Bài 6: Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

- Cấu hình electron nguyên tử các nguyên tố hóa học:

   + Mg (Z = 12): 1s²2s²2p⁶3s²

⟹ Mg có 3 lớp electron

   + Li (Z = 3): 1s²2s¹

⟹ Mg có 2 lớp electron

   + P (Z = 15): 1s²2s²2p⁶3s²3p³

⟹ Mg có 3 lớp electron

   + F (Z = 9): 1s²2s²2p⁵

⟹ Mg có 2 lớp electron

- Các nguyên tố thuộc chu kì 2 là: Li, F

Mendeleev sắp xếp 9 nguyên tố như bảng 6.1 theo nguyên tắc:

- Tăng dần khối lượng nguyên tử từ trái sang phải, từ trên xuống dưới.

- Các nguyên tố trong cùng 1 dãy có tính chất tương tự nhau:

   + Dãy halogen: Cl, Br, I

   + Dãy kim loại kiềm: K, Rb, Cs

   + Dãy kim loại kiềm thổ: Ca, Sr, Ba

Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố vào bảng tuần hoàn năm 1869 của Mendeleev:

- Nguyên tắc hàng ngang: theo chiều tăng dần khối lượng nguyên tử từ trái sang phải; một số nguyên tố có cùng tính chất như dãy halogen (Cl, Br, I), dãy kim loại kiềm (K, Rb, Cs), dãy kim loại kiềm thổ (Ca, Sr, Ba) được sắp xếp cùng 1 hàng ngang.

- Nguyên tắc hàng dọc: theo chiều tăng dần khối lượng nguyên tử từ trên xuống dưới.

- Các dấu ? được Mendeleev ghi trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học năm 1896 là các dự đoán của ông, chưa chắc chắn các thông tin đó chính xác chưa.

- Hoặc dấu ? biểu thị cho các nguyên tố hóa học còn thiếu.

- Tổng số hàng: 8

- Tổng số cột: 18

- Tổng số nguyên tố hóa học: 118

Ô nguyên tố Vanadium cho biết các thông tin sau:

- Kí hiệu hóa học: V

- Tên nguyên tố: Vanadium

- Số hiệu nguyên tử: 23

- Nguyên tử khối trung bình: 50,942

Nguyên tố phổ biến nhất Trái Đất là oxygen, oxygen nằm ở ô số 8 trong bảng tuần hoàn.

Nguyên tố được bổ sung vào muối ăn là iodine, iodine nằm ở ô số 53 trong bảng tuần hoàn.

- Nhóm IA gồm: H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr.

- Cấu hình electron của các nguyên tố nhóm IA:

H: 1s¹ ; Li: 2s¹ ; Na: 3 s¹ ; K: 4 s¹ ; Rb: 5 s¹ ; Cs: 6 s¹ ; Fr: 7 s¹

- Các nguyên tố nhóm IA là các nguyên tố nhóm s, chỉ có 1 electron ở lớp ngoài cùng (ns¹).

- Cấu hình electron của Na (Z = 11): 1s²2s²2p⁶3s¹

- Trong bảng tuần hoàn, Na nằm ở ô số 11, chu kì 3, nhóm IA.

⟹ Ta thấy:

   + Số hiệu nguyên tử = số thứ tự ô = 11

   + Số lớp electron = số thứ tự chu kì = 3

   + Số electron lớp ngoài cùng = số thứ tự nhóm = 1e