sát tỉ mỉ, kĩ lưỡng, tưởng tượng phong phú mới có thể viết được như thế.

Câu 3 (trang 28 sgk Ngữ văn 6 tập 2):

Đoạn văn của Đoàn Giỏi bị lược đi một số từ như:

+ ầm ầm, như thác, nhô lên hụp xuống như người bơi ếch.

- Những chữ bị lược đi là những động từ mạnh, hình ảnh ấn tượng, thú vị, nếu loại bỏ đi những chữ đó đoạn văn sẽ mất đi sự sinh động, độc đáo.

LUYỆN TẬP

Bài 1 (trang 28 sgk ngữ văn 6 tập 2):

a, Thứ tự, vị trí của các từ, ngữ:

- Mặt hồ sáng long lanh

- Cầu Thê Húc màu son

- Đền Ngọc Sơn

- Gốc đa già, rễ lá xum xuê

- Tháp Rùa xây trên gò đất giữa hồ

b, Tác giả quan sát từ xa và trên cao để bao quát Hồ Gươm, sau đó tập trung miêu tả những hình ảnh nổi bật như mái đền, gốc đa.

- Hình ảnh và màu sắc mang nét cổ kính, trầm tư.

Bài 2 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2):

Hình ảnh miêu tả chú Dế Mèn thân hình đẹp, cường tráng:

+ Rung rinh màu nâu bóng mỡ

+ Đầu to nổi tảng rất bướng

+ Răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp

+ Sợi râu dài, uốn cong hết sức hùng dũng

- Tính tình, điệu bộ của Mèn:

+ Trịnh trọng, khoan thai.

+ Hùng dũng

+ Rất bướng

Bài 3 (trang 29 skg ngữ văn 6 tập 2):

Đặc điểm về phòng học của em:

- Không gian phòng học rộng rãi, thoáng mát

+ Màu sơn tường là tím ánh hồng

+ Có 2 cửa sổ kính, rèm treo cửa màu kem tươi

+ Giá đựng sách treo tường ngăn nắp

+ Góc học tập gần ngay cửa sổ

+ Bên cạnh bàn học là chiếc giường tầng

Điểm nổi bật nhất trong căn phòng:

+ Có nhiều cuốn sách thú vị

+ Trên tường có trang trí

+ Trên bậu cửa sổ và giá đựng sách đều có cây xanh

Bài 4 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2):

Nếu tả lại và liên tưởng cảnh buổi sáng trên quê hương:

- Mặt trời đỏ rực như quả cầu lửa

- Bầu trời như tấm thảm lụa xanh trong khổng lồ

- Những hàng cây như thắp nến hai hàng

- Núi đồi nhấp nhô như những chiếc gai khổng lồ

- Những ngôi nhà như những chiếc tổ chim cu

Bài 5 (trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 2):

Nếu bạn là người yêu thiên nhiên và thích khám phá thì rừng Cúc Phương chính là điểm đến lý tưởng. Với vẻ đẹp và sự phong phú của hệ sinh thái rừng nguyên sinh miền nhiệt đới còn nguyên vẹn sẽ mang lại nhiều điều thú vị cho người thăm quan. Nhìn từ xa cả khu rừng xanh kín một màu như tấm thảm mềm mại khổng lồ lơ lửng dưới bầu trời xanh thẳm. Bước chân vào rừng cảm giác bầu không khí sạch và mát mẻ khiến ta cứ muốn bước vào sâu nữa để thỏa chí tò của mình. Càng tiến vào trung tâm rừng, nhiều cây cổ thụ cao lớn thân to bằng mấy người ôm trở thành những cột trụ vững chãi cho “chị em” nhà dây leo trang trí bên ngoài. Cây gỗ nơi đây hầu như đều có tuổi thọ hàng chục năm nên tán rộng vừa đủcho một vài tia nắng ham chơi rớt xuống nền đất loang lổ. Thỉnh thoảng một vài chú sóc nhỏ bạo dạn chuyền cành, mấy chú cáo cũng đưa mắt dụt dè tìm nơi trốn... Rừng cứ thế tự nhiên, gần gũi và đáng nhớ biết nhường nào!

