* Nguyên nhân xuất hiện:
- Giai cấp tư sản mới ra đời, có thế lực về kinh tế nhưng chưa có địa vị xã hội tương ứng.
- Những tiến bộ của khoa học, kĩ thuật giúp con người thoát khỏi tình trạng lạc hậu, nhận thức được bản chất của thế giới.
- Giáo lí Ki-tô mang nặng những quan điểm lỗi thời của xã hội phong kiến kìm hãm sự phát triển của giai cấp tư sản.
- Giai cấp tư sản một mặt muốn khôi phục lại văn hóa cổ đại Hi Lạp, Rô-ma, mặt khác cũng muốn góp phần xây dựng một nền văn hóa mới, đề cao giá trị con người, đòi quyền tự do cá nhân, coi trọng khoa học - kĩ thuật.
* Nội dung tư tưởng:
- Lên án nghiêm khắc Giáo hội Ki-tô và đả phá trật tự xã hội phong kiến.
- Đề cao giá trị chân chính của con người, con người phải được tự do phát triển.
- Đề cao khoa học tự nhiên, xây dựng thế giới quan duy vật tiến bộ.
Nguyên nhân : giáo hội Ki-tô thống trị nhân dân, cản trở sự phát triển của xã hội.
Nội dung : + Lu-thơ kịch liệt lên án những hành vi tham lam và đồi bại của Giáo hoàng, chỉ trích mạnh mẽ những giáo lí giả dối của Giáo hội, đòi bãi bỏ những thủ tục, lễ nghi phiền toái, đòi quay về với giáo lí Ki-tô nguyên thủy.
+ Can-vanh sáng lập đạo Tin Lành, được đông đảo nhân dân tin theo. Như vậy, đạo Ki-tô đã bị phân thành 2 giáo phái : Cựu giáo là Ki-tô và Tân giáo là Tin Lành.