Bài 11. Tơ - Cao su - Keo dán tổng hợp

- Cao su là vật liệu polymer có tính đàn hồi.

- Đặc tính của cao su: có khả năng biến dạng khi chịu tác dụng của lực bên ngoài và trở lại trạng thái ban đầu khi dừng tác dụng.

- Lưu hoá cao su là quá trình xử lí cao su với lưu huỳnh, tạo ra các cầu nối disulfide giữa các phân tử polyisoprene tạo thành polymer có cấu tạo mạng không gian.

Tơ tự nhiên có nguồn gốc từ tự nhiên, những loại tơ tự nhiên quan trọng là: sợi bông, tơ tằm và sợi len.

+ Sợi bông: Lấy từ quả bông, thành phần chủ yếu là cellulose (95% - 98%).

+ Len: Lấy từ lông động vật như cừu, dê, thỏ …

+ Tơ tằm: được sản xuất từ kén của con tằm.

Tơ tằm được cấu tạo bởi protein (sericin và fibroin), khi sử dụng xà phòng có độ pH cao (môi trường base), protein trong tơ tằm bị thủy phân, làm quần áo mau hỏng. Do đó không nên sử dụng xà phòng có độ pH cao để giặt quần áo bằng tơ tằm.

Tơ nylon – 6,6 thuộc loại polyamide, được điều chế từ adipic acid và hexamethylenediamine.

Tơ nylon-6,6 kém bền với acid và kiềm do liên kết peptide trong tơ nylon-6,6 có thể bị phân cắt trong môi trường acid và kiềm.

Tơ nitron được điều chế từ acrylonitrile (CH₂=CH-CN) nhờ phản ứng trùng hợp.

Công thức của tơ nitron là: 

Cao su được ứng dụng trong sản xuất và đời sống như:

+ Sản xuất lốp xe, bọc ống thuỷ lực công nghiệp, sản xuất các vòng đệm cao su…

+ Sản xuất giày dép, găng tay, đệm, gối cao su …

- Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2023, diện tích cây cao su trên cả nước đạt 910,2 nghìn ha, giảm 8,4 nghìn ha so với năm 2022; sản lượng mủ cao su khô khai thác đạt 1,29 triệu tấn, giảm 46,2 nghìn tấn so với năm 2022.

- Tính đến thời điểm hiện tại có đến 932,4 nghìn ha cây cao su được trồng ở nước ta. Trong đó, vùng có diện tích trồng cao su nhiều nhất đó là Đông Nam Bộ (đặc biệt ở các tỉnh Bình Phước, Bình Dương và Tây Ninh), chiếm gần 60% diện tích cây cao su. Tây Nguyên là vùng trồng cao su đứng thứ hai với diện tích trồng cao su là 249 014 ha đạt 26% tổng diện tích (số liệu năm 2017). Ở Tây Nguyên, diện tích trồng cây cao su tập trung ở các tỉnh Kom Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng.

- Cây cao su phù hợp với loại đất đỏ bazan, đất xám.

Phương trình phản ứng điều chế cao su chloroprene từ chloroprene:

Một số loại keo dán thường gặp:

Keo Xbond

Keo sữa PVA

Keo Epoxy

Keo PU