BPSS:

''Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm''

''Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi''

=>Biện pháp so sánh hơn kém nhằm thể hiện nỗi vất vả, khổ cực của người mẹ già đang ngày đêm mong con trở về. Hình ảnh người mẹ hiện lên với bao nỗi lo toan, cơ cực trong cuộc,vì con, vì lo lắng cho con nơi chiến trường.

trong đoạn thơ đều dùng phép so sánh.

đoạn thơ này nói lên nỗi vất vả khó nhọc và nỗi nhớ con của những người mẹ hậu phương . Những khó nhọc của những chiến sĩ chiến đấu ngoài chiến trường không bằng nỗi nhớ , sự vất vả của những ng mẹ hậu phương hết lòng chăm sóc cho gia đình

Biện pháp so sánh không ngang bằng:chưa bằng. Tác dụng:Nhằm làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.Nhấn mạnh nỗi vất vã,khó nhọc và tình yêu thương sâu sắc của người mẹ cách mạng đối với con,cái.Tác giả cũng là người cũng yêu quý mẹ.

Soạn bài: So sánh I. So sánh là gì? Câu 1(trang 24 sgk Ngữ văn 8 tập 2): Những tập hợp từ ngữ chứa hình ảnh so sánh: a, Trẻ em như búp trên cành b, Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành dài vô tận. Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Những sự vật được mang so sánh: trẻ em - búp trên cành; rừng đước - cao ngất như hai dãy trường thành. - Giữa các sự vật trong 2 vế có nét tương đồng nên có thể so sánh như vậy - So sánh sự vật, sự việc với nhau để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm co sự diễn đạt Câu 3 (trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Sự so sánh ở dưới đây không phải so sánh tu từ mà là so sánh lý luận, thiên về chức năng nhận thức hơn biểu cảm. II. Cấu tạo các phép so sánh Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Vế A (sự vật được so sánh) Phương tiện so sánh Từ so sánh Vế B (sự vật dùng để so sánh) Trẻ em như Búp trên cành Rừng đước Dựng lên cao ngất Như Hai dãy trường thành dài vô tận Con mèo vằn To hơn Con hổ Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2) - Cặp từ hô ứng: “bao nhiêu... bấy nhiêu...” - Từ “là” - Từ “tựa như” Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2) Cấu tạo của phép so sánh: + Sử dụng dấu hai chấm thay cho từ so sánh + Sử dụng cấu trúc đảo ngữ.

Soạn bài: So sánh I. So sánh là gì?

Câu 1(trang 24 sgk Ngữ văn 8 tập 2):

Những tập hợp từ ngữ chứa hình ảnh so sánh:

a, Trẻ em như búp trên cành

b, Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành dài vô tận.

Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Những sự vật được mang so sánh: trẻ em - búp trên cành; rừng đước - cao ngất như hai dãy trường thành.

- Giữa các sự vật trong 2 vế có nét tương đồng nên có thể so sánh như vậy

- So sánh sự vật, sự việc với nhau để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm co sự diễn đạt

Câu 3 (trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Sự so sánh ở dưới đây không phải so sánh tu từ mà là so sánh lý luận, thiên về chức năng nhận thức hơn biểu cảm.

II. Cấu tạo các phép so sánh

Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Vế A (sự vật được so sánh)	Phương tiện so sánh	Từ so sánh	Vế B (sự vật dùng để so sánh)
Trẻ em		như	Búp trên cành
Rừng đước	Dựng lên cao ngất	Như	Hai dãy trường thành dài vô tận
Con mèo vằn		To hơn	Con hổ

Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

- Cặp từ hô ứng: “bao nhiêu... bấy nhiêu...”

- Từ “là”

- Từ “tựa như”

Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Cấu tạo của phép so sánh:

+ Sử dụng dấu hai chấm thay cho từ so sánh

+ Sử dụng cấu trúc đảo ngữ.

LUYỆN TẬP

Bài 1 (trang 25 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

a, So sánh đồng loại

- So sánh người với người:

+ Cô giáo em hiền như cô Tấm

+ Ông em râu bạc phơ như ông Bụt.

- So sánh vật với vật

+ “Mặt trời xuống biển như hòn lửa”

+ “Từ xa nhìn lại cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ”

b, So sánh khác loại

- So sánh vật với người

Cá nước bơi hàng đoàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.

Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người

- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:

+ Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

+ Đừng xanh như lá bạc như vôi

Bài 2 (trang 26 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Khỏe như voi/ Khỏe như trâu

Đen như cột nhà cháy/ Đen như than

Trắng như trứng gà bóc/ Trắng như giấy

Cao như núi/ Cao như cây sậy

Bài 3 (trang 26 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

a, Phép so sánh trong bài học đường đời đầu tiên

+ Những ngọn cây gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.

+ Hai cái răng đen nhánh...như hai lưỡi liềm máy làm việc.

+ Cái anh chàng Dế Choắt.... gã nghiện thuốc phiện.

+ Đã thanh niên rồi mà... như người cởi trần mặc áo gi-lê.

+ Chú mày hôi như cú mèo...

+ Mỏ Cốc như cái dùi sắt...

+ Như đã hả cơn tức...

b, Sông nước Cà Mau

+ Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau... như mạng nhện.

+ ...gọi là kênh Bọ Mắt....như những đám mây nhỏ.

+ trông hai bên bờ... cao ngất như hai dãy trường thành dài vô tận.

+ ... những đống gỗ cao như núi chất dựa bờ...

+...những ngôi nhà bè ánh đèn măng sông... như những khu phố nổi....

+ ... Đã điểm tô cho Năm Căn một màu sắc độc đáo, hơn tất cả các xóm chợ...

Bài 4 (trang 27 sgk Ngữ văn 6 tập 2)

Chép chính tả

Câu 1: Đọc các câu thơ, văn trong mục I SGK- tr, 24 và trả lời câu hỏi:

1. Tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu ấy.

2. Trong mỗi phép so sánh trên, những sự vật, sự việc nào được so sánh với nhau? Vì sao có thể so sánh như vậy? So sánh các sự vật, sự việc với nhau như vậy để làm gì?

3. Sự so sánh trong những câu trên có gì khác với sự so sánh trong câu sau Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.

Trả lời:

1. Những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh:

- Câu a: Trẻ em như búp trên cành

- Câu b: Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

2. Câu a: Trẻ em được so sánh với búp trên cành

Câu b: Rừng đước được so sánh với hai dãy trường thành vô tận.

- Các sự vật đó so sánh được với nhau là vì giữa chúng có điểm giống nhau nhất định.

- So sánh như vậy để làm nổi bật được cảm nhận của người viết, người nói vẻ những sự vật được nói đến; làm cho câu văn, câu thơ có tính hình ảnh và gợi cảm.

3. Sự so sánh trong câu Con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến khác với sự so sánh trong các câu trên ờ chỗ nó chỉ ra sự tương phản giữa hình thức và tính chất của sự vật.

Câu 2: Điền những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu đã dẫn ở phần I SGK vào mô hình phép so sánh. Nêu thêm các từ so sánh mà em biết.

Trả lời:

Vế A (sự vật được so sánh)	Phương diện so sánh	Từ so sánh	Vế B (Sự vật dùng để so sánh)
Trẻ em Rừng đước	dựng lên cao ngất	như	búp trên cành hai dãy trường thành vô tận

Một số từ so sánh: là, như, như là, giống như, tựa như, tựa như là, bao nhiêu... bấy nhiêu.

Câu 3: Cấu tạo của phép so sánh dưới đây có gì đặc biệt?

a) Trường Sơn: chí lớn ông cha Cửu Long lòng mẹ bao la sóng trào

(Lê Anh Xuân)

b) Như tre mọc thẳng con người không chịu bất khuất.

(Thép Mới)

Trả lời:

Các phép so sánh có điểm đặc biệt sau:

a) Vắng mặt từ ngữ chỉ phương diện so sánh, từ so sánh.

Từ so sánh và vế so sánh được đảo lên trước vế A.

Tranh Đông Hồ, hay tên đầy đủ là tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, là một dòng tranh dân gian Việt Nam với xuất xứ từ làng Đông Hồ (xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh). Trước kia tranh được bán ra chủ yếu phục vụ cho dịp Tết Nguyên Đán, người dân nông thôn mua tranh về dán trên tường, hết năm lại lột bỏ, dùng tranh mới.

