Chủ đề 2. Luyện tập tổng hợp Hóa vô cơ phần 2

1)   Kim loại

a)   P.ứ với axit:

*   Axit HCl, H₂SO₄  loãng: M + nH⁺ \(\rightarrow\) Mn⁺ + n/2H₂­ (2H⁺ + 2e \(\rightarrow\) H₂)

\(\Rightarrow\) nH+ = 2nH₂

*   Axit HNO₃, H₂SO₄ đ,nóng:

3Cu + 8H⁺ + 2NO₃^- \(\rightarrow\)3Cu²⁺ + 2NO + 4H₂O

2Fe + 4H₂SO_4đ,n \(\rightarrow\)Fe₂(SO₄)₃  + SO₂­ + 4H₂O

b)   P.ứ với dung dịch kiềm: OH^-

Chỉ áp dụng đối với một số kim loại lưỡng tính: Al, Zn

Al + OH^- + 3H₂O \(\rightarrow\) Al(OH)₄^- + 3/2H₂ \(\rightarrow\)n_H2 = 3/2.n_Al = 3/2.n_OH-.

Zn + 2OH^- + 2H₂O \(\rightarrow\) Zn(OH)₄^2- + H₂  \(\rightarrow\) n_H2  = n_Zn  = ½.n_OH-.

(Zn + 2OH^- \(\rightarrow\)ZnO₂^2- + H₂)

Chú ý muối của hai kim loại Al và Zn:

Al³⁺ + 3OH^- \(\rightarrow\) Al(OH)_3^¯ (trắng dạng keo); Al(OH)₃ + OH^- \(\rightarrow\)Al(OH)₄^-; Zn²⁺ + 2OH^- \(\rightarrow\)Zn(OH)₂¯ (kết tủa trắng);

Zn(OH)₂ + 2OH^- \(\rightarrow\) Zn(OH)₄^2-

(Thường ra bài tập vào phần này, và chú ý chỉ một phần kết tủa tan)

2)   Phi kim (O₂, Cl₂, S)

M + O₂ \(\rightarrow\) M_xO_y;

xM + yCl₂  \(\rightarrow\) M_xCl_2y;

M + S \(\rightarrow\) MS_^¯ (kết tủa đen).

3)   P.ứ với muối của kim loại đứng sau kim loại M

*   KL có tính khử trung bình và yếu (M đứng sau Na): 2M + nCu²⁺ \(\rightarrow\) 2Mn⁺ + nCu

*   KL kiềm và kiềm thổ (Li, Na, K, Ca, Ba, Be):

M + nH₂O \(\rightarrow\) M(OH)_n + n/2.H₂; M(OH)_n + muối\(\rightarrow\) hiđroxit¯

Vd: Na + dd CuSO₄ \(\rightarrow\) Cu(OH)₂¯ (màu xanh lam).

4)   Oxit kim loại: M_xO_y

Nếu kim loại đứng sau Al, bị khử bởi C, CO, H₂, hoặc Al

Vd: Phản ứng nhiệt nhôm: 2Al + Fe₂O₃ \(\rightarrow\) Al₂O₃ + 2Fe

CuO + CO \(\rightarrow\) Cu + CO₂;

5)   Phi kim (O₂, Cl₂, S, N, C):

M + O₂  \(\rightarrow\) M_xO_y

a)   Clo: HCl, MCl_n, KClO₃, HClO₄, Cl₂O₇

*   Tác dụng với dung dịch kiềm: OH^-: Cl₂ + 2NaOH \(\rightarrow\) NaCl + NaClO + H₂O

*   Tác dụng với H₂O: Cl₂  + H₂O \(\rightarrow\) HCl + HClO

*   P.ứ với kim loại: xM + yCl₂  \(\rightarrow\) M_xCl_2y;

*   Tạo kết tủa: Ag⁺ + Cl^- \(\rightarrow\) AgCl¯

*   Đ/C: Đpnc: NaCl \(\rightarrow\) Na + 1/2Cl₂;

HCl + KMnO₄, MnO₂, K₂Cr₂O₇  \(\rightarrow\) Cl₂.

b)   S: H₂S, CuS, FeS, FeS₂, S, SO₂, SO₃, H₂SO₄, SO₄^2-;

*   P.ứ với kim loại: M + S \(\rightarrow\) kết tủa đen: Cu + S \(\rightarrow\) CuS

*   Cháy trong O₂: S + O₂ \(\rightarrow\) SO₂ \(\rightarrow\) SO₃ \(\rightarrow\) SO₄^2-;

*   SO₂  + dd kiềm OH^- \(\rightarrow\)SO₃^2- + H₂O;

SO₂  + SO₃^2- + H₂O \(\rightarrow\)2HSO₃^-;

*   SO₄^2- + Ba²⁺, Ca²⁺ \(\rightarrow\)BaSO₄, CaSO₄;

c)   N: NH₃, NH₄⁺, N₂, N₂O, NO₂, NO₃^-

* N₂  + 3H₂  \(\rightarrow\) 2NH₃

*   HNO₃  + M \(\rightarrow\) Mn+(số oxh cao nhất) + N₂, NO, NO₂, N₂O, N₂O₅, NH₃, NH₄NO₃

*   M(NO₃)_n \(\rightarrow\) M(NO₂)_n + O₂ (nếu M > Mg);

\(\Rightarrow\) M_xO_y + NO₂  + O₂ (nếu M > Ag);

\(\Rightarrow\) M + NO₂ + O₂ (nếu M còn lại).

d)   C: CH₄, CH₃, CH₂, CH, C, CO, CO₂

*   C + HNO_3đ \(\rightarrow\) CO₂ + NO₂ + H₂O;

C + H₂SO_4đ \(\rightarrow\) CO₂ + SO₂ +  H₂O

*   C + O₂  \(\rightarrow\)CO, CO2