Thực hành tiếng Việt bài 10

Nhận xét về sắc thái nghĩa của từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau.

a. Có lúc vểnh râu vai phụ lão

Cũng khi lên mặt dáng văn thân

(Trần Tế Xương, Tự trào)

b. Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi,

Này của Xuân Hương đã quệt rồi.

(Hồ Xuân Hương, Mời trầu)

c. Ghế tréo lọng xanh ngồi bảnh choẹ,

Nghĩ rằng đồ thật hóa đồ chơi.

(Nguyễn Khuyến, Tiến sĩ giấy)

Có thể thay từ “bác” bằng từ “bạn” trong câu thơ sau không? Vì sao?

Đã bấy lâu nay, bác tới nhà.

(Nguyễn Khuyến, Bạn đến chơi nhà)

Cho câu thơ sau:

Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo,

(Hồ Xuân Hương, Để đền Sầm Nghi Đống)

Theo em, có thể thay từ “ngang” bằng từ “lên” không? Vì sao?

Thay thế từ “cheo leo” trong câu thơ sau bằng một hoặc một số từ có nghĩa tương tự. Từ đó, chỉ ra cái hay trong việc sử dụng từ ngữ của Hồ Xuân Hương.

Kìa đền Thái thú đứng cheo leo.

(Hồ Xuân Hương, Đề đền Sầm Nghi Đống)