Mạng lưới sông ngòi dày đặc thể hiện của sự chia cắt địa hình khá phức tạp.
Bắt nguồn từ các cao nguyên bao la của Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Campuchia... địa hình thoải dần xuống phía Nam ( phía đường xích đạo) nên hầu hết các sông đều có hướng dòng chảy B-N.
Mặt khác khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều là một nguyên nhân tích cực, trực tiếp dẫn tới lượng nước lớn cung cấp cho các con sông. Vừa làm sông liên tục thông suốt thậm chí bị xói sâu tạo thành sông chính, vừa làm sinh ra các con sông mới gọi là nhánh sông di động.
Mạng lưới sông ngòi của nước ta rất đa dạng, có cấu trúc khác nhau tuỳ thuộc điều kiện tự nhiên, sự phân hoá của khí hậu, của cấu trúc địa chất và địa hình. Sự đa dạng ấy có thể sơ bộ được nhận biết một cách khái quát qua đặc trưng hình thái của mỗi lưu vực sông. Đồng thời, đặc trưng hình thái, lưu vực sông, sự phân bố của các lưu vực trong một hệ thống sông cũng là những tài liệu cơ sở quan trọng trong quá trình tính toán, đánh giá tài nguyên nước; quản lý khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước theo lưu vực kết hợp với vùng địa lý, hành chính,... và cũng là cơ sở cho các hoạt động nghiên cứu, quy hoạch, khai thác, sử dụng tài nguyên nước đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Nước ta có mạng lưới sông ngòi khá dày đặc, một biểu hiện của tài nguyên nước sông khá phong phú.
Theo tài liệu do Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn xuất bản năm 1986, Việt Nam có 2372 sông với chiều dài từ 10km trở lên, trong đó có 109 sông chính. Tổng diện tích các l−u vực sông là 1.167.000km2, trong đó, phần lưu vực nằm ngoài lãnh thổ là 835.422km2, chiếm 72%. Nếu phân loại theo diện tích lưu vực thì có 13 sông có diện tích lưu vực lớn hơn 10.000km2, bao gồm: 9 sông chính (Hồng, Thái Bình, Bằng Giang - Kỳ Cùng, Mã, Cả, Vu Gia - Thu Bồn, Ba, Đồng Nai và sông Cửu Long) và 4 sông nhánh (Đà, Lô, Sê San, Srê Pôk). Trong 13 sông chính, sông nhánh lớn đó, có 10 sông liên quốc gia, với phần diện tích lưu vực ở ngoài nước gấp 3,3 lần phần lưu vực ở trong nước. Tổng diện tích l−u vực 9 sông chính nêu trên xấp xỉ 93% tổng diện tích lưu vực của toàn bộ hệ thống sông, phần lưu vực nằm trong lãnh thổ xấp xỉ 77% tổng diện tích nước ta.