Bài 18: Nam châm

- Chắc hẳn ai trong số chúng ta cũng đã từng nhìn thấy nam châm. Vì nam châm rất phổ biến trong đời sống và có nhiều hình dạng khác nhau.

- Muốn xác định vật đó có phải là nam châm hay không ta đưa lại gần vật bằng sắt. Nếu hút vật bằng sắt thì đó là nam châm.

a, Hai đầu nam châm hút vật liệu là sắt, thép và không hút vật liệu là gỗ, đồng, nhôm.

b, Các vật liệu đặt ở hai đầu của nam châm thì bị hút mạnh nhất.

Một đầu của kim nam châm chỉ về phía Bắc địa lí gọi là cực Bắc. Đầu kia hướng về phía Nam địa lí gọi là cực Nam.

Tính chất của nam châm rút ra từ các thí nghiệm trên:

- Nam châm là vật có từ tính (hút được các vật bằng sắt và một số hợp kim của sắt).

- Kim nam châm khi đặt cân bằng trên mũi nhọn luôn chỉ hướng Bắc – Nam.

Tính chất của nam châm rút ra từ các thí nghiệm trên:

- Nam châm là vật có từ tính (hút được các vật bằng sắt và một số hợp kim của sắt).

- Kim nam châm khi đặt cân bằng trên mũi nhọn luôn chỉ hướng Bắc – Nam.

Đặt nam châm trên miếng xốp rồi thả vào chậu nước, sao cho nam châm nổi trên mặt nước. Nam châm sẽ quay tự do, đến khi nằm cân bằng trên mặt nước thì: + Một đầu của nam châm hướng về phía Bắc ⇒ đó là cực Bắc của nam châm. + Đầu còn lại hướng về phía Nam ⇒ đó là cực Nam của nam châm.

Hiện tượng xảy ra:

+ Khi đưa một cực của thanh nam châm khác lại gần một đầu thanh nam châm được treo thì thấy chúng hút nhau.

+ Sau đó đưa cực kia của nam châm lại gần thanh nam châm được treo thì thấy chúng đẩy nhau.

Khi đưa hai thanh nam châm lại gần nhau, nếu hai cực cùng tên thì đẩy nhau, hai cực khác tên thì hút nhau.

- Đặt một kim nam châm tự do tại vị trí gần một nam châm thẳng (Hình 18.5). Ta thấy kim nam châm chỉ hướng Nam – Bắc.

- Đẩy kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định rồi buông tay. Khi kim đã đứng yên, kim vẫn chỉ hướng như lúc đầu.

Kim nam châm đặt gần nam châm sẽ chịu tác dụng của nam châm làm cho kim nam châm nằm theo một hướng xác định.