Bài 7. Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại

1. Tặng phẩm của những dòng sông

- Ai Cập nằm ở vùng Đông Bắc của châu Phi, nơi có dòng sông Nin chảy qua.

- Lưỡng Hà là tên gọi vùng đất giữa hai con sông Ơ-phơ-rát và Ti-gơ-rơ ở khu vực Tây Nam Á.

- Khoảng 6000 năm trước, người Ai Cập và Lưỡng Hà đã biết làm nông nghiệp.

+ Phát minh ra cái cày.

+ Biết sử dụng sức kéo của động vật để cày ruộng.

+ Biết đắp đê, đào hồ và làm hệ thống kênh mương tưới tiêu.

- Các dòng sông trở thành những tuyến đường giao thông chính, thúc đẩy thương mại ở Ai Cập và Lưỡng Hà phát triển.

=> Cư dân Ai Cập và Lưỡng Hà sớm tạo dựng được nền văn minh của mình.

2. Hành trình lập quốc của người Ai Cập và Lưỡng Hà.

a. Ở Ai Cập

- Khoảng năm 3200 TCN, Mê-nét đã thống nhất các công xã thành Nhà nước Ai Cập.

- Vua được gọi là pha-ra-ông (kẻ ngự trong cung điện).

- Ai Cập đã trải qua các giai đoạn:

+ Tảo kì vương quốc.

+ Cổ vương quốc.

+ Trung vương quốc.

+ Tân vương quốc.

+ Hậu kì vương quốc.

- Đến giữa thế kỉ I TCN, Ấn Độ bị La Mã xâm lược và thống trị.

b. Ở Lưỡng Hà

- Vào khoảng thiên niên kỉ IV TCN, người Xu-me đến định cư và xây dựng các nhà nước thành bang tại vùng hạ lưu hai dòng sông.

- Sau đó, người Ác-cát, Át-xi-ri, Ba-bi-lon đã thành lập vương triều của mình, thay nhau làm chủ vùng đất này.

- Vua được gọi là en-xi (người đứng đầu).

- Vào năm 539 TCN, Lưỡng Hà bị Ba Tư xâm lược.

3. Những thành tựu văn hóa chủ yếu

- Có nhiều phát minh quan trọng còn có giá trị đến ngày nay như cách làm thủy lợi, phát minh ra cái cày, bánh xe, chữ viết,...

a. Người Ai Cập

- Dùng chữ tượng hình.

- Biết làm các phép tính theo hệ đếm, thập phân.

- Kĩ thuật ướp xác còn nhiều điều bí ẩn mà ngày nay các nhà khoa học đang tìm lời giải đáp. 

- Tạo dựng nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng, tiêu biểu nhất là các kim tự tháp và tượng Nhân sư ở Ai Cập.

b. Người Lưỡng Hà

- Dùng chữ hình nêm.

- Làm các phép tính theo hệ đếm 60, tính được diện tích các hình.

- Biết làm lịch.

- Tạo dựng nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng, tiêu biểu là vườn treo Ba-bi-lon.