Câu 1:
- Câu b là câu rút gọn chủ ngữ (Có thể khôi phục: Chúng ta ăn quả nhớ kẻ trồng cây; Ăn quả, Chúng ta nhớ kẻ trồng cây...).
=>Vì câu b là một tục ngữ, nêu một quy tắc ứng xử chung cho mọi người nên có thể rút gọn chủ ngữ, làm cho câu trở nên ngắn gọn hơn.
- Câu c cũng là câu rút gọn chủ ngữ (Có thể khôi phục: Ai nuôi lợn ăn cơm nằm, ai nuôi tằm ăn cơm đứng...). Lí do tương tự như câu b.
Câu 2:
a) Rút gọn chủ ngữ
+ Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
+ Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
b) Rút gọn chủ ngữ + Đồn rằng quan tướng có danh, + Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai. + Ban khen rằng: "Ấy mới tài", + Ban cho cái áo với hai đồng tiền. + Đánh giặc thì chạy trước tiên, + Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!) + Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!=> Trong văn vần (thơ, ca dao..) thường gặp nhiều câu rút gọn bởi lẽ văn vần chuộng lối diễn đạt súc tích, vả lại số chữ trong một dòng được quy định rất hạn chế.
Câu 3: Cậu bé và người khách trong câu chuyện hiểu lầm nhau bởi vì cậu bé, khi trả lời người khách, đã dùng ba câu rút gọn khiến người khách hiểu sai ý nghĩa.
- Mất rồi. (ý cậu bé: Tờ giấy mất tối hôm qua; người khách hiểu: Bố cậu bé mất rồi)
- Thưa... tối hôm qua. (ý cậu bé: Tờ giấy mất tối hôm qua; người khách hiểu: Bố cậu bé mất tối hôm qua)
- Cháy ạ. (ý cậu bé: Tờ giấy mất vì cháy; người khách hiểu: Bố cậu bé mất vì cháy).
=> Qua câu chuyện này, cần rút ra bài học: Phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, vì dùng câu rút gọn không đúng có thể gây hiểu lầm.
Câu 4:Trong câu chuyện, việc dùng các câu rút gọn của anh chàng phàm ăn đều có tác dụng cười và phê phán, vì rút gọn đến mức không hiểu được và rất thô lỗ.
1. Các câu (2), (3) là những câu rút gọn. Thành phần bị lược là thành phần chủ ngữ. Hai câu này, một câu nêu nguyên tắc ứng xử, một câu nêu kinh nghiệm sản xuất chung cho tất cả mọi người nên có thể rút gọn chủ ngữ làm cho câu gọn hơn.
2. a) Rút gọn chủ ngữ
+ Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà, + Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, b) Rút gọn chủ ngữ + Đồn rằng quan tướng có danh, + Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai. + Ban khen rằng: "Ấy mới tài", + Ban cho cái áo với hai đồng tiền. + Đánh giặc thì chạy trước tiên, + Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!) + Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân! 3 . a) - Cậu bé dùng những câu thiếu chủ ngữ để trả lời người khách: "Mất rồi.", "Thưa... tối hôm qua.", "Cháy ạ." - Từ chỗ hiểu nhầm chủ ngữ trong các câu nói của cậu bé là người bố của cậu, người khách cũng dùng những câu thiếu chủ ngữ để hỏi: "Mất bao giờ?", "Sao mà mất nhanh thế?", khiến sự hiểu lầm cứ tiếp diễn. b) Tránh dùng những câu rút gọn trong những trường hợp ý nghĩa của ngữ cảnh không rõ ràng, gây hiểu lầm cho người nghe. 4. Chi tiết trong truyện cười "Tham ăn" có tác dụng gây cười và phê phán là: việc trả lời của anh tham ăn đều dùng câu rút gọn, gọn đến mức không hiểu được và rất thô lỗ.
