Ta là Sơn Tinh, vị thần cai quản núi Tản Viên hùng vĩ. Hôm nay ngồi ngắm cảnh Phong Châu xanh tươi trù phú với những cánh đồng bát ngát, những vườn cây hoa trái tỏa hương ngào ngạt ta bỗng bồi hồi nhớ lại câu chuyện năm xưa…
Hồi đó, vua Hùng thứ mười tám có một cô con gái tên là Mị Nương xinh đẹp nết na. Vua rất thương con nên muốn kén cho nàng một tấm chồng xứng đáng.
Được tin vua mở hội kén rể, ta nhanh chóng cưỡi bạch hổ đến thành Phong Châu xin cầu hôn công chúa.
Khi ta bước chân vào cung điện thì cùng lúc đó cũng có một vị thần đến cầu hôn. Vị thần này cưỡi trên một con rồng uy nghi. Vua truyền ta và vị thần đó vào. Vị thần đó xưng là Thủy Tinh và xin đươc trổ tài trước. Thủy Tinh hô mưa, gọi gió, làm giông bão, sấm chớp nổi đùng đùng, cây cối nghiêng ngả. Vua Hùng và các vị Lạc hầu có vẻ khiếp sợ. Đến lượt ta trổ tài, ta vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi và hiện ra những cánh đồng bát ngát, những khu vườn sai trĩu quả.
Vua Hùng băn khoăn không biết chọn ai bèn gọi các Lạc hầu vào bàn bạc. Một lúc sau vua ra bảo ta và Thủy Tinh: Các thần đều ngang tài ngang sức, trẫm không biết chọn ai cả, vậy ngày mai ai mang sính lễ đến trước ta sẽ gả con gái cho. Ta và Thủy Tinh hỏi sính lỗ cần những gi, vua bảo: Một trăm ván cơm nếp, một trăm nẹp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngưa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.
Mờ sáng tinh mơ ngày hôm sau, khi ánh bình minh của một ngày mới chưa xuất hiện, khi bầu trời còn chìm trong màn sương huyền ảo thì ta và đoàn tùy tùng đã hối hả lên đường. Khi đến thì Thủy Tinh vẫn chưa tới, ta dâng sính lễ cho vua Hùng và vui mừng được rước Mị Nương về núi.
Đạng đi chợt ta thấy mây đen ùn ùn kéo tới. Gió mạnh quật những cành cây đổ ngổn ngang. Chớp loang loáng như những con rắn trắng trên nền trời đen kịt. Sấm đùng đùng như muốn làm nổ tung trời đất. Trong giông tố ta thấy Thủy Tinh hiện ra. Thủy Tinh cười rồng đen, theo sau là một đoàn thủy quái nhe răng gào rú. Thủy Tinh dâng nước lên cuồn cuộn thành những cột sóng lớn làm ngập nhà cửa, ruộng vườn. Ta biết Thủy Tinh muốn đòi cướp Mị Nương.
Nhìn cảnh dân kéo nhau chạy lên núi lòng ta đau đởn vô cùng. Ta gọi hổ vằn, gọi xám, gấu nâu đến giúp sức chống lại Thủy Tinh. Ta dùng phép bốc từng quả đồi, dời từng quả núi dựng thành đất ngăn dòng nước lũ đang ào ào ập đến. Nước dâng cao bao nhiêu thì núi cao lên bấy nhiêu. Quân của ta và Thủy Tinh giao chiến hàng tháng trời mà vẫn không phân thắng bại.
Dần dần sức của quân Thủy Tinh suy kiệt mà đoàn quân của ta vẫn vững vàng. Cuối cùng Thủy Tinh đuối sức nên phải rút quân về.
Sau đó, ta lại dùng phép làm cho cây cối nghiêng ngả đứng thẳng lại. Những cánh đồng trở lại xanh tươi. Nắng vàng trải khắp thành Phong Châu.
Từ đó, hằng năm Thủy Tinh vẫn dâng nước lên đòi cướp Mị Nương nhưng năm nào cũng thua ta.
