Bài 49. Năng lượng hao phí

Trong ba cách đun nước trên cách dùng ấm điện là cách ít hao phí năng lượng nhất. Vì:

- Ở hình 3, năng lượng điện chuyển hóa thành năng lượng nhiệt làm nóng ấm và sôi nước.

- Ở hình 1, năng lượng từ bếp củi chuyển hóa thành năng lượng nhiệt, nhiệt lượng tỏa ra môi trường xung quanh, làm nóng nồi và làm nước sôi. Nên mất nhiều năng lượng hơn hình 3.

- Ở hình 2, năng lượng từ bếp than chuyển hóa thành năng lượng nhiệt, nhiệt lượng tỏa ra môi trường xung quanh, làm nóng bếp, nóng nồi và làm nước sôi. Nên mất nhiều năng lượng hơn hình 3.

Trong việc đun sôi nước như hình trên:

- Năng lượng hữu ích là năng lượng nhiệt làm sôi nước

- Năng lượng hao phí là năng lượng tỏa nhiệt ra môi trường và năng lượng làm nóng ấm.

Trong trường hợp bóng đèn sáng:

+ Năng lượng có ích là năng lượng ánh sáng để chiếu sáng.

+ Năng lượng hao phí là năng lượng nhiệt, làm cho bóng đèn nóng lên.

 

Trong trường hợp, quạt điện đang chạy:

+ Năng lượng có ích là động năng, cánh quạt chuyển động tạo ra gió mát.

+ Năng lượng hao phí là năng lượng nhiệt làm nóng động cơ.

 - Ví dụ tình huống ở gia đình:

Nhà em thường dùng bếp gas để nấu đồ ăn cho gia đình. Nhưng khi đun bếp, em thấy rất nóng, đun thức ăn cũng thấy lâu chín. Như vậy, trong quá trình sử dụng năng lượng nhiệt từ gas để nấu chín thức ăn thì năng lượng nhiệt còn bị thất thoát ra môi trường làm nóng môi trường bên ngoài và làm nóng xoong/ nồi đựng thức ăn. Đó chính là năng lượng hao phí.

- Ví dụ tình huống ở lớp học:

Vào mùa hè nắng nóng, tất cả các quạt ở trong lớp học luôn được bật và chỉ tắt đi  khi tan giờ học và sờ vào hộp động cơ của quạt luôn thấy nó nóng ran. Như vậy, năng lượng hao phí xuất hiện ở đây là do năng lượng nhiệt của dòng điện làm nóng hộp động cơ quạt.

a/ Bộ phận lốp xe đạp có thể xảy ra sự hao phí năng lượng nhiều nhất do lốp xe ma sát với mặt đường sẽ làm cho cả lốp xe và mặt đường bị nóng lên.

b/ - Dạng năng lượng hữu ích là năng lượng động năng giúp người và xe chuyển động.

- Năng lượng hao phí đối với người và xe đó là năng lượng nhiệt, vì:

+ Người đạp xe bị nóng lên khi đạp.

+ Lốp xe ma sát với mặt đường làm lốp xe nóng lên.

- Các dạng năng lượng hao phí có thể xuất hiện khi ô tô chuyển động trên đường:

+ Nhiệt năng

+ Năng lượng âm

+ Năng lượng ánh sáng

- Các hao phí này gây ảnh hưởng tới môi trường:

+ Nhiệt năng của ô tô tỏa ra môi trường làm môi trường nóng lên.

+ Năng lượng âm của xe làm ô nhiễm tiếng ồn.

+ Năng lượng khi nhiên liệu đốt cháy trong động cơ sinh ra khí thải gây ô nhiễm môi trường.

Lợi ích của đèn LED

- Giá cả:

+ Cao hơn so với các loại bóng huỳnh quang, sợi đốt.

+ Nhưng so với giá trị sử dụng được lâu và khả năng tiết kiệm năng lượng tốt thì vẫn rẻ hơn các loại bóng khác.

- Thời gian sử dụng:

+ 11 năm nếu sử dụng liên tục.

+ Đến 20 năm nếu mỗi ngày sử dụng khoảng 8 tiếng.

- Mức tiêu thụ năng lượng:

Tiêu tốn ít năng lượng hơn bóng đèn huỳnh quang, sợi đốt.

- Hiệu quả thắp sáng:

+ 80% năng lượng được chuyển đổi thành năng lượng ánh sáng.

+ 20% năng lượng được chuyển đổi thành năng lượng nhiệt.

- Tác động đến môi trường:

+ Các nguyên liệu cấu thành hoàn toàn không chứa các hóa chất độc hại.

+ Có thể tái chế 100%

+ Cắt giảm lượng khí thải CO₂ vào không khí.