Bài 33. Dòng điện xoay chiều

I. Chiều của dòng điện cảm ứng

Thí nghiệm: 

Gắn hai đèn LED (một đèn màu đỏ, một đèn màu vàng) song song ngược chiều nhau vào hai đầu cuộn dây dẫn. Đặt trước cuộn dây dẫn một thanh nam châm.

Thực hiện thí nghiệm trong hai trường hợp:

• Đẩy nhanh nam châm đến gần cuộn dây.
• Kéo nhanh nam châm ra xa cuộn dây.

Kết quả:

• Khi nam châm lại gần cuộn dây, số đường sức từ tăng, thấy chỉ có đèn màu đỏ sáng.
• Khi nam châm ra xa cuộn dây, số đường sức từ giảm, thấy chỉ có đèn màu vàng sáng.

Kết luận: 

Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng thì dòng điện cảm ứng trong cuộn dây có chiều ngược với chiều dòng điện cảm ứng khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện đó giảm.

Nếu ta liên tục lần lượt đưa nam châm vào và kéo nam châm ra khỏi cuộn dây dẫn kín thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện luân phiên đổi chiều.

Dòng điện luân phiên đổi chiều được gọi là dòng điện xoay chiều.

II. Cách tạo ra dòng điện xoay chiều

1. Cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn kín

Thực hiện lại thí nghiệm như trên nhưng nam châm đặt trước cuộn dây dẫn kín có thể quay quanh một trục thẳng đứng.

❓ Quan sát hình minh họa và nhận xét.

2. Cho cuộn dây dẫn quay trong từ trường

Hình dưới đây mô tả một cuộn dây kín quay quanh một tục thẳng đứng trong từ trường của một nam châm.

❓ Quan sát hình và nhận xét.

Do số đường sức từ qua tiết diện của cuộn dây dẫn kín luân phiên tăng, giảm nên trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.

Kết luận:

Trong cuộn dây dẫn kín, dòng điện cảm ứng xoay chiều xuất hiện khi cho nam châm quay trước cuộn dây hay cho cuộn dây quay quanh từ trường.