Bài 30. Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

I. Thí nghiệm chứng minh cây sinh trưởng

1. Chuẩn bị

Mẫu vật: 5 hạt đậu xanh đã nảy mầm

Dụng cụ: 5 cốc đất ẩm, thước đo, ca tưới nước.

2. Tiến hành

Bước 1. Trồng vào mỗi cốc một hạt đậu xanh đã nảy mầm
Bước 2. Để các cốc ngoài ánh sáng, tưới nước hằng ngày.
Bước 3. Tính từ ngày trồng, cứ ba ngày một lần, đo chiều cao của mỗi cây (từ gốc lên ngọn cây) và ghi chép theo gợi ý bảng bên.
Bước 4. So sánh chiều cao của cây qua các lần đo và nhận xét sự sinh trưởng của các cây.

3. Báo cáo kết quả

Sự phát triển của các cây đậu

- Cây tăng chiều cao đáng kể qua các lần đo.

- Cây mầm ra lá, tăng số lá, lá từ kích thước nhỏ thành to. Cây cao lên và to ra ➝ Có sự sinh trưởng và phát triển diễn ra ở cây.

II. Mô phân sinh

- Ở thực vật, sinh trưởng thường diễn ra ở các mô phân sinh.

- Mô phân sinh là nhóm các tế bào chưa phân hóa, có khả năng phân chia tạo tế bào mới, làm cho cây sinh trưởng (tăng chiều cao, đường kính của thân, tăng chiều dài của rễ,…).

Mô phân sinh ở thực vật

- Cây Hai lá mầm có các loại mô phân sinh như mô phân sinh đỉnh, mô phân sinh bên.

!Em có biết

Mô phân sinh lóng ở thực vật nằm ở vị trí các mắt của vỏ thân, có tác dụng gia tăng sinh trưởng chiều dài của lóng (hay các vị trí khác với đỉnh thân). Mô phân sinh lóng chỉ có ở cây Một lá mầm (tre, lúa,…).

III. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở thực vật

- Các loài thực vật khác nhau có các giai đoạn sinh trưởng và phát triển khác nhau.

- Ở thực vật có hoa, quá trình sinh trưởng và phát triển có thể chia thành các giai đoạn cơ bản sau: Hạt – hạt nảy mầm – cây mầm – cây con – cây trưởng thành – cây ra hoa – cây tạo quả và hình thành hạt. Các giai đoạn đó nối tiếp nhau, tạo thành vòng đời của cây.

Vòng đời của cà tím

IV. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển ở thực vật trong thực tiễn

- Đưa ra các biện pháp chăm sóc kĩ thuật phù hợp, xác định thời điểm thu hoạch.

- Điều khiển yếu tố môi trường như nhiệt độ, ánh sáng,…nhằm kích thích ra hoa sớm; tăng hiệu suất tạo quả,…

- Trồng cây đúng mùa vụ, luân canh.

Luân canh cây trồng

- Sử dụng các chất kích thích làm cho cây ra rễ, tăng chiều cao, rút ngắn thời gian sinh trưởng, nhằm tăng năng suất cây trồng.

1. Mô phân sinh là nhóm các tế bào thực vật chưa phân hóa, có khả năng phân chia tạo tế bào mới, làm cho cây sinh trưởng. Cây Hai lá mầm có các loại mô phân sinh như mô phân sinh đỉnh, mô phân sinh bên.

2. Ở thực vật có hoa và có hạt, quá trình sinh trưởng và phát triển bao gồm các giai đoạn: hạt – hạt nảy mầm – cây mầm – cây con – cây trưởng thành – cây ra hoa – cây tạo quả và hình thành hạt.

3. Ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển của thực vật vào thực tiễn như đưa các biện pháp kĩ thuật chăm sóc phù hợp, xác định thời điểm thu hoạch, điều khiển yếu tố môi trường, trồng cây đúng mùa vụ, sử dụng chất kích thích nhằm tăng năng suất cây trồng.