Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước trong hoàn cảnh lịch sử trên thế giới và trong nước có nhiều biến chuyển lớn.
Trên thế giới, Chủ nghĩa tư bản đã chuyển sang Chủ nghĩa đế quốc, những mâu thuẫn vốn có trong lòng chủ nghĩa tư bản lúc này đã trở nên sâu sắc. Chủ nghĩa đế quốc đã trở thành kẻ thù chung của nhân dân thế giới. Cách mạng tháng Mười Nga bùng nổ và thắng lợi, từ đó đã trở thành tấm gương cho các dân tộc đang đấu tranh giành độc lập dân tộc. Dưới ảnh hưởng của cách mạng tháng 10 Nga làm cho cuộc đấu tranh của nhân dân các nước thuộc địa với phong trào công nhân chính quốc ở các nước chính quốc trở nên gắn bó cùng chống lại kẻ thù chung.
Phong trào cách mạng thế giới phát triển rất mạnh, học thuyết Mác-lênin đã được phổ biến rộng ở nhiều nước và có ảnh hưởng lớn đến phong trào cách mạng thế giới. Chính điều đó đã ảnh hưởng đến quá trình tìm đường cứu nước của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.
Trong nước, chính hoàn cảnh từ quê hương và đất nước nơi Người sinh ra đã tác động mạnh đến việc ra đi tìm đường cứu nước của Người. Nguyễn Ái Quốc sinh ra và lớn lên ở Nghệ An, nơi có truyền thống yêu nước, nơi có nhiều nhà yêu nước bất khuất. Nghệ An cũng là một trong những nơi phát triển mạnh của các phong trào đấu tranh, tiêu biểu là phong trào Cần Vương.
Người sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước bị thực dân Pháp xâm lược, thống trị nhân dân trở thành nô lệ. Các cuộc vùng dậy đấu tranh của nhân dân đều thất bại. Sự thất bại của các phong trào kháng Pháp chứng tỏ cách mạng nước ta đang lâm vào tình trạng khủng hoảng sâu sắc về đường lối cách mạng, thiếu hẳn 1 phương pháp khoa học và 1 giai cấp tiên tiến lãnh đạo cứu nước. Giải phóng dân tộc đã trở thành yêu cầu bức thiết nhất của toàn thể dân tộc Việt Nam. Trong hoàn cảnh đó đã thôi thúc nhiều người dân Việt Nam tìm con đường cứu nước mới, trong đó Nguyễn Ái Quốc là tiêu biểu.