Bây giờ Thủy Tinh càng ngày càng có vẻ ghê gớm hơn xưa, nhưng ta tin rằng các con cháu của vua Hùng sẽ cùng ta tiếp tục trừng trị hắn, bảo vệ cuộc sống cho dân lành…
Sơn Tinh ta đây ngự trị ở núi Tản Viên, ta có nhiều phép thần kì; biến đất bằng thành núi cao, dời đồi về bãi.
Nhân một chuyến du ngoạn, ta nhìn thấy một người con gái rất xinh đẹp, ăn mặc lộng lẫy, dáng điệu kiều diễm. Bầy tôi của ta cho biết đó là Mị Nương, con gái Hùng Vương thứ 18. Trong lòng ta thầm yêu mến, nhớ nhung nàng.
May thay vừa đúng lúc vua Hùng kén rể có tài cho xứng với sắc, sự nết na của Mị Nương. Ta xin ra mắt. Đúng lúc đó Thủy Tinh - vị thần nước cũng tài ba không kém ta, xin ra mắt vua, trổ tài để cưới Mị Nương. Xem ra chàng không chịu thua ta, mà ta thì nhất quyết không thể nhường chàng.
Vua Hùng khó nghĩ vì cả hai đều tài giỏi, mà vua chỉ có một công chúa. Sau nhiều ngày bàn với các lạc hầu, vua quyết định: Ngày mai, ai đem đồ sính lễ đến trước, vua sẽ gả Mị Nương cho. Ta là Sơn Tinh xin được biết lễ vật. Vua dạy: “Trăm ván cơm nếp, trăm nệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.
Nghe vua phán xong, ta thở phào nhẹ nhõm. Các thứ sính lễ đều là sản vật ở rừng. Hẳn là vua muốn cho ta thắng cuộc đây!
Hôm sau, trời chưa sáng rõ, ta đã nhanh chân đem lễ vật dâng vua. Đúng lời hứa, vua cho ta đem Mị Nương về làm vợ. Thủy Tinh uất ức vì đến chậm, đem quân đuổi đánh ta đòi cướp Mị Nương. Nhưng ta đâu chịu thua. Thủy Tinh giận dữ dâng nước, ta dâng núi cao lên. Trận chiến cứ vậy, rất khốc liệt.
Sau này, hằng năm vào khoảng tháng bảy tháng tám âm lịch, Thủy Tinh vẫn không nguôi giận, làm mưa làm gió, dâng nước dọa ta, nhưng vẫn không làm ta lo sợ, có điều nó gây hại cho dân lành không nhỏ.
Lúc bấy giờ ta đang ở núi Tản Viên, nghe tin vua Hùng kén rể, ta lập tức đến ngay. Thế nhưng cùng đến một lúc với ta còn có Thuỷ Tinh người ở miền biển tài năng cũng không kém. Nếu ta có tài vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy đồi thì chàng lại có tài gọi gió, gió đến, hô mưa, mưa về. Vua Hùng ưng ý cả ta và Thuỷ Tinh nhưng con gái yêu của nhà vua thì chỉ có một. Vua không biết gả cho ai bèn mời bộ lạc vào bàn bạc, xong nhà vua phán:
- Sáng mai ai đem sính lễ đến trước sẽ được lấy công chúa.
Ta và Thuỷ Tinh cùng đồng thanh tâu:
- Bẩm đức vua, sính lễ cần sắm những gì?
Vua bảo:
- Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.
Nghe xong ta mừng quá bởi sính lễ toàn là những sản vật ở núi rừng, ta không đến nỗi khó kiếm. Sáng hôm sau mới tinh mơ ta đã có mặt. Vua Hùng đồng ý cho ta rước nàng Mị Nương xinh đẹp về núi Tản. Kiệu hoa mới được nửa đường, bỗng đâu dông bão, mưa gió ở đâu ầm ầm kéo đến. Quay đầu nhìn lại ta thấy Thuỷ Tinh đang đùng đùng nổi giận đem quân đuổi theo đòi cướp nàng Mị Nương của ta. Khắp nơi rung chuyển, nước dâng lên cuồn cuộn ngập cả ruộng đồng, nhà cửa, cả thành Phong Châu.
