Bài 44: Chu trình sinh địa hoá và sinh quyển

I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA

 - Chu trình sinh địa hoá là chu trình trao đổi các chất trong tự nhiên.

- Một chu trình sinh địa hoá gồm có các phần: tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên, phân giải và lắng đọng một phần vật chất trong đất  , nước.    

II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HOÁ

1. Chu trình cacbon:

- Cacbon đi vào chu trình dưới dạng cabon điôxit ( CO₂) .

- Thực vật lấy CO₂ để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua quang hợp.

- Khi sử dụng và phân hủy các hợp chất chứa cacbon, sinh vật trả lại CO₂ và nước cho môi trường.

- Nồng độ khí CO₂ trong bầu khí quyển đang tăng gây thêm nhiều thiên tai trên trái đất.

2. Chu trình nitơ

- TV hấp thụ nitơ dưới dạng muối amôn (NH₄⁺) và nitrat (NO₃^-) .

- Các muối trên được hình thành trong tự nhiên bằng con đường vật lí, hóa học và sinh học.

- Nitơ từ xác sinh vật trở lại môi trường đất, nước thông qua hoạt động phân giải chất hữu cơ của vi khuẩn, nấm,…

- Hoạt động phản nitrat của vi khuẩn trả lại một lượng nitơ phân tử cho đất, nước và bầu khí quyển.

3. Chu trình nước

- Nước mưa rơi xuống đất, một phần thấm xuống các mạch nước ngầm, một phần tích lũy trong sông , suối, ao , hồ,…

- Nước mưa trở lại bầu khí quyển dưới dạng nước thông qua hoạt động thoát hơi nước của lá cây và bốc hơi nước trên mặt đất.

III. SINH QUYỂN

1. Khái niệm sinh quyển

   Sinh quyển là toàn bộ phần của trái đất có sinh vật sinh sống.

2. Các khu sinh học trong sinh quyển

- Khu sinh học trên cạn: đồng rêu đới lạnh, rừng thông phương Bắc, rừng rũng lá ôn đới …

- Khu sinh học nước ngọt: khu nước đứng (đầm, hồ, ao,..) và khu nước chảy (sông suối).

- Khu sinh học biển:

+ Theo chiều thẳng đứng: SV nổi, ĐV đáy,..

+ Theo chiều ngang: vùng ven bờ  và vùng khơi.