Vào đời vua Hùng thứ sáu, tại một vùng quê nọ có hai vợ chồng chân chất, ngày qua tháng nọ luôn chăm chỉ làm ăn, phúc đức mà họ mãi chẳng có được một đứa con. Thế là trong một hôm ra ngoài đồng, người vợ nhìn thấy vết chân to liền tò mò nên bà đã ướm thử chân lên đấy và sau đấy bà đã thụ thai, chẳng mấy chốc sinh ra được một cậu con trai khôi ngô, bụ bẫm đặt tên là Gióng, dù lên ba mà cậu bé không nói không cười.
Tại thời điểm này, nước Nam của ta luôn nguy hiểm trước sự rình rập, chiếm lấn của nước Tàu phía Bắc. Bọn giặt Ân vô cùng thâm độc, tàn ác không ngừng lũ lượt kéo sang cướp nước ta với tên tướng cầm đầu là Ân Vương. Trước tình thế nước nhà như thế, Vua Hùng đã lệnh cho sứ giả đến khắp nơi để mong tìm được người xuất trúng, tài ba về giúp nước nhà đang trên bờ vực lâm nguy.
Tuân lệnh, sứ giả đã đi đến khắp mọi nơi để tìm kiếm, khi ghé đến làng của cậu bé Gióng, tiếng loa vang lớn vừa dứt lời thì gióng lền thốt lên: “mẹ hãy đi gọi sứ giả vào nhà mình giúp con!”. Gặp được sứ giả gióng liền nói: “Hãy trở về báo với nhà vua rèn cho ta một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, thêm một bộ áo giáp sắt cùng một chiếc nón sắt. Khi đó ta sẽ giúp đánh đuổi đám giặc kia”. Và rồi sứ giả đã tức tốc hồi cung bẩm báo mọi sự việc đến cho nhà vua.
Nhà vua không khỏi vui mừng khi nghe tin báo từ sứ giả, lập tức cho thợ rèn tập hợp, đem góp lại tất cả theo như lời dặn của Gióng. Hàng trăm hàng ngàn binh lính được nhà vua ra lệnh để có thể đem đến ngôi làng Gióng sinh sống. Thế là gióng ngày một lớn nhanh như thổi, trở thành một chàng trai to cao, khỏe khoắn. Mọi người đem không biết bao nhiêu gạo, khoai, rượu cả trâu cùng vải lụa để may quần áo cho Gióng.
Và rồi gióng đã nhanh nhẹn mặc lên mình những gì đã yêu cầu từ nhà vua, tay cầm gươm múa vài vòng rồi chàng tạm biệt mẹ cùng mọi người dân trong làng và nhảy phắt lên con ngựa sắt, lửa đỏ rực đột nhiên phun ra từ mồm con ngựa sắt rồi tiến về phía trước. Gióng đi đến đâu thì giặc phải đầu hàng, chết ngã rạ. Chiến đấu mãnh liệt, chàng chém giặt như cỏ rác, khi roi sắt gãy thì gióng liền nhỏ bụi tre bên vệ đường đánh tan quân giặc nhanh chóng.
