MB: Giới thiệu chung về tác phẩm ( tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, hoàn cảnh tiếp xúc)
TB:
- Cảm nghĩ khái quát về nghệ thuật:
+ Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt
+Ẩn dụ: tác giả mượn hình ảnh bánh trôi nước để nói về thân phận của những người con gái xưa dù tài hoa, xinh đẹp trong xã hội xưa mà số phận lênh đênh trôi nổi, số phận của họ lại bị phụ thuộc vào những kẻ khác.
+Điệp từ sử dụng từ “vừa” trong câu “thân em vừa trắng lại vừa tròn” nói lên những người phụ nữ xưa đều rất tài giỏi và xinh đẹp.
+Thành ngữ: “bảy nổi ba chìm” mục đích để nói về cuộc đời đầy lận đận, bấp bênh của những người phụ nữ của những kiếp hồng nhan bạc phận của phụ nữ xưa.
+Câu thơ thứ nhất nhân hóa cái bánh:
‘Thân em vừa trắng lại vừa tròn’
‘Thản em’là một cách nói khiêm nhường, dịu dàng, kín đáo, một nét đẹp của thiếu nữ.
+ Hai vế tiểu đối: ‘vừa trắng II vừa tròn’ có giá trị gợi tả, liên tưởng về vẻ đẹp trinh trắng, duyên dáng của thiếu nữ.
+Hai chữ ‘rắn nát’ ấm chí sô' phận của người phụ nữ được sung sướng hạnh phúc, hoặc bất hạnh đều do ‘tay kẻ nặn’, do cha mẹ hay chồng con định đoạt. Việc hôn nhân do cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy. Đạo tam tòng chính là ‘tay kẻ nặn’...
+Câu cuối, hình ảnh ẩn dụ ‘tấm lòng son’ nói về lòng son sắt thủy chung trong tình yêu của người phụ nữ. Đó là vẻ đẹp đôn hậu, vị tha của người mẹ, người chị quê ta.
-Cảm nghĩ khái quát về giá trị ND
+tả thực cái bánh trôi nước, một món ăn dân tộc được làm bằng bột nếp, sắc trắng trong, dáng bánh tròn. Nhân bánh bằng đường phên (tấm lòng son). Bánh được nấu chín trong nồi nước sôi ‘bảy nổi ba chìm với nước non’
+Qua lớp nghĩa thứ nhất, bánh trôi hiện lên với vẻ đẹp giản dị mà thanh tao.
Bánh trôi có sắc trắng dạng tròn xinh xắn-> cái bánh tròn trịa hay rắn nát đều phụ thuộc vào bàn tay khéo léo hay vụng về của người thợ.
Người xưa cho rằng đây là thứ bánh tinh khiết-> có thể dùng để cúng trời đất( Mùng 3 tháng 3 Âm lịch).
+Nghĩa thứ hai:
“Thân em vừa trắng lại vừa tròn”
- Chiếc bánh trôi vừa trắng, vừa tròn, thật đẹp, đáng yêu -> đằng sau những chi tiết rất thực ấy lại là điều Hồ Xuân Hương muốn nói: Người phụ nữ và thân phận của họ.
Câu thơ vang lên chan chứa niềm tự hào của người phụ nữ về nhan sắc trời cho “vừa trắng lại vừa tròn”.
Không chỉ ca ngợi nhan sắc mĩ miều, hấp dẫn bên ngoài-> lời thơ còn khẳng định tâm hồn đức hạnh bên trong, cái khiêm nhường duyên dáng của người phụ nữ.
+Cũng giống như chiếc bánh trôi bao lần chìm nổi, người phụ nữ xưa phải chịu số phận bảy nổi ba chìm trong xã hội trọng nam khinh nữ đầy bất hạnh.
Xã hội phong kiến bất công xưa kia đã chà đạp, tước đi quyền sống hạnh phúc của người phụ nữ.
=> Nhìn chiếc bánh trôi xinh xắn, ta dễ liên tưởng đến vẻ đẹp trong trắng của người con gái đang xuân.
=> Thật thương xót cho người phụ nữ xưa !
=> tự hào về vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam qua bao thế hệ.
-Bài thơ mang lại giá trị nhân bản đặc sắc.
KB: Khẳng định lại cảm xúc của tác giả, tác phẩm và của chính mình