Ta không hề nao núng, hoá phép bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi ngăn chặn dông lũ. Nước càng dâng cao bao nhiêu, đồi núi lại cao lên bấy nhiêu, cứ thế ta với Thuỷ Tinh đánh nhau ròng rã suốt mấy tháng trời. Cuối cùng Thuỷ Tinh kiệt sức đành phải rút quân về. Ta và Mị Nương được sống hạnh phúc bên nhau cho đến bây giờ.
Thế nhưng, vẫn chưa hết đâu nhé. Thuỷ Tinh vẫn không quên nỗi đau, hàng năm lại dâng nước lên để đánh ta, và năm nào Thuỷ Tinh cũng bại trận. Các cô cậu chú ý mỗi lần mưa gió đùng đùng là ta và Thuỷ Tinh lại đang giao chiến với nhau đấy.
Ta nhớ, thủa ấy đã xa lắm rồi, từ thời Hùng Vương thứ mười tám. Lúc đó tuy mới hai mươi tuổi nhưng ta đã là chúa rừng của vùng núi Tản Viên. Cái tên Sơn Tinh cũng được người đời gắn gọi cho ta từ đó.
Năm ấy, vua Hùng mở tiệc cầu hiền rể. Chả là vua Hùng có một người con gái tên gọi Mỵ Nương. Nàng nổi tiếng khắp kinh thành và là một công chúa vừa xinh đẹp, tính tình lại hiền dịu như hoa. Nghe lời tuyên cáo, ta bèn từ vùng núi Tản Viên sang Phong Châu xin dự hội kén rể hiền.
Hội kén rể hôm ấy rất đông nhưng nổi trội hơn cả về tài năng có ta và một người nữa tên gọi Thuỷ Tinh, nghe nói chàng đến từ vùng nước thẳm. Ta bước ra bái lạy vua Hùng rồi làm phép. Ta vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên những dãy núi đồi. Triều thần tỏ ra rất hài lòng, ai cũng gật đầu tán thường. Nhưng Thủy tinh cũng không chịu kém, chàng gọi gió, gió đến, hô mưa, mưa về. Cả hai đều ngang sức ngang tài khiến vua Hùng rất băn khoăn. Sau hồi lâu hội ý với triều thần vua bèn phán:
- Hai tráng sĩ đều vẹn toàn và đều xứng làm rể của ta nhưng ta chỉ có mình Mỵ Nương là con gái nên ngày mai ai mang sính lễ đến trước, ta sẽ gả con gái cho.
Hùng Vương nói tiếp:
- Sính lễ phải có đủ "Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi".
Nghe Hùng Vương phán ta đã đoán được ý của vua cha vì sính lễ đều là những sản vật của vùng sơn cước. Ta bên nhanh chóng trở về, chưa hết một ngày đã lo đủ tất cả đồ sính lễ.
Sáng hôm sau ta đến sớm giao sính lễ. Trình lạy vua cha xong ta bèn xin rước ngay Mỵ Nương về núi.
Thủy Tinh đến sau, biết ta đã lấy được Mỵ Nương bèn đùng đùng nổi giận dâng nước lớn đuổi theo. Cả vùng Phong Châu ngập trong biển nước, nhân dân cực khổ vô cùng. Thấy vậy ta bèn cho quân lại giao chiến với Thủy Tinh. Cuộc chiến kéo dài đến mấy tháng trời. Nước cứ dâng, cứ xoáy cứ lốc đến đâu ta lại lấy núi lấp vào đến đó. Bền gan chống trả ta cũng đợi được đến ngày Thủy tinh nhụt chí lui quân.
Cả vùng Phong Châu được ta giải thoát nhưng từ đó oán thù giữa ta và thân nước ngày càng sâu nặng. Năm nào cũng vậy, Thủy tinh lại làm mưa gió bão lụt hòng cướp lại Mỹ Nương, nhưng lần nào cũng bị ta đánh bại. Lâu dân ta cho quân lính xây những con đề lớn ngăn những trận thủy chiến từ xa. Dù nản chí nhưng vì oán thù sâu nặng nên từ đó cứ chờ lúc nào ta sơ ý, thân nước lại dâng sóng lớn đánh vào những đoạn đê xung yếu của ta.