Đọc: Bài ca về mặt trời

1. Giới thiệu

- Chủ điểm: Bài đọc "Bài ca về mặt trời" thuộc chủ điểm "Thiên nhiên kì thú".

- Tác giả: Nguyễn Trọng Tạo (1947 - 2019) sinh ra trong một gia đình nho học ở làng Trường Khê (nay là Diễn Hoa), huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Ông là người đa tài, Nguyễn Trọng Tạo vừa làm thơ, vừa sáng tác nhạc, vừa viết báo, vừa làm họa sĩ vẽ bìa sách. Trong đó, hai lĩnh vực là thi ca và âm nhạc, ở lĩnh vực nào ông cũng là người được xem là đứng ở top đầu. Cả cuộc đời ông có hơn 20 đầu sách về văn, thơ, tiểu luận phê bình văn học, nhạc và hàng ngàn bìa sách.

- Tóm tắt nội dung: Nhân vật tôi thức dậy rất sớm, khi sương mù như tấm khăn voan mỏng màu sữa bay la đà trên những khóm cây quanh vườn, trùm lắp một khoảng sân. Khi đó, trên những ngọn cau cao, chim sẻ thi nhau cất tiếng hót như dàn đồng ca trầm bổng. Tôi tò mò chim sẻ đã nhìn thấy cái gì. Tôi ngước nhìn về phương đông, sau vòm cây xanh thẫm bỗng nhô lên nửa vành mũ màu đỏ. Vầng mặt trời giống một chiếc mâm đồng đỏ bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng. Chim sẻ càng cất cao giọng, chiếc mâm đồng đỏ càng nhích dần lên. Và trái tim tôi bỗng vang lên một bài ca hoà với bài ca của những con chim sẻ trên trời cao – bài ca về mặt trời.

2. Luyện đọc

Bài ca về mặt trời

   Không hiểu sao, tôi thức dậy rất sớm. Sương mù như tấm khăn voan mỏng màu sữa bay la đà trên những khóm cây quanh vườn, trùm lấp một khoảng sân. Tôi chợt nhận ra, trên những ngọn cau cao, chim sẻ thi nhau cất tiếng hót. Tôi lắng tai nghe. Dàn đồng ca chim sẻ khi bổng khi trầm, khi nhanh khi chậm, xôn xao vòm không gian. Chúng đang hát về cái gì vậy? Tôi không thể biết được. Nhưng rõ ràng là chúng đã trông thấy một cái gì đó mà tôi không thể cùng trông thấy được.

   Tôi ngước nhìn về phương đông, sau vòm cây xanh thẫm bỗng nhô lên nửa vành mũ màu đỏ. Chiếc mũ đỏ to lớn nhô dần lên trên nền trời buổi sớm. Cuối cùng chiếc mũ đỏ bay lên khỏi vòm cây. Đấy là vầng mặt trời. Vầng mặt trời giống một chiếc mâm đồng đỏ bay từ từ chiếm lĩnh nền trời xa, rộng. Chim sẻ càng cất cao giọng, chiếc mâm đồng đỏ càng nhích dần lên.

   Vầng mặt trời đã lên từ bao giờ? Chắc là nó đã nhô lên khỏi mặt biển trước khi nhô lên khỏi vòm cây. Trái tim tôi bỗng vang lên một bài ca hoà với bài ca của những con chim sẻ trên trời cao. Bài ca về mặt trời.

Mâm đồng đỏ. Mâm đồng đỏ

Suốt đêm tắm biển

Làm nước biển sôi

Ngày trở về trời

Mâm đồng không nguội

Mâm đồng đỏ chói.

Mặt trời. Mặt trời...

 a. Giọng đọc

- Đọc được cả bài "Bài ca về mặt trời" với giọng đọc diễn cảm, linh hoạt, thể hiện tình yêu thiên nhiên.

- Hiểu từ ngữ mới trong bài; đọc đúng các từ dễ phát âm sai; nhấn giọng ở những câu văn thể hiện cảm xúc của nhân vật.

b. Chia đoạn

Văn bản "Bài ca về mặt trời" gồm 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “không thể cùng trông thấy được”: Khung cảnh trước khi mặt trời nhô lên.

- Phần 2: Tiếp theo đến “nhích dần lên”: Miêu tả cảnh mặt trời mọc. 

- Phần 3: Còn lại: Tình cảm của nhân vật tôi dành cho mặt trời, dành cho thiên nhiên.

3. Nội dung, ý nghĩa

Nội dung chính của bài thơ là mô tả về sự bình minh và sự xuất hiện của mặt trời. Tác giả đưa ra hình ảnh tinh tế về những cảm xúc và cảm nhận của nhân vật khi chứng kiến màn bình minh đẹp đẽ. Từ việc quan sát sự biến đổi của ánh sáng, màu sắc và âm thanh trong tự nhiên, nhân vật cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế và sức sống mới mẻ của mặt trời. Sự hòa quyện giữa những hình ảnh về thiên nhiên và những cảm xúc sâu lắng của nhân vật tạo nên một không gian thiên nhiên tĩnh lặng và tràn đầy tinh thần lạc quan.