VD: Đám cưới chuột, Lợn ỷ có xoáy Âm dương, Đàn gà, Mục đồng học bài, Nghỉ ngơi. Tick nha

so sánh ngang bằng:

mẹ Là ngọn gió của con suốt đời

- lúc ở nhà mẹ cũng Là cô giáo

khi đến trường cô giáo Như mẹ hiền

- Thầy thuốc Như mẹ hiền

- thân em như hạt mưa sa

- thân em như trái bần trôi

so sánh không ngang bằng

- con mèo vằn vào tranh to hơn cả con hổ

- những ngôi sao thức ngoài kia

chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

- con đi đánh giặc mười năm

chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

- So sánh ngang bằng.

Những ngôi sao thức ngoài kia

Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

Ví dụ về so sánh ngang bằng:

Ngôi nhà như trẻ nhỏ

Lớn lên với trời xanh

Ví dụ về so sánh không ngang bằng:

Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét mặt lại vô cùng dễ mến.

Con đi đánh giặc mười năm

Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.

Trước sân trường em, có bác cây bàng vô cùng to lớn. Dưới gốc bàng sần sùi rễ như những cái u rất to. Mấy cành cây thì xòe rất rộng. Mùa đông,em lá bàng khoác lên mình chiếc áo màu đỏ.Mùa hè lại thay áo xanh.

Trước sân trường em có bác bàng già đã ở đây hơn 4 năm rồi. Thân bác to lớn vô cùng. Dưới gốc cây bàng sần sùi nổi lên như những cái u to . Những cành bàng xòe ra rất rộng. Mùa đông chị lá mang trên mình chiếc áo màu đỏ giống như màu đất nung. Mùa hè chị lại mang chiếc áo màu xanh để cho học sinh chúng em chơi đùa và nghỉ mát.

Bác cây bàng ở trước sân trường em đã quá tuổi trung niên rồi. Em biết bác đã được tầm 5 năm rồi. Tuy không còn trẻ nhưng sức khỏe của bác không bao giờ thay đổi. Bác có thân hình to lớn. Bác có các tán lá xòe ra rất rộng. Mùa đông, bác khoác lên mình một chiếc áo khoác màu đỏ, quấn thêm chiếc khăn xám khô của các cành cây gầy nhô xương. Mùa hè, bác không cảm thấy lạnh và thời tiết thì rất oi bức nên bác đã quyết định mặc chiếc áo màu xanh do những chiếc lá tặng bác.

Bài 1

a, trong đoạn thơ nhớ con sông quê hương của tác giả Tế Hanh đã có một hình ảnh so sánh rất đẹp.: " tâm hồn tôi là một buổi trưa hè "

Tâm hồn tôi là thế giới tư tưởng , tình cảm , cảm xúc của con người , là hình ảnh trừu tượng được so sánh với " một buổi trưa hè" cụ thể , sống động. sự so sánh ấy không chỉ gợi lên cái rộn rã vui tươi của những buổi trưa hè trong kí ức tuổi thơ mà còn cho ta thấy tình yêu tha thiết của nhà thơ gắn với tuổi thơ, gắn bó với con sông quê hương

b, "bầm ơi " của Tố hữu là một bài thơ viết hay và xúc động về nỗi vất vả của những người mẹ hậu phương ở vùng trung du phía bắc , điều đó được thể hiện qua hai hình ảnh so sanh" con đi trăm ..... lòng bầm " và "con đi đánh .... sáu mươi". những nỗi gian khổ cực nhọc hi sinh của người lính " trăm núi ngàn khe " đi đánh giặc mười năm " đều chưa bằng những khó khăn nhọc nhằn mà những người mẹ hậu phương phải trải qua ;" chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm " , "chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi" . Sự so sánh cái cụ thể với cái trìu tượng " nỗi tái tê lòng bầm "đã làm nổi bật những vất vả của những người mẹ hậu phương.

còn nữa nhưng tớ bận rùi . lúc nào rảnh tớ viết nốt cho nhé!!!!!!!!!!!!!

http://vietjack.com/soan-van-6/so-sanh-tiep-theo.jsp

vào link này nha