- Khái niệm: hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó.
- Hoa thụ phấn nhờ sâu bọ có đặc điểm:
+ Màu sắc hoa sặc sỡ: vàng, tím ,đỏ … 
→ thu hút sâu bọ
+ Tràng hoa hình ống, chật, hẹp → sâu bọ phải chiu vào lấy phấn và mật hoa ở đáy hoa
+ Nhị có hạt phấn to, có gai, có chất dính→ khi sâu bọ đến lấy mật hoặc phấn hoa hạt phấn s ẽ dính vào ngư ời chúng →\rightarrow→ chúng mang theo hạt phấn đến hoa khác để thụ phấn.
+ Đầu nhụy có chất dính → khi sâu bọ đến thì hạt phấn của hoa khác sẽ dính vào đầu nhụy và được giữ lại.
- Một số hoa thụ phấn nhờ sâu bọ: hoa hồng, hoa phong lan, hoa mướp, cải, đồng tiền, cúc …
- Những cây nở về đêm như hoa quỳnh, nhài, dạ hương thường có màu trắng làm cho hoa nổi bật trong đêm thu hút côn trùng và có mùi thơm đặc biệt để kích thích côn trùng.
- Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió:
+ Hoa đực ở trên (ngọn cây), hoa cái ở dưới (nách lá) → hạt phấn rơi vào hoa cái dễ dàng
+ Hoa thường tập trung ở ngọn cây → hạt phấn được tập trung nhiều ở ngọn cây → dễ được gió mang đi h ơn
+ Bao hoa (cánh hoa, đài hoa) thường tiêu giảm → hoa nhẹ hơn
+ Chỉ nhị dài, bao phấn treo lủng lẳng hạt phấn dễ rơi xuống hơn khi chín → gió dễ mang đi hơn
+ Hạt phấn rất nhiều, nhỏ và nhẹ→ dễ rơi, gió mang đi được xa và thụ phấn được nhiều hơn
+ Đầu hoặc vòi nhụy dài, có nhiều lông → dính được nhiều hạt phấn do gió mang đến
- Một số loài hoa thụ phấn nhờ gió: bồ công anh, phi lao, ngô …
- Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ gió : Hoa thường ở ngọn cây hay ngọn cành, giúp nhận được nhiều gió, tác động mạnh hơn, chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều nhỏ, nhẹ. Hạt phấn to, dính và thường có gai, đầu nhụy có chất dính.
- Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ là: hoa thường có màu sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhụy có chất dính.