Nam Cao chưa thấy được khả năng và chưa vạch ra được con đường đấu tranh tự giải phóng bản thân. Các nhân vật của Nam Cao đều trong tình trạng sống mòn, chết mòn. Người thì chọn cái chết để bảo toàn lương tri như Lão Hạc, người thì tha hóa như Binh Tư để có miếng ăn. Còn Chí Phèo, sau khi tỉnh rượu, tỉnh ngộ và có khát vọng hoàn lương thì Chí nhận ra không thể trở về xã hội lương thiện và bằng phẳng được nữa. Vì vậy mà Chí tuy bộc lộ bản chất lương thiện nhưng chưa tìm được lối thoát trong xã hội quá ngột ngạt, tù túng ấy. Phải đến như Chị Dậu của Ngô Tất Tố hay Vợ nhặt của Kim Lân, hay Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài thì nhân vật người nông dân mới có được hướng đi cho mình, đó là đi theo Cách Mạng.
=> Như thế, Nam Cao chưa nhìn thấy và chỉ ra được khả năng đấu tranh tự giải phóng của hình tượng nhân vật người nông dân.